Zwrotnica teoretyczna, a praktyczna... (+obudowa stratna)

[Piotr]

GDN30/60/1 nie zostanie połączony z ARV, lecz z tubką, z racji swojej dużej skuteczności.

Dlaczego łaczysz głośniki niskotonowe szeregowo? To gorsze rozwiązanie (rezonanse).
Fikołki w inpedancji w zakresie niskiego środka mogą wynikać z rozmieszczenia głośników, jeżeli w danej drodze pracuje więcej, niż jeden.

[ATM]

Szeregowe połączenie ARN'ów to sytuacja zastana , tak już było fabrycznie. Oba są 4 omowe , wiec połączenie to pewnie już musi pozostać . Na oko wydaje mi się że zastosowano zbyt wysoką częstotliwość podziału . Narazie nie rozbierałem i nie mierzyłem indukcyjności cewek zwrotnicy , trzeba będzie to sprawdzić .Z wykresu impedancji , wynika że obudowa dostrojona jest do ok. 50 Hz .Czy to właściwa częstotliwość dla głośnika ARN 150?

[Piotr]

Nie ma czegoś takiego, jak jedna odpowiednia częstotliwość dla danego głosnika. Zestrojeniu podlega głośnik, tunel i obudowa.

[ATM]

Jasne , by optymalnie zestroić , należy brać pod uwagę całość konstrukcji.

Tak jak pisałem – zamieszczam wykres impedancji mojego zespołu głośnikowego. Jasna linia na dole to impedancja głośnika ARN150 zawieszonego w powietrzu – jak widać częstotliwość rezonansu ok. 52Hz .Fioletowa , wyżej, to cały zespół. Wyraźnie widać że częstotliwość rezonansowa głośnika przesunęła się do wartości ok. 75Hz ,to normalne. Poniżej jest dołek – zestrojenie tunelu rezonansowego 50 Hz . Może to przypadek , ale tunel jest zestrojony dokładnie na częstotliwość głośnika zawieszonego w powietrzu . Pamiętam że kiedyś , była taka szkoła. Rezonans nie schodzi do zera i tym samym szczyt po nim następujący ma dość małą amplitudę . Wygląda na to , iż należałoby strojenie przesunąć w stronę wyższych częstotliwości . Sądzę że wpłynęło by to korzystnie na rezonans głośnika tłumiąc go trochę, a tym samym zmniejszeniu uległoby wychylenie membrany i zniekształcenia dźwięku. Niestety , dolna częstotliwość przenoszenia zespołu , przesunie się w górę . Bardziej jednak niepokojącym jest obszar pomiędzy 1 KHz a 7 KHz , a zwłaszcza między 3 – 7 KHz . W tym ostatnim , impedancja spada poniżej znamionowej . Pomijając zły wpływ na pracę wzmacniacza , można powiedzieć że średnie częstotliwości będą kiepsko przenoszone .Nie do końca potrafię zinterpretować przyczynę powstania tego zjawiska . Rozmieszczenie głośników, zwrotnica? Na obszar powyżej 20 KHz proszę nie patrzeć , tam już moja „aparatura pomiarowa” nie działa. Jakieś sugestie , podpowiedzi dla słabszych ?

[ATM]

Wpadłem na pomysł, by pomierzyć osobno impedancje drogi nisko-średnio tonowej i osobno drogi wysoko tonowej . I tak , linia zielona, to droga nisko-średniotonowa , a linia różowa – wysokie tony . Wyniki wydają się potwierdzać moje przypuszczenia , częstotliwość podziału dobrano zbyt wysoko w granicach 7 KHz .
Producent dla głośnika ARN 150 , podaje górną częstotliwość pasma – 5 KHz , czyli należy ciąć , w przedziale 2,5 - 3,5 KHz . Przy chwili czasu , zabiorę się za zwrotnicę .

[Piotr]

Nie chcę Cię zniechęcać, ale do budowy porządnej zwrotnicy potrzebne są charakterystyki głośników. Górna granica pasma podana przez producenta niewiele mówi bez znajomości kształtu charakterystyki w tym rejonie. Może się np. okazać, że w ogóle nie potrzeba filtru, gdyż głośnik ma naturalny spadek. Czasem można też stosując odpowiedni układ wykorzystać głośnik trochę powyżej jego pasma.

[ATM]

Piotr - choćbyś się starał to i tak mnie nie zniechęcisz , muszę mieć na czym słuchać muzyki i musi to dobrze brzmieć .W pełni zdaję sobie sprawę co oznacza budowa zwrotnicy głośnikowej . Układ elektryczny prosty ale wpływ na jakość odtwarzania kolumny skomplikowany .Przeglądałem internet , szukając rozwiązań opartych na głośnikach ARN 150 . Są one , jak się okazuje,dosyć popularne. Pewnie oprę się na którymś ze sprawdzonych układów. Co do wyboru częstotliwości podziału , to istotnie , jak się dowiedziałem , należy poruszać się w zakresie do 4 Khz maksimum . Charakterystyki głośnika , fabryczne , są dostępne choćby tu -
http://www.tvm-valmez.cz/index.php?id=114&catit=74

Łącznie z parametrami T-S . Oczywiście , lepiej mieć zdjęte z tych , moich egzemplarzy , zobaczymy , może się uda. Tak czy siak , klamka zapadła , zmieniam zwrotnicę . Może to trochę potrwać , ale o efekcie zamelduję . Na odsłuchy kontrolne , chętnie pożyczyłbym słuch np. od Ciebie , jeśli oczywiście się zgodzisz . Pozdrawiam .

[Piotr]

A ja właśnie przyciąłbym trochę wyżej, tak żeby wykorzystać rezonans.
Stosowałem ten myk do GDN20/60/3 o podobnej charakterystyce i uzyskałem dobre wyniki.

[ATM]

Sam nie wiem jeszcze jak wysoko będę ciął, większość znalezionych w sieci rozwiązań, stosuje f podziału ok 3 Khz. Także czeskie ( czyli producent) źródła tak podają. Zobaczymy , trzeba poeksperymentować.
W zasadzie mam już dość dokładnie pomierzony mój zespół, pomijając najważniejsze , pasmo przenoszenia. Dla systematyki, przerysowałem schemat zwrotnicy, zamieszczam. A'propos pomiaru pasma - czy ktoś wie gdzie można kupić (tanio) elektretowe wkładki mikrofonowe WM60, WM61?
Zbadałem również kolumny organoleptycznie - słuchowo. W zakresie średnich i wysokich tonów, jest wyraźna różnica między kanałami. Nie znam przyczyny - różne skuteczności głośników? Basu, jak dla mnie aż za dużo.Ta lepsza kolumna, naprawdę dobrze gra.

[Piotr]

Znów pomarudzę:
Samym dobrym mikrofonem nie obejrzysz porządnie pasma. Wyłapiesz wszelkie rezonanse i charakterystykę pomieszczenia. Przydałaby się komora bezechowa...

A co do częstotliwości podziału - niskie podziały w zestawach dwudrożnych powodują jeden spory problem. Jest naprawdę mało głośników wysokotonowych dobrze przetwarzających niskie zakresy. Poniżej 3kHz od razu odradzam (chyba że się wykosztujesz na coś w rodzaju Skanśpika), 4kHz to kompromis, a większość gra dobrze dopiero w okolicach 5kHz. Chodzi tu zarówno o równomierność pasma, jak i zniekształcenia oraz wytrzymałość mocową, a także charakterystyki kierunkowe.

[geguś]

Producent dla głośnika ARN 150 , podaje górną częstotliwość pasma – 5 KHz , czyli należy ciąć , w przedziale 2,5 - 3,5 KHz . Przy chwili czasu , zabiorę się za zwrotnicę .

Jeżeli tniesz pasmo dla basiaka filtrem 12dB, to dla wysokotonowca też bym dał taki filtr.

[marekb]

Producent dla głośnika ARN 150 , podaje górną częstotliwość pasma – 5 KHz , czyli należy ciąć , w przedziale 2,5 - 3,5 KHz . Przy chwili czasu , zabiorę się za zwrotnicę .

Jeżeli tniesz pasmo dla basiaka filtrem 12dB, to dla wysokotonowca też bym dał taki filtr.

Popieram, właśnie przy niskich częstotliwościach podziału powinna być zwrotnica 12 dB/okt bo prawdopodobieństwo uszkodzenia głośnika wysokotonowego jest znaczne, a poza tym cewka części wysokotonowej zwrotnicy może być nawinięta cieńszym drutem.

[ATM]

Filtr dla wysokotonowca, napewno będzie miał 12dB/oktawę, to oczywiste.
Problem tylko jaką częstotliwość wybrać.Pewnie trzeba będzie oprzeć się na odsłuchach kontrolnych.

Co do pomiaru pasma przenoszenia zespołu głosnikowego - Piotr, jako zawodowy "dźwiękowiec" napewno znasz tę stronę?
http://www.audua.com/
Wiem, że to pomiar pasma taki trochę oszukany, ale zawsze coś.
O komorze bezechowej oczywiście nie ma mowy, chyba że pojadę do Tonsila do Wrzesni albo do Uniwersytetu na Morasko, kiedyś miałem okazję tam być i widzieć ją.Mówię Wam, potęga, cała naszpikowana stożkami z czegoś tłumiacego, podłoga też.Cisza taka,że zwariować można, niesamowite uczucie.

[jakosek]

Ja ze swojej strony polecę tylko ten adres http://audiomania.info/articles.php?topic=4
Łopatologicznie i po polsku. Co do SW to można zdejmować charakterystyki, parametry T-S. Dokładność jak do domu zadowalająca. Dodatkowy bajer - pomiar indukcyjności, pojemności i bardzo małych rezystancji.

[Piotr]

Doskonała komora bezechowa jest w Krakowskiej AGH

Co do rzędu filtrów:
Generalnie dla zapewnienia poprawnego odtwarzania rząd podziału powinien być taki sam po obu stronach. Podkreślam, że chodzi tu o nachylenie rzeczywistej charakterystki promieniowania, a nie charakterystyki filtrów. Często, szczególnie przy wyższych częstotliwościach podziału wykorzystuje się naturalny spadek głośnika niskotonowego, przez co może on mieć filtr niższego rzędu, lub w ogóle brak filtru.
Odwrotna sytuacja, czyli niższy rząd filtru elektrycznego w głośniku wysokotonowym raczej nie może wystąpić, gdyż głośnik wysokotonowy powinien być filtrowany znacznie powyżej rejonu, w którym następuje w nim naturalny spadek pasma od dołu.