Zwrotnica teoretyczna, a praktyczna... (+obudowa stratna)

Przetworniki elektroakustyczne, obudowy głośnikowe i zagadnienia pokrewne.

Moderatorzy: gsmok, tszczesn, Romekd, Einherjer, OTLamp

Awatar użytkownika
Piotr
moderator
Posty: 8656
Rejestracja: pn, 30 czerwca 2003, 12:38
Lokalizacja: Kraków, Ślusarska 9

Post autor: Piotr »

GDN30/60/1 nie zostanie połączony z ARV, lecz z tubką, z racji swojej dużej skuteczności.

Dlaczego łaczysz głośniki niskotonowe szeregowo? To gorsze rozwiązanie (rezonanse).
Fikołki w inpedancji w zakresie niskiego środka mogą wynikać z rozmieszczenia głośników, jeżeli w danej drodze pracuje więcej, niż jeden.
ATM
500...624 posty
500...624 posty
Posty: 578
Rejestracja: pn, 2 lutego 2004, 09:55

Post autor: ATM »

Szeregowe połączenie ARN'ów to sytuacja zastana , tak już było fabrycznie. Oba są 4 omowe , wiec połączenie to pewnie już musi pozostać . Na oko wydaje mi się że zastosowano zbyt wysoką częstotliwość podziału . Narazie nie rozbierałem i nie mierzyłem indukcyjności cewek zwrotnicy , trzeba będzie to sprawdzić .Z wykresu impedancji , wynika że obudowa dostrojona jest do ok. 50 Hz .Czy to właściwa częstotliwość dla głośnika ARN 150?
Awatar użytkownika
Piotr
moderator
Posty: 8656
Rejestracja: pn, 30 czerwca 2003, 12:38
Lokalizacja: Kraków, Ślusarska 9

Post autor: Piotr »

Nie ma czegoś takiego, jak jedna odpowiednia częstotliwość dla danego głosnika. Zestrojeniu podlega głośnik, tunel i obudowa.
ATM
500...624 posty
500...624 posty
Posty: 578
Rejestracja: pn, 2 lutego 2004, 09:55

Post autor: ATM »

Jasne , by optymalnie zestroić , należy brać pod uwagę całość konstrukcji.

Tak jak pisałem – zamieszczam wykres impedancji mojego zespołu głośnikowego. Jasna linia na dole to impedancja głośnika ARN150 zawieszonego w powietrzu – jak widać częstotliwość rezonansu ok. 52Hz .Fioletowa , wyżej, to cały zespół. Wyraźnie widać że częstotliwość rezonansowa głośnika przesunęła się do wartości ok. 75Hz ,to normalne. Poniżej jest dołek – zestrojenie tunelu rezonansowego 50 Hz . Może to przypadek , ale tunel jest zestrojony dokładnie na częstotliwość głośnika zawieszonego w powietrzu . Pamiętam że kiedyś , była taka szkoła. Rezonans nie schodzi do zera i tym samym szczyt po nim następujący ma dość małą amplitudę . Wygląda na to , iż należałoby strojenie przesunąć w stronę wyższych częstotliwości . Sądzę że wpłynęło by to korzystnie na rezonans głośnika tłumiąc go trochę, a tym samym zmniejszeniu uległoby wychylenie membrany i zniekształcenia dźwięku. Niestety , dolna częstotliwość przenoszenia zespołu , przesunie się w górę . Bardziej jednak niepokojącym jest obszar pomiędzy 1 KHz a 7 KHz , a zwłaszcza między 3 – 7 KHz . W tym ostatnim , impedancja spada poniżej znamionowej . Pomijając zły wpływ na pracę wzmacniacza , można powiedzieć że średnie częstotliwości będą kiepsko przenoszone .Nie do końca potrafię zinterpretować przyczynę powstania tego zjawiska . Rozmieszczenie głośników, zwrotnica? Na obszar powyżej 20 KHz proszę nie patrzeć , tam już moja „aparatura pomiarowa” nie działa. Jakieś sugestie , podpowiedzi dla słabszych ?
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
ATM
500...624 posty
500...624 posty
Posty: 578
Rejestracja: pn, 2 lutego 2004, 09:55

Post autor: ATM »

Wpadłem na pomysł, by pomierzyć osobno impedancje drogi nisko-średnio tonowej i osobno drogi wysoko tonowej . I tak , linia zielona, to droga nisko-średniotonowa , a linia różowa – wysokie tony . Wyniki wydają się potwierdzać moje przypuszczenia , częstotliwość podziału dobrano zbyt wysoko w granicach 7 KHz .
Producent dla głośnika ARN 150 , podaje górną częstotliwość pasma – 5 KHz , czyli należy ciąć , w przedziale 2,5 - 3,5 KHz . Przy chwili czasu , zabiorę się za zwrotnicę .
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
Awatar użytkownika
Piotr
moderator
Posty: 8656
Rejestracja: pn, 30 czerwca 2003, 12:38
Lokalizacja: Kraków, Ślusarska 9

Post autor: Piotr »

Nie chcę Cię zniechęcać, ale do budowy porządnej zwrotnicy potrzebne są charakterystyki głośników. Górna granica pasma podana przez producenta niewiele mówi bez znajomości kształtu charakterystyki w tym rejonie. Może się np. okazać, że w ogóle nie potrzeba filtru, gdyż głośnik ma naturalny spadek. Czasem można też stosując odpowiedni układ wykorzystać głośnik trochę powyżej jego pasma.
ATM
500...624 posty
500...624 posty
Posty: 578
Rejestracja: pn, 2 lutego 2004, 09:55

Post autor: ATM »

Piotr - choćbyś się starał to i tak mnie nie zniechęcisz :) , muszę mieć na czym słuchać muzyki i musi to dobrze brzmieć .W pełni zdaję sobie sprawę co oznacza budowa zwrotnicy głośnikowej . Układ elektryczny prosty ale wpływ na jakość odtwarzania kolumny skomplikowany .Przeglądałem internet , szukając rozwiązań opartych na głośnikach ARN 150 . Są one , jak się okazuje,dosyć popularne. Pewnie oprę się na którymś ze sprawdzonych układów. Co do wyboru częstotliwości podziału , to istotnie , jak się dowiedziałem , należy poruszać się w zakresie do 4 Khz maksimum . Charakterystyki głośnika , fabryczne , są dostępne choćby tu -
http://www.tvm-valmez.cz/index.php?id=114&catit=74

Łącznie z parametrami T-S . Oczywiście , lepiej mieć zdjęte z tych , moich egzemplarzy , zobaczymy , może się uda. Tak czy siak , klamka zapadła , zmieniam zwrotnicę . Może to trochę potrwać , ale o efekcie zamelduję . Na odsłuchy kontrolne , chętnie pożyczyłbym słuch np. od Ciebie , jeśli oczywiście się zgodzisz :) . Pozdrawiam .
Awatar użytkownika
Piotr
moderator
Posty: 8656
Rejestracja: pn, 30 czerwca 2003, 12:38
Lokalizacja: Kraków, Ślusarska 9

Post autor: Piotr »

A ja właśnie przyciąłbym trochę wyżej, tak żeby wykorzystać rezonans.
Stosowałem ten myk do GDN20/60/3 o podobnej charakterystyce i uzyskałem dobre wyniki.
ATM
500...624 posty
500...624 posty
Posty: 578
Rejestracja: pn, 2 lutego 2004, 09:55

Post autor: ATM »

Sam nie wiem jeszcze jak wysoko będę ciął, większość znalezionych w sieci rozwiązań, stosuje f podziału ok 3 Khz. Także czeskie ( czyli producent) źródła tak podają. Zobaczymy , trzeba poeksperymentować.
W zasadzie mam już dość dokładnie pomierzony mój zespół, pomijając najważniejsze :) , pasmo przenoszenia. Dla systematyki, przerysowałem schemat zwrotnicy, zamieszczam. A'propos pomiaru pasma - czy ktoś wie gdzie można kupić (tanio) elektretowe wkładki mikrofonowe WM60, WM61?
Zbadałem również kolumny organoleptycznie - słuchowo. W zakresie średnich i wysokich tonów, jest wyraźna różnica między kanałami. Nie znam przyczyny - różne skuteczności głośników? Basu, jak dla mnie aż za dużo.Ta lepsza kolumna, naprawdę dobrze gra.
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
Awatar użytkownika
Piotr
moderator
Posty: 8656
Rejestracja: pn, 30 czerwca 2003, 12:38
Lokalizacja: Kraków, Ślusarska 9

Post autor: Piotr »

Znów pomarudzę:
Samym dobrym mikrofonem nie obejrzysz porządnie pasma. Wyłapiesz wszelkie rezonanse i charakterystykę pomieszczenia. Przydałaby się komora bezechowa...

A co do częstotliwości podziału - niskie podziały w zestawach dwudrożnych powodują jeden spory problem. Jest naprawdę mało głośników wysokotonowych dobrze przetwarzających niskie zakresy. Poniżej 3kHz od razu odradzam (chyba że się wykosztujesz na coś w rodzaju Skanśpika), 4kHz to kompromis, a większość gra dobrze dopiero w okolicach 5kHz. Chodzi tu zarówno o równomierność pasma, jak i zniekształcenia oraz wytrzymałość mocową, a także charakterystyki kierunkowe.
geguś

Post autor: geguś »

ATM pisze: Producent dla głośnika ARN 150 , podaje górną częstotliwość pasma – 5 KHz , czyli należy ciąć , w przedziale 2,5 - 3,5 KHz . Przy chwili czasu , zabiorę się za zwrotnicę .
Jeżeli tniesz pasmo dla basiaka filtrem 12dB, to dla wysokotonowca też bym dał taki filtr.
Awatar użytkownika
marekb
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 934
Rejestracja: pt, 2 kwietnia 2004, 13:03
Lokalizacja: Krosno

Post autor: marekb »

geguś pisze:
ATM pisze: Producent dla głośnika ARN 150 , podaje górną częstotliwość pasma – 5 KHz , czyli należy ciąć , w przedziale 2,5 - 3,5 KHz . Przy chwili czasu , zabiorę się za zwrotnicę .
Jeżeli tniesz pasmo dla basiaka filtrem 12dB, to dla wysokotonowca też bym dał taki filtr.
Popieram, właśnie przy niskich częstotliwościach podziału powinna być zwrotnica 12 dB/okt bo prawdopodobieństwo uszkodzenia głośnika wysokotonowego jest znaczne, a poza tym cewka części wysokotonowej zwrotnicy może być nawinięta cieńszym drutem.
ATM
500...624 posty
500...624 posty
Posty: 578
Rejestracja: pn, 2 lutego 2004, 09:55

Post autor: ATM »

Filtr dla wysokotonowca, napewno będzie miał 12dB/oktawę, to oczywiste.
Problem tylko jaką częstotliwość wybrać.Pewnie trzeba będzie oprzeć się na odsłuchach kontrolnych.

Co do pomiaru pasma przenoszenia zespołu głosnikowego - Piotr, jako zawodowy "dźwiękowiec" napewno znasz tę stronę?
http://www.audua.com/
Wiem, że to pomiar pasma taki trochę oszukany, ale zawsze coś.
O komorze bezechowej oczywiście nie ma mowy, chyba że pojadę do Tonsila do Wrzesni albo do Uniwersytetu na Morasko, kiedyś miałem okazję tam być i widzieć ją.Mówię Wam, potęga, cała naszpikowana stożkami z czegoś tłumiacego, podłoga też.Cisza taka,że zwariować można, niesamowite uczucie.
Awatar użytkownika
jakosek
125...249 postów
125...249 postów
Posty: 189
Rejestracja: ndz, 26 lutego 2006, 22:58
Lokalizacja: Lubartów/Lublin

Post autor: jakosek »

Ja ze swojej strony polecę tylko ten adres http://audiomania.info/articles.php?topic=4
Łopatologicznie i po polsku. Co do SW to można zdejmować charakterystyki, parametry T-S. Dokładność jak do domu zadowalająca. Dodatkowy bajer - pomiar indukcyjności, pojemności i bardzo małych rezystancji.
Awatar użytkownika
Piotr
moderator
Posty: 8656
Rejestracja: pn, 30 czerwca 2003, 12:38
Lokalizacja: Kraków, Ślusarska 9

Post autor: Piotr »

Doskonała komora bezechowa jest w Krakowskiej AGH :)

Co do rzędu filtrów:
Generalnie dla zapewnienia poprawnego odtwarzania rząd podziału powinien być taki sam po obu stronach. Podkreślam, że chodzi tu o nachylenie rzeczywistej charakterystki promieniowania, a nie charakterystyki filtrów. Często, szczególnie przy wyższych częstotliwościach podziału wykorzystuje się naturalny spadek głośnika niskotonowego, przez co może on mieć filtr niższego rzędu, lub w ogóle brak filtru.
Odwrotna sytuacja, czyli niższy rząd filtru elektrycznego w głośniku wysokotonowym raczej nie może wystąpić, gdyż głośnik wysokotonowy powinien być filtrowany znacznie powyżej rejonu, w którym następuje w nim naturalny spadek pasma od dołu.