Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Radioodbiorniki lampowe i wszystko co jest z nimi związane.

Moderatorzy: gsmok, tszczesn, Romekd, Einherjer, OTLamp

Awatar użytkownika
Tomek Janiszewski
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5263
Rejestracja: śr, 19 listopada 2008, 15:18

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: Tomek Janiszewski »

ludowicz pisze:Jak patrzę na schematy radioodbiorników to w momencie gdy sygnał idzie z głowicy FM to heterodyna AM jest zblokowana. Oczywiście filtry p.cz. są wspólne dla AM i FM czyli wnioskuje że zarówno FM jak i AM pracuje na tej samej częstotliwości pośredniej... czyli nie może byc tak że z gowicy FM wychodzi posrednia 10,7MHz a dla AM pośrednia jest np 455kHz
No ciekawy wniosek, ciekawy :lol: A napisów na filtrach to już się nie potrafi czytać? Identyczne kubki jeszcze o niczym nie świadczą.
Awatar użytkownika
Tomek Janiszewski
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5263
Rejestracja: śr, 19 listopada 2008, 15:18

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: Tomek Janiszewski »

ludowicz pisze:A może zrobić coś innego, na Alle znalazłem gowicę UKF w postaci małej płytki na której jest scalaczek, tranzystory MOSFET, filtr p.cz. Może by taką płytkę wsadzić do obudowy oryginalnej głowicy. Płytka kosztuje z wysyłka 10 zł, przestrajana jest napieciem 3-25V.
To jeszcze poszukaj jakiegoś chińskiego radyjka na jednym scalaczku i zamontuj wewnątrz skrzynki radia lampowego, zręcznie ukrywszy żółtka pod chassis. Filozofia podobna, tylko bardziej konsekwentna. :P
Awatar użytkownika
ludowicz
375...499 postów
375...499 postów
Posty: 471
Rejestracja: wt, 14 grudnia 2010, 09:57
Lokalizacja: Wrocław

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: ludowicz »

No tak, jeśli chodzi o te filtry to na razie nie patrzyłem do srodka radia, jedynie macałem oczami po schemacie. Schemat TURANDOTA jest troche zakrecony ale jak sie dobrze przyjrzałem to rzeczywiscie selekcja wyboru filtra jest robiona na jego wyjściu a nie wejściu. Filtry są osobne (obrysowane przerywana kreską).
No uczę się się ciągle a Wasza wiedza i doświadczenie jest dla mnie bezcenna.
SL
Awatar użytkownika
Tomek Janiszewski
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5263
Rejestracja: śr, 19 listopada 2008, 15:18

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: Tomek Janiszewski »

ludowicz pisze:Kolega pisał, że tam są po dwa filtry, osobno dla FM i osobno dla AM, jednak jak patrzę na schemat TURANDOTA to mam wrażenie, że one są jakby zespolone, w sensie takim że nie widzę przełaczników które przełaczają jeden zestaw filtrów na drugi. Ptanie zatem czy jak będzie trzeba podstroić tor FM to nie rozstroje toru AM i odwrotnie.
Częstotliwości pośrednie AM i FM tak różnią się od siebie że szeregowo połączone obwody nie przeszkadzają sobie (podczas odbioru na AM cewka obwodu FM stanowi praktycznie zwarcie, natomiast podczas odbioru FM zwarcie stanowi kondensator obwodu AM) a strojenie jednych i drugich nie wpływa na siebie nawzajem.
Z koleii w RELAXIE II przy pracy w AM jest jedna z cewek w pierwszym filtrze zwierana
Bynajmniej nie tylko we tym odbiorniku. Jest jeden wyjątek w całym wzmacniaczu AM/FM od powyższej reguły. Otóż mimo że same obwody AM i FM nie wpływają na siebie, to jednak wymagane jest ich przełączanie lub zwieranie przynajmniej jednego obwodu FM w zależności od trybu pracy odbiornika, o ile znajduje się on na wyjściu mieszacza AM wykorzystywanego przy odbiorze FM w roli wzmaczniacza p.cz. W przeciwnym razie przy odbiorze FM, zwłaszcza na falach krótkich na pasmach 31m lub 25m (a więc w pobliżu częstotliwości pośredniej FM 10,7MHz) cały tor radioodbiorczy, od anteny aż do lampy wzmacniacza p.cz. włącznie (zwykle EF89 lub EBF89) okazałby się "przezroczysty" dla sygnału 10,7MHz. Sygnały zakłócające o leżące blisko tej częstotliwości (zarówno periodyczne jak i szumowe) bez trudu przeniknęłyby z anteny na wyjście mieszacza (zupełnie bez udziału heterodyny), tam zostałyby wzmocnione za sprawą pozostawionego w jego obwodzie anodowym filtru p.cz. FM, z kolei zostałyby wzmocnione przez lampę wzmacniacza p.cz. i wydzielone w jej obwodzie anodowym. Najpewniej doszłoby wówczas do wzbudzenia się całego odbiornika na częstotliwości 10,7MHz (tak jak niezwykle łatwo wzbudzają się odbiorniki AM przy rozstrojeniu obwodu wejściowego fal średnich na częstotliwość 465kHz), a gdyby nawet nie - to silny sygnał 10,7MHz zakłócałby odbiór AM wskutek modulacji skrośnej. Przełączać trzeba także wejście mieszacza AM: podczas odbioru AM na zespół obwodów wejściowych, podczas odbioru FM - na wyjście p.cz. głowicy.
Oba te przełączniki można wyeliminować za cenę rezygnacji z wykorzystania mieszacza AM w roli dodatkowego stopnia p.cz. dla FM. Oczywiście, trzeba wówczas dołożyć dodatkowy stopień p.cz. czynny tylko przy odbiorze FM. Jest to jednak opłacalne tylko w odbiornikach na tranzystorach, a szczególnie na układach scalonych. Przykładem może być chociażby wspomniana wyżej "Śnieżka" z układem UL1211: http://www.oldradio.pl/foto_schematy/01 ... a_R206.gif . Tam przełącznik AM/FM jest szczególnie prosty, wystarczają bowiem dwie sekcje: jedna przełącza wyjścia detektorów, druga - zasilanie głowicy FM oraz mieszacza AM, podczas gdy sygnałów p.cz się nie przełącza (co przynosi dodatkową korzyść w postaci łatwiejszego zaprojektowania płytki drukowanej pod kątem zachowania stabilności). W krajowych odbiornikach z tranzystorami dyskretnymi (takimi jak również przywoływana tutaj "Dana" http://radio.elektroda.net/pdf/dana.pdf ) pożałowano jednak dodatkowego tranzystora dla stopnia p.cz. FM, i stąd ich przełączniki AM/FM były równie skomplikowane jak w układach lampowych, gdzie jałowe trzymanie lampy ECH81 pod napięciem żarzenia przy odbiorze UKF byłoby nie do przyjęcia.
Ostatnio zmieniony śr, 19 listopada 2014, 10:23 przez Tomek Janiszewski, łącznie zmieniany 3 razy.
Awatar użytkownika
Tomek Janiszewski
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5263
Rejestracja: śr, 19 listopada 2008, 15:18

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: Tomek Janiszewski »

tarasw pisze:Konwerter wydaje się najlepszym, chociaż kompromisowym rozwiązaniem.
Rzekłbym raczej: kapitulanckim :oops:
Awatar użytkownika
disaster
1250...1874 posty
1250...1874 posty
Posty: 1466
Rejestracja: wt, 5 października 2010, 21:13
Lokalizacja: Brzeziny k.Łodzi

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: disaster »

Kapitulanckim jak kapitulanckim.
W momencie gdy doszłoby do przerobienia, wstawienia innej lampowej, czy złożenia zupełnie nowej głowicy UKF, to należałoby również przerobić skalę radioodbiornika.
Bez tego, to w zasadzie wsio rawno - odbiór lustrzanej czy konwerter. I tak stacje leżą w losowych miejscach skali.

A jak ktoś chce mieć w domu radio vintage made in china, to można kupić na prawda udany współczesny stylizowany odbiornik.
Z przyczyn technicznych koniec świata odwołany.
Poszukuję viewtopic.php?p=304055#p304055
Awatar użytkownika
Tomek Janiszewski
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5263
Rejestracja: śr, 19 listopada 2008, 15:18

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: Tomek Janiszewski »

disaster pisze:Kapitulanckim jak kapitulanckim.
W momencie gdy doszłoby do przerobienia, wstawienia innej lampowej, czy złożenia zupełnie nowej głowicy UKF, to należałoby również przerobić skalę radioodbiornika.
Bez tego, to w zasadzie wsio rawno - odbiór lustrzanej czy konwerter. I tak stacje leżą w losowych miejscach skali.
W jakiej znowu losowej??? Leżą w kolejności takiej w jakiej są. Tak trudno się przyzwyczaić że 65MHz to obecne 97,5MHz, a 74MHz - to 108MHz? Oczywiście, mam tu na myśli poprawnie przestrojoną (lub zestrojoną po całkowitej przebudowie, co praktykuję osobiście) głowicę, a nie taką po łebkach, gdzie (w przypadku Warszawy) poniżej leżących w dole pasma CCIR RMF FM, Wawy oraz Radia Maryja nieczekiwanie pojawia się jeszcze... Zetka, nadająca co prawna na częstotliwości bliskiej 108MHz, ale możliwa do odbioru w dole pasma na częstotliwości lustrzanej zwłaszcza przy źle zestrojonym obwodzie w.cz. Wątpię aby wielu użytkowników radia znało na pamięć częstotliwości ulubionych stacji, prędzej zapamiętują przybliżone położenie wskazówki.
Awatar użytkownika
disaster
1250...1874 posty
1250...1874 posty
Posty: 1466
Rejestracja: wt, 5 października 2010, 21:13
Lokalizacja: Brzeziny k.Łodzi

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: disaster »

Tomek Janiszewski pisze:
disaster pisze:W przeciągu najbliższego kwartału dokopię się zapewne i do pudła z głowicami.
Siedzi tam wiele ciekawych rzeczy, między innymi głowica DEA z nietypową liczbą wyprowadzeń na złączówce.
Może ona ma coś wspólnego z wysokim UKFem.
Podejrzewam, że był to raczej egzemplarz przeznaczony pierwotnie dla odbiornika Meteor ( http://fonar.com.pl/audio/schematy/trusz/meteor.htm ) wyposażonego w lampy serii "U" co wymagało odseparowania żarzenia od masy głowicy, a tym samym wyprowadzenia dwóch końcówek żarzenia zamiast jednej, jak to było w typowych głowicach DEA z lampą ECC85. Mogli mieć ich nadmiar, więc wykorzystali go w radiu z zasilaniem transformatorowym, wstawiając ECC85 na miejsce UCC85 i wyprowadzając o jeden kabelek więcej.
Tyle, że ta głowica ma o jedno mniej pole na złączówce niż głowica z Harfy, a nie o jedno więcej :)
Z przyczyn technicznych koniec świata odwołany.
Poszukuję viewtopic.php?p=304055#p304055
Awatar użytkownika
Tomek Janiszewski
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5263
Rejestracja: śr, 19 listopada 2008, 15:18

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: Tomek Janiszewski »

disaster pisze:Tyle, że ta głowica ma o jedno mniej pole na złączówce niż głowica z Harfy, a nie o jedno więcej :)
Nie licząc wejść anteny 300 omów (znajdujących się na osobnej, dwustronnej płytce drukowanej desymetryzatora) glowica DEA powinna mieć następujące wyprowadzenia:
1. Masa (może być zwielokrotniona) połączona galwanicznie z obudową.
2. Żarzenie ECC85. Wystarczy sprawdzić omomierzem przy wstawionej oraz wyjętej lampie oporność między tą końcówką a masą aby upewnić się że to ona.
3. Zasilanie anodowe (tam gdzie zbiegają się dwa duże rezystory).
4. Wyjście p.cz. FM.
Kolejności rozmieszczenia na pamięć nie znam, musiałbym sprawdzić wieczorem. Jedna z odmian, stosowana w tunerze DSL-201 miała ponadto wejście dla ARCz.
Awatar użytkownika
ludowicz
375...499 postów
375...499 postów
Posty: 471
Rejestracja: wt, 14 grudnia 2010, 09:57
Lokalizacja: Wrocław

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: ludowicz »

Wracając do kwestii głowic lampowych mam jeszcze jedno pytanie, w nowoczesnych odbiornikach FM jeżeli odstroimy się od stacji to słychać syk dyskryminatora. Natomiast w kilku radiach lampowych w których działa mi FM tego syku nie ma, po odstrojeniu od stacji nie ma tego charakterystycznego syku a jak najeżdzam na stacje to pieknie odbiera. Czym jest to spowodowane ?
Awatar użytkownika
disaster
1250...1874 posty
1250...1874 posty
Posty: 1466
Rejestracja: wt, 5 października 2010, 21:13
Lokalizacja: Brzeziny k.Łodzi

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: disaster »

Cóż, decyduje tutaj dość wysoki w tych konstrukcjach próg ograniczania.
Starano się wyciągnąć jak największą czułość w jak najmniejszej liczbie stopni.
Z przyczyn technicznych koniec świata odwołany.
Poszukuję viewtopic.php?p=304055#p304055
_idu

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: _idu »

ludowicz pisze:Czytałem na forum że ludzie wyjmują głowice z radioodbiorników samochodowych i one spokojnie pracują zamiast oryginalnych lampowych.
SL
Tak, bo bardzo często mają jeszcze dodatkowo przedwzmacniacz p.cz. z filtrem ceramicznym na wyjściu i trzeba je obciążyć rezystorem 330 omów.
Jeśli głowica (tańsza) ma tylko obwód wtórny pojedynczej cewki LC - to bez usunięcia cewki i kondesatora 33pF w pobliżu przełącznika zakresów to powstaje filtr pasmowy oczywiście o sprzężeniu głęboko nadkrytycznym. Czułość wtedy jest aż nadto wysoka a głębokie siodło zrobi swoje ...

Głowica dwutranzystorowa z czasów poczatków tranzystorów germanowych zdolnych pracować na UKF (OC170spec, AF105) - zapewniała około 15 krotnie wzmocnienie napięciowe (uwzględniając przekładnie uzwojenia dopasowującego do niskiej impedancji wejściowej wzmaincacza p.cz.). Nowsze tranzystory nawet dla takiej prymitywnej głowicy dadzą nawet kilkukrotnie większe wzmocnienie mocy czy i te większe napięciowe.
Zakładając 50 krotne wzmocnie to dla 15uV mamy na wyjściu 750uV. Głowica DEA może mieć wzmocnienie 500 - 800 krotne. Wejście 300 omowe wymaga dwukrotnie wyższego napięcia niż wejście 75omów (przy tej samej mocy sygnału) - czyli po dodaniu (idealnego) symetryzatora mamy 15uF - 7,5mV ~ 12mV. Wzmocnie 500 - 800 zakłada że nie będzie strat na połączeniu do wejście p.cz. Czyli w sumie to wzmocnienia będzie OK - przecież lokalne stacje to i tak sygnał rzędu mV. .
_idu

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: _idu »

ludowicz pisze:Wracając do kwestii głowic lampowych mam jeszcze jedno pytanie, w nowoczesnych odbiornikach FM jeżeli odstroimy się od stacji to słychać syk dyskryminatora. Natomiast w kilku radiach lampowych w których działa mi FM tego syku nie ma, po odstrojeniu od stacji nie ma tego charakterystycznego syku a jak najeżdzam na stacje to pieknie odbiera. Czym jest to spowodowane ?
Detektory iloczynowe nie lubią sygnałów o zmiennej amplitudzie. Powstanie detekcja AM - silny szum.
Detektory stosunku mają jeszcze cechę limitera szumów. Poniżej pewnego poziomu sygnału detekcja nie zachodzi. Decyduje o tym napięcie przewodzenia diody.
W przypadku lamp próżniowych to wyciszenia szumów jest nawet silniejsze.
Awatar użytkownika
ludowicz
375...499 postów
375...499 postów
Posty: 471
Rejestracja: wt, 14 grudnia 2010, 09:57
Lokalizacja: Wrocław

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: ludowicz »

Rozumiem czyli w nowszych radioodbiornikach stosujemy obecnie detektory iloczynowe, a wcześniejsze rozwiązanie to detektor stosunku i taki był stosowany wcześniej ?

Mam kolejne pytanie, patrzac na schemat TURANDOTA widzę że układ ARW działa tylko dla AM, z chwila włączenia FM bramka ECH81 jest umasowiona poprzez rezystor 1M. W samej głowicy FM tez nie ma doprowadzonego sygnału ARW. Jak zatem załatwiano kwestie ARW w FM ?
Javoreczek
125...249 postów
125...249 postów
Posty: 153
Rejestracja: pn, 2 stycznia 2012, 13:26

Re: Wymiana głowicy FM na zakres 88-107MHz

Post autor: Javoreczek »

ludowicz pisze:Jak zatem załatwiano kwestie ARW w FM ?
Poprzez doprowadzenie ujemnego napięcia z kondensatora w detektorze stosunku do siatki trzeciej EBF89. Chociaż ARW przy odbiorze FM, ze względu na rodzaj modulacji, nie jest niezbędne i w wielu odbiornikach nie stosuje się nawet takiego uproszczonego układu.