Potencjometr - B czy C ?!

Masz nietypowy problem 'lampowy'? Spróbuj tutaj.

Moderatorzy: gsmok, tszczesn, Romekd

Trabi
75...99 postów
75...99 postów
Posty: 95
Rejestracja: śr, 8 lutego 2006, 21:09
Lokalizacja: WLKP

Potencjometr - B czy C ?!

Post autor: Trabi »

Hej.

Polatałęm po necie i mnie trochę przygięło. Wszędzie słyszę, że do regulacji siły głosu stosuje się "B" a tu opis:

Kod: Zaznacz cały

Potencjometry typu „B" i „C" są najczęściej wspólnie określane mianem „logarytmicznych", mimo że ich właściwości i przeznaczenie są zupełnie różne. Potencjometry typu „C" są specjalnie przeznaczone do regulacji siły głosu w radioodbiornikach i urządzeniach elektroakustycznych. Przy ich użyciu uzyskujemy płynną regulację w szerokim zakresie głośności. Zastosowanie potencjometru typu „A" lub, co gorsza, „B", nie byłoby odpowiednie — już przy bardzo małym kącie obrotu regulatora siła głosu byłaby bliska maksymalnej i przy dalszym obrocie prawie nie ulegałaby zmianie. Potencjometry typu „A" i „B" stosuje się w urządzeniach elektroakustycznych w obwodach regulacji barwy dźwięku.(...)
Więc jak... B czy C ? Czy tu jest źle opisane?
Pozdrawiam - T.
tompas21
125...249 postów
125...249 postów
Posty: 192
Rejestracja: wt, 21 czerwca 2005, 16:53
Lokalizacja: Gorzów Wlkp.

Post autor: tompas21 »

Szczerze mowiac, to nie widzialem jeszcze potencjometrow z oznaczeniem C. Njaczesciej stowalo sie i stosuje nadal potencjometry B. Posiada on charakterystyke nieliniowa (logarytmiczna). Poniewaz wzmacniacz mocy jest elementem nieliniowym, najlepiej glosnosci dokonuje sie rowniez za pomoca elementy nieliniowego, a zatem potencjometrem typu B. W tym przypadku 2 elementy nieliniowe (wzmacniacz mocy w regulatorem wzmocnienia) daje liniowa zmiane glosu :)
Awatar użytkownika
tszczesn
moderator
Posty: 11287
Rejestracja: wt, 12 sierpnia 2003, 09:14
Lokalizacja: Otwock

Post autor: tszczesn »

tompas21 pisze:Poniewaz wzmacniacz mocy jest elementem nieliniowym, najlepiej glosnosci dokonuje sie rowniez za pomoca elementy nieliniowego, a zatem potencjometrem typu B. W tym przypadku 2 elementy nieliniowe (wzmacniacz mocy w regulatorem wzmocnienia) daje liniowa zmiane glosu :)
BZdurzysz waść. Regulujesz poziom potenjometrem o charakterystyce logarytmicznej (nie wykładniczej), bo logarytmiczna jest charakterystyka naszego słuchu, wtedy uzyskujemy liniową zmianę _słyszalnej_ głośności. A wzmacniacz jest jak najbardziej elementem liniowym (oczywiście nie gitarowy ;). Nawiasem potencjometr klasy B też jest elementem linowym, nieliniową ma on tylko charakterystykę regulacji.
Awatar użytkownika
Piotr
moderator
Posty: 8656
Rejestracja: pn, 30 czerwca 2003, 12:38
Lokalizacja: Kraków, Ślusarska 9

Post autor: Piotr »

nawiasem mówiąc Chińczycy z niewiadomych powodów stosują odwrotne oznaczenia. A jest u nich logarytmiczny, a B liniowy.
Telpod robił jeszcze potencjometry M+N do balansu, ale dawno ich nie widziałem.
tompas21
125...249 postów
125...249 postów
Posty: 192
Rejestracja: wt, 21 czerwca 2005, 16:53
Lokalizacja: Gorzów Wlkp.

Post autor: tompas21 »

tszczesn
moderator
chyba napisalem, ze B jest logarytmiczny :) poza tym tytul dr wie co mowi :P i za swinie go nie ma :P
Pozdrawiam
Awatar użytkownika
MaciekR
100...124 posty
100...124 posty
Posty: 106
Rejestracja: wt, 7 lutego 2006, 11:06

Post autor: MaciekR »

C to moim zdaniem charakterystyka wykładnicza; rzadko spotykana.
taki potencjometr (10 k C) był w radiu Mariola w latach 70 tych.
Nawet gdzieś jeszcze ten potencjometr mam.

Wiele logarytmicznych potencjometrów poza Polską oznacza się A od nazwy Audio; liniowe zaś L Linear. Szczególnie w przypadku potencjometrów dla gitar elektrycznych.
pozdrawiam
Maciek
Lech S.
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 934
Rejestracja: ndz, 14 listopada 2004, 17:26
Lokalizacja: Zawiercie

Post autor: Lech S. »

Witam.
O ile dobrze pamietam , to w latach 60-tych i byc może dalej - potencjometry o charakterystyce logarytmicznej oznaczone były literą C. A - liniowe, B wykładnicze.
Lech S.
tompas21
125...249 postów
125...249 postów
Posty: 192
Rejestracja: wt, 21 czerwca 2005, 16:53
Lokalizacja: Gorzów Wlkp.

Post autor: tompas21 »

fugasi
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 4191
Rejestracja: pt, 2 grudnia 2005, 20:47

Post autor: fugasi »

tszczesn pisze:Nawiasem potencjometr klasy B też jest elementem linowym, nieliniową ma on tylko charakterystykę regulacji.
Jak należy to rozumieć ?
Lech S.
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 934
Rejestracja: ndz, 14 listopada 2004, 17:26
Lokalizacja: Zawiercie

Post autor: Lech S. »

Należy to rozumieć,że zmiana rezystancji w funkcji kąta obrotu osi potencjometru będzie przebiegała wg.matematycznie przedstawionych wykresów (charakterystyk) - tak, jak w wyżej przedstawionym linku, dla każdego rodzaju potencjometru.
Lech S.
Awatar użytkownika
Romekd
moderator
Posty: 7036
Rejestracja: pt, 11 kwietnia 2003, 23:47
Lokalizacja: Zawiercie

Post autor: Romekd »

Witam.
Panowie, nie ma czegoś takiego jak potencjometry o charakterystyce logarytmicznej, czy wykładniczej. Nikt nie produkuje takich elementów. Przyjęło się umownie nazywać te potencjometry wykładniczymi i logarytmicznymi, ale to tylko nazewnictwo, niemające nic wspólnego z rzeczywistym przebiegiem zmian poziomu amplitudy sygnału na wyjściu potencjometru w funkcji kąta obrotu jego osi. Zwykło się mówić, że do regulacji siły głosu i pasywnej regulacji barwy tonu (np. popularnego James'a) stosuje się potencjometry z „charakterystyką logarytmiczną”, a do aktywnych regulatorów barwy (np. Baxandal'a) stosuje się liniowe. Aby poziom głośności narastał proporcjonalnie z kątem o jaki przekręcamy oś potencjometru, to poziom amplitudy sygnału, uzyskiwanej na wyjściu tego potencjometru powinien narastać początkowo powoli i w miarę przekręcania pokrętłem coraz szybciej (w/g charakterystyki wykładniczej). Z tego co wiem, to żadna z firm produkujących potencjometry nie wykonuje takich idealnych regulatorów. Owszem są produkowane typy specjalnie, zalecane do tych, czy innych zastosowań, ale z powodów technologicznych mają one inną od typowo logarytmicznej czy wykładniczej charakterystykę (bardzo uproszczoną). Kolegom pragnącym bliżej zapoznać się z tymi zagadnieniami polecam przejrzenie wykazów oferowanych potencjometrów, jakie zamieszczają na swoich stronach internetowych ich światowi producenci. Znajdują się tam szczegółowe dane wraz z charakterystykami danego typu wyrobu.
W załączniku umieściłem kilka charakterystyk potencjometrów produkowanych przez firmę „Alps”.
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
α β Σ Φ  Ω  μ π °C ± √ ² < ≤ ≥ > ^ Δ − ∞ α β γ ρ . . . .
fugasi
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 4191
Rejestracja: pt, 2 grudnia 2005, 20:47

Post autor: fugasi »

Lech Sołtysik pisze:Należy to rozumieć,że zmiana rezystancji w funkcji kąta obrotu osi potencjometru będzie przebiegała wg.matematycznie przedstawionych wykresów (charakterystyk) - tak, jak w wyżej przedstawionym linku, dla każdego rodzaju potencjometru.
Nieee, to jest jasne - chodzi mi o to co napisał tszczesn, że potencjometr jest liniowy ale ma nieliniową ch. regulacji. Co to znaczy że potencjometr jest liniowy ?
Awatar użytkownika
Romekd
moderator
Posty: 7036
Rejestracja: pt, 11 kwietnia 2003, 23:47
Lokalizacja: Zawiercie

Post autor: Romekd »

fugasi pisze:chodzi mi o to co napisał tszczesn, że potencjometr jest liniowy ale ma nieliniową ch. regulacji. Co to znaczy że potencjometr jest liniowy ?
Elementy liniowe to takie do których ma zastosowanie prawa Oma. Rezystory i potencjometry są elementami liniowymi natomiast np. warystory czy półprzewodniki nie są, albowiem ich rezystancja uzależniona jest od wartości przyłożonego napięcia. W odbiornikach TV „Rubin 714” stosowany był w układzie regulacji ostrości potencjometr-warystor charakteryzujący się liniową zmiana napięcia w funkcji obracania pokrętłem regulacyjnym, choć jako specyficzny "rezystor" do liniowych nie należał.

Pozdrawiam,
Romek
.
α β Σ Φ  Ω  μ π °C ± √ ² < ≤ ≥ > ^ Δ − ∞ α β γ ρ . . . .
Lech S.
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 934
Rejestracja: ndz, 14 listopada 2004, 17:26
Lokalizacja: Zawiercie

Post autor: Lech S. »

Dzięki Romku wyręczyłeś mnie w odpowiedzi, ale przechodząc do Twej wcześniejszej odpowiedzi , niewątpliwie bardzo naukowej,- skomplikowałeś temat.Jeżeli tak twierdzisz , to po cholerę ta zabawa w trzy litery?Czy informacje zawarte na stronach iternetowych są nieprawdziwe.Chyba, że ja nic nie kumam? To jeszcze jeden link do tematu:
http://www.eres.alpha.pl/index.php?text=20
Lech S.
_idu

Post autor: _idu »

Romekd

Przecież to chyba oczywiste że charakterystykę zmian rezystancji od kąta obrotu sie przybliża z prostych odcinków.

Ba zaryzykuję że obecne potencjometry z racji obniżania kosztów oraz obowiązującej tendencji produkowania badziewia mają mniej dokładne odwzorowania niż w elementach produkowanych np. 40 lat temu.

Aby uzyskać w tradycyjnym układzie w miarę równomierną regulację siły głosu należy zastosować potyencjometr o charakterystyce zbliżonej do logarytmicznej. Inna możliwość to obciążenie potencjometu o charakterystyce liniowej sotsunkowo niską imepdancją. Przy pewnej jej wartości uzyskuje się akceptowalną w miare równomierna regulacj esiły głosu.

Robiono to stosując np. dodatkowe nacięcia wzdluż ścieżki oporowej. Nic dziwnego że miniaturyzacja oznaczała ograniczenie w stosowaniu tych nacięć więc wraz z miniaturyzacją produkowano coraz to gorsze pod względem odwzorowania charakterystyki regulacji potencjomety.

W starej literturze można znaleźć opisy jak nacięciami sćiezki oporowej zmienićpotencjometr liniowy w logarytmiczny.
U nas w Polsce przyjęto oznaczać potencjmetry o charakterystyce logarytmicznej literą B.


Potencjometr o charakterystyce liniowej - nie nadaje sie do regulacji siły głosu w tradycyjny spośób. Za to stosuje się układach regulacji barwy dźwięku, w doborze punktu pracy itd.

W Polce potencjometry o charakterystyce liniowej oznaczano literą A.

Wpsomnę układy regulacji barwy dźwieku umieszcozne w obwodzie sprzężenia zwrotnego. (przykład -> http://www.ecclab.com/start.php3?ID=5) O ile dla regulacji sopranów liniowy jes OK to dla regulacji basów potrzeba charakterystyki odwrotnie logarytmicznej. (na początku małe zmiany oporności a potem coraz większe - w regulacji sił głosu najpierw duze zmiany a potem coraz mniejsze) Chyba że godzimy się aby zwiększać podwibie basów kręcąc w lewo a nie jak to się obecie robi w prawo. Co ciekawe w RFNowskich radiach w latach 50-tych i 60--tych regulator basów był po lewej stronie a sopranów po lewo. Zwiekszenie pozomu basów odbywąło sie krecąc na odwrót czyli w lewo. Soparnaów normalnie - w peawo. Czyli kręcąc tak jabyśmy poszerzali odstęp regulatorami zwiększaliśmy pasmo (przez podbicie basów i sorpanów). Wg mnie całkiem logiczny sposób regulacji.

Aby w takim przypakdu - regulacja barwy dźwieku w sprzężeniu zwrotnym uzyskać równomierne zmiany poziomu basów konieczne bo yprodukowanie potencjometrów o odwróconej charakterystyce logarytmicznej. Oznaczano je literą C. Ich było mało - nic dziwnego że są rzadkie. Szybko bowiem w takim przypadku ograniczno się jedynie do regulacji sopranów. Natomiast dla biernego korektora barwy dźwieku stosowano dodatkowy stopień wzmocnienia w odbiornikach wzszej klasy. Było tyo możliwe po obniżeniu cen lamp.


Jao ostanie - to potencjometry do regulacji balansu. Pierwotnie stosowany potencjomet linioy popwiety do dwóch torów sygnałowych a ślizgacz był podpięty do masy. Poźniej zaczęto stosować dwa potencjometry o przeciwstawnych charakterystykach. Przyjęto że tylko do półowy jest zmiana oporności a dalej już nie. Oznaczenie takich potencjometrów to M+N.

A patrząc na charakterystyki Alpsa ciśnie mi się jedno słowo - badziew. Stare potencjometry miały lepsze charakterystyki niż te Alpsa. No cóż duch czasów czyli doba powszechnej tandety obowiązuje[/url]