Wzmacniacz słuchawkowy OTL na GI30 "Bercia"

[matmax426]

Dzięki koledze Akordeoniście stałem się posiadaczem lamp GI30. Po przeszukaniu internetu odkryłem że są w sumie dwie rzeczy (oprócz nadajników oczywiście) które można z niej zrobić: generator wysokiego napięcia oraz wzmacniacz słuchawkowy.
Mój wybór padł na OTL ponieważ jest prostszy i w pewnym sensie użyteczniejszy. W razie czego mam dwie takie lampy więc i na generator starczy

Stanąłem przed dwoma problemami: zasilanie i podstawka. Podstawkę zrobiłem podobnie jak kolega Michal_Blady na płytce z wlutowanych styków od zasilacza komputerowego. Płytka wykonana markerem, nie jestem z niej zadowolony ale zawsze coś lepszego niż pajączek.
Zasilanie wykonałem za pomocą przewiniętego ręcznie transformatora 40VA, wiem że trochę za duży ale akurat takich mam dość sporo i w dodatku ten był łatwy w rozbiórce i ponownym złożeniu. Jestem zadowolony z efektu, cała praca nad transformatorem wliczając rozbiórkę, pomiary, obliczenie (metodą liczenia zwojów podczas odwijania i podzielenie jej przez napięcie danego uzwojenia) oraz ponowne nawiniecie i złożenie zajęło mi około 8 godzin roboczych.

Na razie bez obudowy, co z nią okaże się po niedzieli.

Układ oczywiście działa, dźwięk nie powala ale prawdopodobnie to wina moich pchełkowatych słuchawek firmy nieznanej, innych nie mam. Przydźwięk sieciowy niewielki, słychać go dopiero po wyciszeniu muzyki

Dotychczas koszty układu to 2 złote 75 groszy, tyle można powiedzieć że kosztowała mnie lampa, reszta elementów z odzysku.

Mam pytanie dotyczące schematu: czemu rezystory łączące przewody wyjściowe z masą mają wartość 4k7?

[aleksandero1]

Witam!

Ostatnio składałem z tej lampy OTL'a ale nie mam jeszcze słuchawek wysokoomowych a do tej lampy są konieczne ale układ ciekawy.

[Einherjer]

Masz zamiar wlutować lampę bezpośrednio w PCB? Rezystory na wyjściu mogą mieć równie dobrze 1k albo 10k. Są tam po to, by nie było trzasków przy podłączaniu słuchawek.

[matmax426]

Masz zamiar wlutować lampę bezpośrednio w PCB?

Bynajmniej, w płytkę wlutowane są złączki i one trzymają lampę.

Rezystory na wyjściu mogą mieć równie dobrze 1k albo 10k. Są tam po to, by nie było trzasków przy podłączaniu słuchawek.

Dziękuje za odpowiedź

[Tomek Janiszewski]

Dzięki koledze Akordeoniście stałem się posiadaczem lamp GI30. Po przeszukaniu internetu odkryłem że są w sumie dwie rzeczy (oprócz nadajników oczywiście) które można z niej zrobić: generator wysokiego napięcia oraz wzmacniacz słuchawkowy

A niby dlaczego nie najzupełniej normalny wzmacniacz głośnikowy PP, oczywiście transformatorowy (stereo SE niby też można, ale rezultat będzie raczej kiepski z uwagi na niską moc admisyjną każdego z systemów bo zaledwie 7,5W co przeliczy się na jakieś 2 X 3,5W mocy wyjścjowej czyli tyle ile uzyska się z dwóch E/PCL82)? To przecież normalna podwójna tetroda strumieniowa. Tylko ultralineara (ani też quada) niedasie zbudować ze względu na wspólne wyprowadzenia katod oraz siatek drugich. Wzmacniacz OTL SE i to nawet głośnikowy można by zrobić także i na tetrodzie nadawczej Q-3,5 obciążonym grzejnikiem wymontowanym z wagonu kolejowego, tylko czy aby na pewno o to chodzi? Dla potrzeb słuchawek zamiast podobnego sprzętu wykonanego w myśl filozofii Brut Force sensowniej wyglądałyby natomiast duotriody E88CC (lub telewizyjne śmieciówki PCC88) w szeregowym układzie przeciwsobnym (SEPP).

[matmax426]

A niby dlaczego nie najzupełniej normalny wzmacniacz głośnikowy PP, oczywiście transformatorowy (stereo SE niby też można, ale rezultat będzie raczej kiepski z uwagi na niską moc admisyjną każdego z systemów bo zaledwie 7,5W co przeliczy się na jakieś 2 X 3,5W mocy wyjścjowej czyli tyle ile uzyska się z dwóch E/PCL82)? To przecież normalna podwójna tetroda strumieniowa.

Nie ukrywam że przeszło mi to przez myśl ale zniechęciła mnie mała ilość możliwych schematów dostępnych w sieci, pomyślałem że skoro nikt tego nie zrobił to się nie da Tak się składa że mam dwa transformatory TG2,5.
Jeśli byłbyś miły pomóc mi w projekcie chętnie poeksperymentuje
Szkoda tylko transformatora sieciowego który sam nawijałem, bo myślę że 60V anodowego to za mało by sensownie grał.
Myślę nad zastosowaniem jakiś śmieciówek z serii E (akurat takich mam sporo: EF80, 86, 89,184, ECH81,83,88,200 ECF80, EBF89) na wejściu a GI30 wykorzystać jako końcówkę mocy. Transformator zasilający TS40 z napięciami 250V i 6,3V na jeden eksperymentalny kanał wystarczy.

A jednak coś znalazłem http://www.audioasylum.com/cgi/vt.mpl?f ... y&m=196412

[Zibi]

http://audiyofan.org/forum/viewtopic.php?f=60&t=9124
http://www.kruso.su/radio/372-shema-umz ... gi-30.html

[Tomek Janiszewski]

Nie ukrywam że przeszło mi to przez myśl ale zniechęciła mnie mała ilość możliwych schematów dostępnych w sieci, pomyślałem że skoro nikt tego nie zrobił to się nie da Tak się składa że mam dwa transformatory TG2,5.

Z tymi to możesz zrobić wspomniany wzmacniacz stereo SE, korzystając ze wskazówek zawartych w znanym artykule Painlusta. Z danych na stronie http://www.qrz.ru/reference/tubes2/type5/gi30.shtml można wywnioskować że każda z połówek lampy GI30 powinna znieść warunki pracy właściwe dla pentody ECL82. A może nawet ECL86, bowiem tutaj podają że moc anody (nie wiadomu tylko jednej czy też obu naraz) wynosi 19W. Jedynie czułość będzie najpewniej mniejsza, a zapotrzebowanie na prąd żarzenia - wielokrotnie większe, tym bardziej że będzie potrzebna jeszcze jakaś ECC lub dwie EF na wzmacniacz napięciowy.
Schemat który znalazłeś - także wygląda mało przekonywująco, bowiem wykorzystuje się tu oba systemy w połączeniu równoległym zamiast skorzystać z faktu że to lampa podwójna. Można jednak znaleźć i niemało schematów wzmacniaczy przeciwsobnych zawierających jedną lampę GI30. W ciemno typuję że podejdą tu warunki pracy właściwe dla lamp E/PL81, tj Ua=Ug2=200V, Raa=2,5k (zob. http://www.digchip.com/datasheets/downl ... how=inline ). Jedynie wymagane napięcie polaryzacji siatek sterujących będzie najpewniej dobrać nieco inne, tak aby lampa nie grzała się nadmiernie a trzecia harmoniczna przy pełnym wysterowaniu okazała się możliwie mała. 20W z takiej masywnej lampy ma chyba jakiś sens, nie to co z górą kilkaset mW dla słuchawek, nieprawdaż? A schemat nie będzie różnił się od schematów z innymi, pospolitymi lampami. Jedynie z uwagi na niewielką czułość lampy preferowałbym tu raczej inwerter ze sprzężeniem katodowym bądź kołyskę, a nie inwerter z dzielonym obciążeniem jaki sprawdza się z wysokoczułymi lampami w rodzaju EL84 lub ECL86.

Szkoda tylko transformatora sieciowego który sam nawijałem, bo myślę że 60V anodowego to za mało by sensownie grał.

60V będzie dobre dla wzmacniacza słuchawkowego na E88CC. Większe napięcia zasilające stosuje się w słuchawkach jakie zakłada się na łeb świniom w rzeźniach

[matmax426]

Myśle nad zastosowaniem lamp EF jako stopień wejściowy, podwójnych triod z serii ECC (81,85,88) jako inwentera i po jednej GI30 na kanał. Myślałem też nad lampą 6F12P w stopniu wejściowym (pentoda na wejściu, trioda jako inwenter) ale napisałeś że takie rozwiązanie może nie być zbyt dobre. Chyba ze zastosuje dwie takie lampy na kanał, wtedy będą dwie pentody na wejściu a dwie triody utworzą inwenter. Ale czy takie rozwiązanie ma sens?
Jeszcze jedna rzeczą która trochę mnie mierzi to to że w wielu schematach GI30 zasilana jest napięciem powyżej 400V a ja nie mam możliwości osiągnąć takiego napięcia bez powielacza a jakoś tego rozwiązania wolałbym uniknąć. Czy około 250-270V anodowego wystarczy? Nie zależy mi na wielkiej mocy, choćby z uwagi na posiadane transformatory głośnikowe, to ma być eksperyment.
Przeszukując sieć znalazłem kilka ciekawych schematów na lampie 829B którą uznałem za odpowiednik GI30 ale po lekturze kart katalogowych stwierdziłem że to jednak nie to samo (mimo zewnętrznego podobieństwa).

[Tomek Janiszewski]

Myśle nad zastosowaniem lamp EF jako stopień wejściowy, podwójnych triod z serii ECC (81,85,88) jako inwentera i po jednej GI30 na kanał. Myślałem też nad lampą 6F12P w stopniu wejściowym (pentoda na wejściu, trioda jako inwenter) ale napisałeś że takie rozwiązanie może nie być zbyt dobre

Co jednak nie znaczy że należy z góry je odrzucić. Ma szansę mimo wszystko zadziałać, a będzie to ukłąd najprostszy i najefektywniejszy jeśli idzie o wzmocnienie przy założonej liczbie baniek.

Chyba ze zastosuje dwie takie lampy na kanał, wtedy będą dwie pentody na wejściu a dwie triody utworzą inwenter. Ale czy takie rozwiązanie ma sens?

Tego bym już zdecydowanie nie polecam, czułość wzmacniacza zawierającego dwie pentody napięciowe będzie za duża nawet dla mikrofonu czy adaptera dynamicznego, i pachnie to samowzbudzneiem, skoro w jednej bańce siedziałaby pentoda wejściowa i jedna z triod sterujących.

Jeszcze jedna rzeczą która trochę mnie mierzi to to że w wielu schematach GI30 zasilana jest napięciem powyżej 400V a ja nie mam możliwości osiągnąć takiego napięcia bez powielacza a jakoś tego rozwiązania wolałbym uniknąć. Czy około 250-270V anodowego wystarczy?

A niby dlaczego nie? Conajwyżej lampa ulegie wcześniej przesterowaniu, przez co moc okaże się mniejsza niż przy zasilaniu anod z 400V. To przecież nic niezwykłego: dokładnie tak samo zachowują się lampy EL34. Sprawdzaj tylko podczas uruchomienia, przy jakim to wysterowaniu zaczyna rosnąć prąd siatek drugich, aby ich nie stopić.

Nie zależy mi na wielkiej mocy, choćby z uwagi na posiadane transformatory głośnikowe, to ma być eksperyment.

Znaczy chcesz wykorzystać TG2,5 z odczepem środkowym w układzie PP? Oczywiście też można, ale z naciskiem na eksperyment. Potem pora będzie rozejrzeć się za mocniejszymi.

Przeszukując sieć znalazłem kilka ciekawych schematów na lampie 829B którą uznałem za odpowiednik GI30 ale po lekturze kart katalogowych stwierdziłem że to jednak nie to samo (mimo zewnętrznego podobieństwa).

Ale chyba aż tak bardzo się nie różni? Schematy wzmacniaczy lampowych mogą być podobne do siebie mimo użycia różnych lamp, i odwrotnie: na takich samych lampach można budować wzmacniacze różne schematowo. Stopnie lampowe są układowo prostsze od tranzystorowych, więc co byś nie zbudował - będzie działało, o ile nie popełnisz rażących błędów. Na początek możesz wręcz zaadaptować jakiś schemat wzmacniacza PP na novalowych qqłkach QQ12/03 a następnie spróbować zwiększyć mu napięcie. Byle nie rozżarzyć anod, gapiąc się w lampę jak ciele na malowane wrota.

[Pędzący]

Witam. Szanowni forumowicze, jako że mam dwie sztuki nowiutkich GI-30 i w zasadzie wszystkie elementy do zbudowania tego wzmacniacza, chciałbym zapytać czy można połączyć systemu w jednej lampie równolegle. Katoda i siatka druga już są wspólne co powoduje przesłuchy międzykanałowe. Gdyby tak siateczki spiąć razem powiedzmy przez oporniku po parę kiloomów i anody do kupy, dwie lampy i powstał by wzmacniacz do słuchawek bez przesłuchów. Tylko czy to możliwe...? Pomińmy temat opłacalności, przerostu formy nad treścią itp. Chce go zrobić dla zabawy a i nie ukrywam z ciekawości, nie inwestując w trafa głośnikowe.

[_idu]

Witam. Szanowni forumowicze, jako że mam dwie sztuki nowiutkich GI-30 i w zasadzie wszystkie elementy do zbudowania tego wzmacniacza, chciałbym zapytać czy można połączyć systemu w jednej lampie równolegle.

Tak można. Są tam w środku lampy pewnie jeszcze pojemności neutralizacji ale one mają znacznie dla konkretnej aplikacji w.cz. tej lampy.