Historia polskich ogniw i baterii suchych

[Waldemar D.]

I ostatnia na dziś, płaska bateria firmy Carbochemia z 1944 roku. Nie posiadała naklejki. Nadruk nanoszono bezpośrednio na tekturkę stanowiącą obudowę. Firma ta wchodziła w skład Zjednoczenia Warszawskich Fabryk Baterii AKA-CARBOCHEMIA- SATURN.

[Waldemar D.]

Dodam tylko, że firma powstała przed wojną. Miała też swoją filię w Krakowie. Podczas okupacji została przejęta przez Niemców. W czasie powstania warszawskiego została przez powstańców odbita. Działała jeszcze tuż po wojnie. Prawdopodobnie dekret Bieruta położył kres jej istnieniu.

[tszczesn]

Kolejny ciekawy eksponat. Bateria 3V firmy Supra. Niestety, nie posiadam żadnych danych o tej firmie.

Przemysł Radjowy "Supra" - produkowali cewki i zespoły cewek, kondensatory, trymery, oraz kity radiowe (zestawy części, włącznie z chassis i obudową), nie miałem informacji, że produkowali baterie. Z Warszawy, mam w notatkach adresy Prosta 8 i Zielna 26.

[Waldemar D.]

Dzięki, świetna wiadomość!

[Waldemar D.]

Postanowiłem jednak wydzielić opis latarki Mikro produkcji Centry. Zasługuje na to.

[Z2] Centra Mikro.jpg (378.9 KiB) Przejrzano 137 razy

Bateria „Mikro” Centry, to efekt wdrożenia patentu Maxa Zeilera z 1927 roku. Była nowoczesną, miniaturową baterią o napięciu 4,5V, stanowiącą element większej całości. Wraz z ebonitowym etui, metalową oprawką i żaróweczką, stanowiła praktyczną, małą latarkę.

[Z2b] latarka Centra Mikro.jpg (364 KiB) Przejrzano 137 razy

Dane techniczne są do wglądu w karcie katalogowej z 1939 roku. Zaprezentowany egzemplarz to absolutny unikat, zachowany przy tym w doskonałym stanie. Należy dodać, że taką samą baterię i latarkę produkował Tytan (o nazwie Bobo), Daimon (nazwa baterii Ognik a latarki Star) oraz Błysk (Picollo).
Poniżej kilka reklam i ożywiona latarka.

[zjawisko]

Praktycznie wszystkie latarki na baterie płaskie były... no takie zwykłe, z klapką. A tu... Ale bajer!

Kolejny namacalny dowód na prawdziwość mojego motta: każdego dnia dowiaduję się czegoś nowego.

[Waldemar D.]

Kaczmarek.jpg (78.96 KiB) Przejrzano 48 razy

W 1919 roku Andrzej Kaczmarek (na zdjęciu wyżej) przeniósł z Berlina do Poznania swoją fabrykę baterii i ogniw i nazwał ją Pierwsza Poznańska Fabryka Ogniw i Bateryj. Po jego śmierci w 1921 roku nowy właściciel, jego zięć, Wacław Tomaszewski powiększył fabrykę (wchłaniając nowo powstałą fabryczkę Fotgan) i zmienił nazwę na Centra. W 1925 roku pojawiły się pierwsze baterie z nowym logo. Centra szybko odskoczyła od konkurencji, gdzie produkcja odbywała się na wpół chałupniczo, dzięki wprowadzeniu nowoczesnych maszyn i częściowej automatyzacji produkcji. Nowatorskie też było podejście do dystrybucji. Fabryka posiadała własny tabor samochodowy, rozwożący towar do wszystkich zakątków Polski. Dopiero pod koniec lat trzydziestych Daimon stał się porównywalnym konkurentem.

fabryka.jpg (495.88 KiB) Przejrzano 48 razy

Klimat tamtej dawnej Centry oddają zdjęcia z 1936 roku.

artykuł Centry 1937.jpg (468.82 KiB) Przejrzano 48 razy

Zachęcam do przeczytania ciekawego artykułu Centry.
Fabryka nie miała sobie równych pod względem jakości graficznej reklam a to za sprawą Tadeusza Latanowskiego, wieloletniego kierownika działu reklamy (przykłady poniżej).
II Wojna Światowa przyniosła Centrze niemiecki nadzór komisaryczny w osobie Arthura Wudge a produkcję początkowo przejęła firma Luna. Oficjalna nazwa brzmiała: Centra Akkumulatorenfabrik. Duże zamówienia dla wojska znacznie poprawiły kondycję firmy. W 1944 roku Centrę wykupił niemiecki potentat w branży elektrotechnicznej, koncern Petrix – Werke G.m.b.H.
W następnym poście zrobię krótki przegląd baterii Centry z mojej kolekcji, z okresu międzywojennego i czasów wojny.