OTL 4x6P1P

Wzmacniacze, zasilacze itd. Schematy, parametry, konstrukcje...

Moderatorzy: gsmok, tszczesn, Romekd, Einherjer, OTLamp

CHOPIN66
1875...2499 postów
1875...2499 postów
Posty: 2123
Rejestracja: pn, 10 sierpnia 2009, 17:47
Lokalizacja: Gdańsk

OTL 4x6P1P

Post autor: CHOPIN66 »

Przedstawiam koncepcję budowy wzmacniacz stereo OTL SEPP 4x 6P1P
Budowa wzmacniacza lampowego większej mocy powyżej 10W chodziła za mną od ponad 14 lat-nie miałem wtedy aż takiego doświadczenia aby samemu zaprojektować wzmacniacz o większej liczbie stopni niż SE składałem co prawda wzmacniacz 10W na bazie kitu AVT na 6P1P ale brzmiał beznadziejnie.- zresztą pisałem o nim na Triodzie. Finalnie poszedł na "żyletki" Transformatory głośnikowe przełożyłem do klonu wzmacniacza Kinght 10W. Powstała więc koncepcja OTL SEPP właśnie na lampach 6P1P :D

Powstało więc takie coś czerpiące pewne rozwiązania konstrukcyjne z radzieckiego RADIO 1959 (układ stopnia SEPP OTL i ogranicznik pasma przenoszenia) oraz Technicsa 20A (przedwzmacniacz między inwerterem fazy a stopniem SEPP oraz sprzężenie zwrotne). Jako, że nie chodzi mi o budowanie potwora o mocy 2x75 a tyle miał Technics 20A-10 pentod 50H-B26 w jednym kanale :D. w roli przedwzmacniacza padło na PCC85- owszem stopień na V2 wprowadza zniekształcenia 12% na drugiej harmonicznej ale w stopniu PP parzyste harmoniczne się znoszą na nie parzyste redukuje do min. głębokie UZS min. 20dB. Według przeprowadzanych przemierznie symulacji stopień na lampie V2 zapewnia co najmniej ok.50Vpp co z zapasem wystarcza do porządnego wysterowania 6P1P ale symulacje nie uwzględniają USZ. Wiadomo, że USZ obniży wzmocnienie o co najmniej 20dB czyli duże wzmocnienie V2 będzie miało tu zaletę. W samym stopniu mocy mamy aż 3 sprzężenia zwrotne do tego dwa USZ między lampami mocy a V2, sprzężenie globalne między V5 a V1.1 ISZ między siatką a katodą lampy inwertera oraz między katodą inwertera a katodą V5, sprzężenie anoda triody V2.1 a S2 V4 tak więc mamy 8 sprzężeń zwrotnych ale jest to wymagane aby w SEPP OTL osiągnąć b.niski poziom zniekształceń przy mocy maksymalnej-Luxman MQ-36 przy mocy 25 W osiągał 0,13% zniekształceń i jak wyglądał 8) . C4 stanowi swego rodzaju przełącznik :lol: miedzy pracą jako Pull-Push a Single Ended :D otóż katoda V2.2 przez rezystor 100k połączona jest z katoda lampy V5 i przez 330 R do masy dla prądu stałego. Dla prądu zmiennego rezystor 330R zwierany jest do masy przez kondensator elektrolityczny przez co wzmacniacz nadal pracuje jako Pull-Push ale kiedy pojawi się sygnał 45kHz ( stałą czasowa filtru C4 R10) wspomniany C4 zwiera katodę inwertera fazy do masy przez co wzmacniacz pracuje jako zwykły SE ze stopniem mocy na wtórniku katodowym- nie jest wstanie napędzić głośnika nisko omowego nie ma wzmocnienia :wink: - sprytnie to ruskie wymyśliły. Tam gdzie to było możliwe to zastąpiłem kondensatory elektrolityczne foliowymi łącząc czasem po dwa-trzy aby uzyskać 16,8uF czy 30uF. Dla zapobiegania wzbudzaniu przy każdej S1 jest rezystor antyparazytowy. Zasilanie anodowe będzie stabilizowane jest to wymagane aby uzyskać niskie zniekształcenia w OTL SEPP - nawet kilowoltowy spadek napięcia anodowego powoduje przesunięcie się punktów pracy lamp pojawienie się obcinania. Gdzieś mam płytkę zasilacza napięcia anodowego na MOSFET-cie kupioną w AVT. Wartości Ri i mi podane na schemacie zostały wyznaczone w triodowym symulatorze i zweryfikowane z datashcheat lamp PCC85. Nie udało nie udało mi się wyznaczyć graficznie Ri i mi dla 6P1P bo producent 6P1P nie podał charakterystyk dla Ri i mi - w datascheat EL90 też tego nie ma-w datascheat 6P6S jest tylko ogólna informacja o max Ri=56k i tyle w temacie.

Obrazek
Luxman MQ-36 fajnie wyglądają te podwójne triody mocy- z anodami grafitowymi :D
Obrazek
Wzmacniacz SEPP OTL z RADIO 1959

Obrazek
Obrazek
Technics 20A z 1965-fajnie to musi wyglądać w nocy :)
Wzmacniacz SEPP OTL 6P1P.png
I wreszcie mój koncept wzmacniacza

Za wyjątkiem mojego schematu pozostałe schematy i zdjęcie Luxmana i Technicsa pochodzą z internetu :)
Awatar użytkownika
OTLamp
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 1137
Rejestracja: śr, 7 października 2020, 21:02

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: OTLamp »

Jest tylko jeden zasadniczy problem: żeby dostarczyć moc 1 W do obciążenia 8 omów, potrzeba 10 sztuk 6P1P...
cirrostrato
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 6305
Rejestracja: sob, 5 listopada 2005, 15:51
Lokalizacja: Warszawa

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: cirrostrato »

OTLamp pisze: czw, 30 listopada 2023, 07:22 Jest tylko jeden zasadniczy problem: żeby dostarczyć moc 1 W do obciążenia 8 omów, potrzeba 10 sztuk 6P1P...
Akurat lampy 6P1P na dziś to jeszcze na szczęście nie problem.
Awatar użytkownika
Michal_Pol
250...374 postów
250...374 postów
Posty: 331
Rejestracja: pn, 4 kwietnia 2011, 10:38

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: Michal_Pol »

Jednego tylko nie rozumiem, używanie lampy tak ekstremalnie nieliniowej jak *cc85 czy *cc81 jako pierwszy stopień we wzmacniaczach innych niż SE.
Awatar użytkownika
OTLamp
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 1137
Rejestracja: śr, 7 października 2020, 21:02

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: OTLamp »

cirrostrato pisze: czw, 30 listopada 2023, 07:32]Akurat lampy 6P1P na dziś to jeszcze na szczęście nie problem.
Ale problemem są ich parametry, to zdecydowanie najgorszy wybór z możliwych. Dwie PL504 dadzą 2 razy większą moc (2 W) niż 10 sztuk 6P1P. No ale jak ktoś ma ochotę wyciągnąć 1 W z 10 sztuk 6P1P, to w sumie jego "broszka". Wzmacniacz będzie można przy okazji nazwać "Jeden z dziesięciu" 8).
onyx1944
500...624 posty
500...624 posty
Posty: 539
Rejestracja: ndz, 27 marca 2016, 18:50
Lokalizacja: Rzeszów
Kontakt:

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: onyx1944 »

Żeby na 8R mieć 10W wg szacunków potrzeba ponad 1Arms, trochę się kocą takie pentody przy tej mocy.
Może lepiej 6s19p, próbowałem kiedyś na 5 parach, ale niestety zarzuciłem temat, został tylko niedziałający prototyp, ale świecący 63W żarzenia. Jak coś zostały mi pcb do symetrycznego zasilacza na mosfetach.
received_1672172446306885.jpeg
cirrostrato
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 6305
Rejestracja: sob, 5 listopada 2005, 15:51
Lokalizacja: Warszawa

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: cirrostrato »

OTLamp pisze: czw, 30 listopada 2023, 08:19 Dwie PL504 dadzą 2 razy większą moc (2 W) niż 10 sztuk 6P1P.
I jeszcze mniejszy problem z dostępnością PL500/504. Pozdrawiam.
Einherjer
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2591
Rejestracja: pt, 22 stycznia 2010, 18:34
Lokalizacja: Wałbrzych

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: Einherjer »

Michal_Pol pisze: czw, 30 listopada 2023, 08:09 Jednego tylko nie rozumiem, używanie lampy tak ekstremalnie nieliniowej jak *cc85 czy *cc81 jako pierwszy stopień we wzmacniaczach innych niż SE.
A istnieją jakieś dowody na tą "ekstremalną" nieliniowość?
Olkus
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2851
Rejestracja: śr, 12 maja 2021, 10:57
Lokalizacja: Kraków/Węglówka
Kontakt:

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: Olkus »

cirrostrato pisze: czw, 30 listopada 2023, 08:27
OTLamp pisze: czw, 30 listopada 2023, 08:19 Dwie PL504 dadzą 2 razy większą moc (2 W) niż 10 sztuk 6P1P.
I jeszcze mniejszy problem z dostępnością PL500/504. Pozdrawiam.
Ale za to TG ciężko dostępne, tylko pod indywidualne zamówienie. Wiem, temat przerabiałem przez co na razie odłożyłem ten projekt na dalszy plan.

Sam pomysł wzmaka na 6P1P ciekawy :D

Pozdrawiam,
A
Kupię lampy: 35Z4GT, 12K8GT,
Awatar użytkownika
Thereminator
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 7367
Rejestracja: sob, 2 kwietnia 2005, 21:42
Lokalizacja: Nizina Wschodnioeuropejska

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: Thereminator »

Olkus pisze: czw, 30 listopada 2023, 09:27 Ale za to TG ciężko dostępne, tylko pod indywidualne zamówienie.
Nie doczytałem, żeby tytułowy wzmacniacz OTL miał mieć TG... 8)
W teorii nie ma różnicy między praktyką a teorią. W praktyce jest.
cirrostrato
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 6305
Rejestracja: sob, 5 listopada 2005, 15:51
Lokalizacja: Warszawa

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: cirrostrato »

Thereminator pisze: czw, 30 listopada 2023, 09:36 Nie doczytałem, żeby tytułowy wzmacniacz OTL miał mieć TG... 8)
Ew. do niego można zastosować prosty w wykonaniu TG 800/impedancja posiadanych kolumn bez przekładki rdzenia, nawet dane nawojowe fabrycznego TG są na forum.
Awatar użytkownika
Michal_Pol
250...374 postów
250...374 postów
Posty: 331
Rejestracja: pn, 4 kwietnia 2011, 10:38

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: Michal_Pol »

CHOPIN66 pisze: czw, 30 listopada 2023, 02:30 w roli przedwzmacniacza padło na PCC85- owszem stopień na V2 wprowadza zniekształcenia 12% na drugiej harmonicznej ale w stopniu PP parzyste harmoniczne się znoszą na nie parzyste redukuje do min. głębokie UZS min. 20dB.
Harmoniczne 2 rzędu kasują się w stopniach PP ale tylko te które zostały w nim wygenerowane, harmoniczne który "przyszły" z poprzedniego stopnia nie kasują się. Dlatego pierwszy stopień powinien/musi być jak najbardziej liniowy....choćby po to by nie trzeba było stosować bardzo głębokiego sprzężenia zwrotnego.
ECC81, 85 są nieliniowe, wynika to z ich charakterystyk, pomiarów (w tym moich własnych)
Awatar użytkownika
OTLamp
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 1137
Rejestracja: śr, 7 października 2020, 21:02

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: OTLamp »

Michal_Pol pisze: czw, 30 listopada 2023, 08:09 Jednego tylko nie rozumiem, używanie lampy tak ekstremalnie nieliniowej jak *cc85 czy *cc81 jako pierwszy stopień we wzmacniaczach innych niż SE.
Jeżeli jest taka potrzeba (np. z powodu niskiej ceny, łatwej dostępności czy posiadania dużej ilości), to najsensowniej jest użyć na wejściu, czyli tam, gdzie amplituda jest najniższa. No chyba że to stopień wejściowy o dużej czułości, gdzie istotną rolę odgrywa poziom mikrofonowania, przenikania przydźwięku od żarzenia itp. Duże znaczenie ma też wybór odpowiedniego punktu pracy:

pcc85.JPG
Misiek13
250...374 postów
250...374 postów
Posty: 314
Rejestracja: czw, 19 października 2023, 13:22

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: Misiek13 »

Moim zdaniem 6P1P jest jednym z najgorszych wyborów do głośnikowego OTL-a. Jej maksymalny prąd anodowy na poziomie 100mA przy Ug2=250V praktycznie dyskwalifikuje ją tego zastosowania. Raczej bym zastosował lampy o większej wydajności prądowej np:
-PL509 lub 6P45S
-PL504 lub 6P44S - jeszcze da się je kupić za rozsądne pieniądze
-PL36 lub 6P31S
-6P13S
-EL86 lub 6P43P-E - to ciekawy zamiennik EL86 - tetroda a nie pentoda jak oryginał, wyższe dopuszczlne Ug2 i Ua.
-PL508 lub 6P41S
-PCL805- oferuje gratis triody.
-6S19P
Zastosowanie PCC85 tylko niepotrzebnie komplikuje zasilacz jeżeli nie stosujemy szeregowego żarzenia.
6P1P można wykorzystać do SE lub małego wzmacniacza PP
Ola Boga
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 717
Rejestracja: ndz, 24 lipca 2022, 15:06

Re: OTL 4x6P1P

Post autor: Ola Boga »

Misiek13 pisze: czw, 30 listopada 2023, 18:38Raczej bym zastosował lampy o większej wydajności prądowej np:
-PL509 lub 6P45S
To chyba najrozsądniejsza propozycja na brak transformatora, ale do sensownej pracy prosto na głośnik nawet takie duże lampy trzeba rozmnożyć, najlepiej do pięciu par w każdym kanale. A wtedy pojawia się pytanie, czy transformator nie wyjdzie taniej, tym bardziej, że jest raz na zawsze, nigdy się nie stłucze, nie straci emisji ani próżni itd...
ODPOWIEDZ