W sprawie odmiany radia

Piotr · Post autor: **Piotr** » pn, 20 marca 2006, 12:03

kłopotliwa to dla nas Polaków sprawa.
jak powinno się mówić: kogo, czego...

spotkałem już na forum kilka ciekawych potworków językowych, a sam omijam sprawę mówiąc... odbiorników radiowych

jakieś propozycje?

MalKontent · Post autor: **MalKontent** » pn, 20 marca 2006, 13:13

Jest to ciekawa sprawa, bo dawniej słowa typu radio czy studio były nieodmienne, ale w momencie, gdy wrosły w polszczyznę stały się odmienne jak każdy inny rzeczownik.

Jednak o ile nie mam obiekcji co do mówienia/pisania "poszedłem korytarzem w kierunku studiów telewizyjnych", o tyle nie bardzo mam ochotę na "podchodzenie na bazarze do radiów"... Częstokroć widzę "odkodowywanie radii samochodowych" i też mam wysypkę...

To samo jest z rzeczownikiem kakao, którego odmiana w jakikolwiek sposób jest dla mnie dziwactwem.

Z radiem jest taki problem, bo to generalnie jest rzeczownik bez liczby mnogiej, oznaczający zjawisko, a nie przedmiot. A że został zaadaptowany do nazywania przedmiotu, to inna sprawa. Ja mówię "radioodbiornik" i w ten sposób również omijam problem deklinacji

Pozdrawiam
Staszek

Piotr · Post autor: **Piotr** » pn, 20 marca 2006, 13:19

MalKontent pisze:bo to generalnie jest rzeczownik bez liczby mnogiej

generalnie, to nawet czasownik :)
radio [łac.] = promieniuję

fugasi · Post autor: **fugasi** » pn, 20 marca 2006, 15:39

Rzeczownik „radio” jest w języku polskim odmienny, tak samo jak wspomniane „studio”.
W liczbie pojedyńczej kłopotu zdaje się nie ma (bylem w radiu, słucham radia, porozmawiajmy o radiu), i taką właśnie odmianę zaleca "Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN" Markowskiego (okreslając formę "w radio" jako rzadziej używaną ale dopuszczalną), analogicznie deklinacja liczby mnogiej brzmi "radiów", tak samo jak "studiów". Tu jednak zachodzi kłopot, bo posługujący się językiem wolą posługiwać się formami np. "kolekcja radioodbiorników" albo „kolekcja odbiorników radiowych”, zamiast "kolekcja radiów" co jest chyba wynikiem konserwatyzmu i hiperpoprawności.
Na naszym forum, jak zdażyłem zauważyć w awangardzie językowej jest tszczesn, który po prostu używa form zalecanych przez słownik - on ma u siebie mnóstwo radiów a nie odbiorników radiowych. W przyszlości chyba ta forma zwycięży - jest krótsza, łatwiejsza, szybsza.

Piotr · Post autor: **Piotr** » pn, 20 marca 2006, 15:43

fugasi pisze:W przyszlości chyba ta forma zwycięży - jest krótsza, łatwiejsza, szybsza.

a tranzystory są mniejsze, tańsze, sprawniejsze...

gutten · Post autor: **gutten** » pn, 20 marca 2006, 17:37

fugasi pisze:W liczbie pojedyńczej kłopotu zdaje się nie ma (bylem w radiu, słucham radia, porozmawiajmy o radiu), i taką właśnie odmianę zaleca "Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN" Markowskiego (okreslając formę "w radio" jako rzadziej używaną ale dopuszczalną),

Markowski to dość kontrowersyjny językoznawca i miewa czasami przedziwne pomysły. Ja bym uważał

Dopełniacz liczby mnogiej rzeczownika "radio" rzeczywiście brzmi "radiów" i można to od biedy uznać za poprawną formę, ale czy brzmi ona Waszym zdaniem zgrabnie? Wbrew pozorom kwestia estetyki językowej też ma duży wpływ na to, czy jakaś forma sie przyjmie czy też nie.
Osobiście wolę używać dopełniacza liczby mnogiej rzeczownika "radioodbiornik" - "radioodbiorników". Raz, że nie brzmi dziwacznie, a dwa - wprowadza jasne rozróżnienie pomiędzy instytucją (radio) a urządzeniem (radioobiornik).

jantu · Post autor: **jantu** » pn, 20 marca 2006, 17:51

I tak jest lepiej i brzmi fajniej.....

Post autor: **tszczesn** » pn, 20 marca 2006, 18:05

fugasi pisze: Na naszym forum, jak zdażyłem zauważyć w awangardzie językowej jest tszczesn, który po prostu używa form zalecanych przez słownik - on ma u siebie mnóstwo radiów a nie odbiorników radiowych. W przyszlości chyba ta forma zwycięży - jest krótsza, łatwiejsza, szybsza.

Ja njczęściej mówię (może piszę z rozpędu inaczej) przedwojenną formą 'radyj', która znacznie bardziej mi się podoba.

fugasi · Post autor: **fugasi** » pn, 20 marca 2006, 18:44

A rzeczywiście ! To słowo jest zdecydowanie zgrabniejsze, ale komuś przeszkadzało i musiał zmienić... Ta przedwojenna polszczyzna jest strasznie zaraźliwa, pamiętam jak się kiedyś naczytałem starych książek i sam zacząłem pisać np. "materjały", bo "materiały" jakieś dziwaczne mi się wydały

brys · Post autor: **brys** » pn, 20 marca 2006, 19:56

Od zawsze używałem "radyj" i nawet się nad tym nie zastanawiałem, bo wydawało mi się to zbyt oczywiste

Piotr · Post autor: **Piotr** » wt, 21 marca 2006, 15:50

radyj - doskonale.
jeszcze bardziej stara forma odpowiada mi w słowie 'funkcyj'. mamy wtedy jasną sytuację: jednej funkcji, a wielu funkcyj. zupełnie nie rozumiem po co była zmiana.
cóż, naczytałem się starych książek i jestem teraz taki... niedzisiejszy :) całe szczęście że nie sam!