Obwody wejściowe w głowicach UKF

[AZ12]

Witam

W głowicach UKF tranzystorowych produkcji krajowej najczęściej stosowany obwód sprzęgający antenowy transformatorowy zawierający transformator bez rdzenia wraz z kondensatorami tworzącymi filtr pasmowy. Zauważyłem, że w głowicach UKF radioodbiorników chińskich oraz niektórych radiomagnetofonów Unitra jest zastosowany inny rodzaj filtru z jedną cewką.

[Marcin K.]

I co w związku z tym? Przestrajanie odbiornika na nowe pasmo i tak polega na tym samym.

[maciej_333]

W odbiornikach chińskich jest jedna cewka z kondensatorem. Obwód ten jest dostrojony do środka zakresu. Dodatkowo dodaje się rezystor tłumiący dla zmniejszenia dobroci tego filtru i spłaszczenia jego charakterystyki. Antenę podaje się na odczep. Jest to rozwiązanie tańsze, ale gorsze. Spotyka też się jakieś ceramiczne filtry pasmowe na wejściu np. przy CXA1238S firmy Sony.

[AZ12]

Nie spotkałem się z cewkami z odczepem w obwodach wejściowych w chińskich radioodbiornikach. Często są tam po prostu zwykłe cewki powietrzne.
Taki filtr pasmowy to widziałem w chińskiej głowicy UKF przestrojonej z pasma OIRT na CCIR na scalaku.
Próbowałem poprawić czułość głowicy UKF tranzystorowej z chińskiej miniwieżyczki za pomocą szeregowego obwodu rezonansowego wpiętego w obwód antenowy, ale poprawa była niewielka. Polegało to na odlutowaniu kondensatora 20pF i wlutowaniu cewki powietrznej identycznej jak w głównym obwodzie wejściowym i trymera ceramicznego o małej pojemności 7-35pF.

[Tomek Janiszewski]

Taki "filtr" stanowi raczej transformator bifilarny silnie obciążony od strony wejścia impedancją anteny (dipolowej 300ohm lub teleskopowej często wraz z cewką "przedłużającą" tj dostrajającą ją do rezonansu; w takim wypadku impedancja anteny może wynosić kilkanaście ohm) a od strony wyjścia - opornością wejściową tranzystora w konfiguracji wspólnej bazy która wynosi także kilkanaście ohm. W tej sytuacji dobroć obwodu antenowego jest znikoma a szerokość przenoszonego pasma tak wielka, że i bez przestrajania z OIRT na CCIR osiąga się niezłe parametry, a sam punkt dostrojenia trudno jest zauważyć. Natomiast wszelkie oporności tłumiące są oczywiście szkodliwe, bo i tłumią sygnał użyteczny i wprowadzają własne szumy. Najlepiej jest gdy prąd emitera płynie przez wtórne uzwojenie a rezystor emiterowy jest zbocznikowany pojemnością kilku nF. Ale często stosuje się prostsze rozwiązanie polegające na podaniu sygnału przez niewielką pojemność na emiter zasilany bezpośrednio przez rezystor o wartości kilkuset ohm - z negatywnymi skutkami jak wyżej.

[AZ12]

W chińskiej głowicy UKF od odbiornika samochodowego z oddzielną heterodyną i mieszaczem widziałem jeszcze dziwniejsze rozwiązanie: Jest to obwód rezonansowy podłączony od wejścia przez dzielnik pojemnościowy z kondensatorami ceramicznymi o pojemności 33 i 150pF. Wyjście tego strojonego obwodu jest podłączone do mieszacza przez kondensator o niewielkiej pojemności.

[KaW]

Tranzystory w.cz . polskie z okresu pierwszych UKF-ów - nie miały dużęj częstotliwości granicznej pasma .W związku z tym
stosowano obwody wejsciowe, które na max wykorzystywały tranzystor w stopniu we. Z podobnego okresu odbiorniki japońskie miały już inne tranzystory w.cz .Miały one inna f. graniczna ,dużo wyższą oraz minimalne pojemność własne -dlatego nie musieli się oni martwić obwodami wejściowymi.

[AZ12]

Witam i przepraszam za odgrzebywanie.

Czy można zamienić obwód transformatorowy wejściowy w głowicy UKF odbiornika radiowego produkcji polskiej na filtr typu Π z indukcyjnością szeregową i czy to ma sens na paśmie CCIR? Oczywiście po tym zabiegu antenę będzie można podłączyć tylko przewodem koncentrycznym 75Ω zamiast symetrycznym 300Ω.

[Romekd]

Witam.
Filtr typu Π, z szeregowo włączoną indukcyjnością, będzie filtrem dolnoprzepustowym, faworyzującym częstotliwość dla której będzie policzony i dla której będzie prawidłowo dopasowywał impedancję anteny 50...75 Ω do impedancji wejściowej wzmacniacza w.cz. Takie dopasowanie może być lepsze od transformatorowego (stosowanego w wielu odbiornikach krajowych, o którym wspomniał Tomek) pod względem osiągniętej czułości, ale gorsze w sytuacji gdy do wejścia odbiornika będą dostawały się silne sygnały zakłócające o częstotliwościach mniejszych od odbieranej. Dopasowanie anteny do wejścia wzmacniacza można zrealizować przy pomocy dowolnego typu filtru LC (dolno-, górno-, czy pasmowoprzepustowego), przy czym np. dopasowanie impedancji anteny do wejścia wzmacniacza z Mosfetem lub pentodą przy pomocy odczepu "antenowego" (lub uzwojenia sprzęgającego o 1...2 zwojach) na cewce równoległego obwodu LC nie jest optymalne pod względem uzyskanej czułości odbiornika.

Pozdrawiam
Romek

[AZ12]

Witam ponownie

Filtr ma współpracować z tranzystorem BF314 w układzie z wspólną bazą, obciążenie kilkuset Ω.

[Romekd]

Filtr ma współpracować z tranzystorem BF314 w układzie z wspólną bazą, obciążenie kilkuset Ω.

Na zakresie radiowego FM "obstawiałbym" raczej nie kilkaset, a kilkadziesiąt omów. W tej konfiguracji i z tranzystorem BF314 impedancja wejściowa będzie również zależała od wartości prądu kolektora, jaki otrzymasz odpowiednio dobierając rezystory w dzielniku w obwodzie bazy i rezystor w obwodzie emitera tranzystora. Zerknij na aplikacje dość popularnego kiedyś układu SANYO LA1185 (kompletny tor głowicy UKF; odpowiednik TA7358/Toshiba; wewnątrz układu jest między innymi wzmacniacz w.cz. na tranzystorze bipolarnym, pracującym z prądem kolektora ok. 0,7 mA w układzie wspólnej bazy, o impedancji wejściowej ok. 57 Ω i wyjściowej ok. 25 kΩ).

Pozdrawiam
Romek

[czyt]

Widzę, że koledzy odkrywają na nowo.
Zastępowanie jednego obwodu biernego, niestrojonego, innym ma sens - jaki.
Już za "moich czasów" w głowicach stosowano tranzystory polowe, był jakiś z kanałem n(BF241)? A równoczœeśnie prawie, pojawiły się głowice TV z tranzystorami z izolowaną bramką i dwoma elektrodami S1S2 - idealne do mieszaczy. Zwłoki z TV i jakiś archaiczny BF314, nie będzie godny, by się nad nim schylać. Jak w głowicach, to i w RE pojawiły się schematy i głowic na FM.

[AZ12]

Witam

Już za "moich czasów" w głowicach stosowano tranzystory polowe, był jakiś z kanałem N (BF241)?

BF245, do niedawna produkowany, można zastosować BF256. Tranzystor BF241 jest bipolarny NPN.

[czyt]

Faktycznie - był stosowany jako I stopień, a dalej już bf214 itp - nawet kupiłem dwie sztuki, z czego jeden gdzieś w pudełeczku : )
Jak ktoś pisał przy Odbiorniku R z syntezą: nie ma co nagrywać, a tym bardziej słuchanie staje się uciążliwe. A takie było fajne stereo, na gołych głośnikach podłużnych były efekty: Alphawille, Yazo.. stało się po 19, przed tv, po kolacji w internacie i bez stereo: )

[Romekd]

Widzę, że koledzy odkrywają na nowo.
Zastępowanie jednego obwodu biernego, niestrojonego, innym ma sens - jaki.
Już za "moich czasów" w głowicach stosowano tranzystory polowe, był jakiś z kanałem n(BF241)? A równoczœeśnie prawie, pojawiły się głowice TV z tranzystorami z izolowaną bramką i dwoma elektrodami S1S2 - idealne do mieszaczy. Zwłoki z TV i jakiś archaiczny BF314, nie będzie godny, by się nad nim schylać. Jak w głowicach, to i w RE pojawiły się schematy i głowic na FM.

Sens będzie miało tylko wtedy, gdy ktoś dla zabawy wykona różne eksperymenty i zdobędzie dzięki nim jakąś nową wiedzę...
Również z czasów swojej młodości przypominam sobie kilka polskich odbiorników z tranzystorami J-FET z kanałem "n". W odbiorniku Elizabeth DSH-102 stosowano 2SK41E lub BF256B. Diora wykorzystała tranzystor 2SK41E w różnych głowicach kilku radioodbiorników samochodowych, np. ECHO SSS-101, Rekord SMT-204, Akropol SMT-303. W lepszych polskich odbiornikach Hi-Fi stosowano również Mosfety dwubramkowe BF961 i BF964. Ich użycie kapitalnie poprawiało czułość odbiornika w stosunku do tych odbiorników ze wzmacniaczami w.cz. na tranzystorach bipolarnych w głowicy (w czasach szkolnych przerabialiśmy z kolegą głowice polskich odbiorników, montując w nich właśnie tranzystory MOSFET).

Pozdrawiam
Romek