Potencjometr

[marekb]

Witam,
naprawiając ostatnio radio Rapsodia 61, spotkałem się z dziwnym zjawiskiem - regulacja głośności działa dopiero od połowy zakresu obrotu potencjometru. Potencjometr ma mieć wartość 1 Mom/0,1 Mom. Zmierzony miernikiem - ponad 2 Mom. Mam taki sam drugi i też ma ponad 2 Momy. Czyżby się tak zestarzały, czy też taka była tolerancja w procesie produkcji? No i co z tą regulacją głośności - wartość rezystancji potencjometru nie powinna powodować takiego zjawiska.

[Marcin K.]

Najlepiej będzie Ci wymienić (na razie chwilowo) ten potencjometr na taki jaki wskazuje schemat ideowy. Na razie załóż dowolny, ale o określonej wartości rezystancji i zobaczysz co się będzie działo. Najprawdopodobniej Twój potencjometr nie ma już dobrego styku, można to naprawić czyszcząc ślizgacz i warstwę oporową denaturatem lub spirytusem potem smarując wazeliną techniczną (są też super psikające i śmierdzące preparaty do styków, potencjometrów, to też pomaga)... Dlatego reg. głośności nie działa jak należy.

[marekb]

Potencjometr jest oryginalny, czyszczenie nie zmienia wartości rezystancji! Objawem zużycia potencjometru jest trzeszczenie i tylko w takim przypadku pomóc może użycie środków czyszczących. Ten potencjometr jest praktycznie niezużyty, albowiem radio wyłącza się klawiszem.

[OTLamp]

Witam,
naprawiając ostatnio radio Rapsodia 61, spotkałem się z dziwnym zjawiskiem - regulacja głośności działa dopiero od połowy zakresu obrotu potencjometru. Potencjometr ma mieć wartość 1 Mom/0,1 Mom. Zmierzony miernikiem - ponad 2 Mom. Mam taki sam drugi i też ma ponad 2 Momy. Czyżby się tak zestarzały, czy też taka była tolerancja w procesie produkcji? No i co z tą regulacją głośności - wartość rezystancji potencjometru nie powinna powodować takiego zjawiska.

A mierzyłeś jak się zmienia oporność między ślizgaczem a jednym ze skrajnych wyprowadzeń? Możliwe że wytarła się warstwa oporowa, więc wzrosła oporność potencjometru, a dodatkowo ślizgacz "łapie" tę warstwę dopiero w połowie zakresu obrotu.

[Marcin K.]

Może tak być że z jednej strony masz słaby kontakt z warstwą oporową, są to połączenia nitowane i to dość często traciło swoje właściwości. Możesz delikatnie kleszczami spróbować poprawić styk...

[marekb]

Panowie,
mierzę wartość potencjometru między dwoma skrajnymi wyprowadzeniami (ok. 2,4 Mom).
Następnie mierzę zmianę wartości rezystancji między jednym skrajnym wyprowadzeniem a suwakiem i charakter tej zmiany i wszystko jest ok.
Jak już wspominałem, obejrzałem dokładnie warstwę oporową tego potencjometru - nie nosi śladów zużycia.
Potencjometr nie trzeszczy.
Drugi taki z radia Bolero wygląda podobnie i ma prawie identyczną wartość rezystancji jak w/w.
Wymieniłem na próbę potencjometr na 1 Mom i zjawisko jest takie samo - zaczyna być słychać audycję w głośniku dopiero od połowy położenia suwaka potencjometru. Co to może być?
Dociskałem kleszczami nity od wyprowadzeń.

[jethrotull]

Może się wygłupię, ale co tam, nie będzie pierwszy raz przecież: daj jakiś rezystor w szereg z siatką sterującą lampy, która łączy się ze ślizgaczem tego dziwnego potencjometru (czy będzie to EL84? Znalazłem tylko obsadę lamp, schematu nie).

[marekb]

Standardowo jest tam rezystor, o ile mnie pamięć nie myli kilkadziesiąt kiloomów

[Brencik]

Miałem Rapsodię i identyczne zachowanie tego potencjometru. Inne zreszta też miały wartości okolo 2 razy większe niż znamionowe. Nie wiem jak to wytłumaczyć.

[POL02]

Witam.
Prawdopodobnie potencjometr ma charakterystykę liniową a do regulacji głośności wymagany jest potencjomet o charakterystyce logarytmicznej.
Więc taki masz efekt.
POLO2

[gachu13]

Być może wypływ na takie zachowanie się potencjometru ma dodatkowa gałąź RC - jeśli kondensator ma duży upływ to przez rezystor 47kOhm (patrz schemat) będzie niemal zwierał do masy połowę ścieżki rezystancyjnej. Proponuje więc wymianę tego kondensatora. Jeśli to nie pomoże, to możliwe, że przez tak dużą rezystancję ścieżki rezystancyjnej gałąź ta, (mimo że sprawna) będzie skutecznie tłumić sygnał na części ścieżki.
Schemat: http://www.oldradio.pl/schematy/rapsodia.jpg

Pozdrawiam

[marekb]

Po dokładnym pomierzeniu potencjometru okazało się, że rezystancja między suwakiem a umasionym końcem, w położeniu 1/3 obrotu, wynosi ok. 2 kom. a w połowie obrotu kilkadziesiąt kiloomów, co przy wartości całego ok. 2,4 Mom stanowi niewielki procent.
Ciekawe, bo pomierzyłem jeszcze 2 podobne i to samo. Czy to upływ czasu spowodował w jednej części spadek a w innej wzrost rezystancji warstwy oporowej, czy to tak te potencjometry mialy od nowości?
W każdym razie dziękuję wszystkim za sugestie i zainteresowanie tematem.

[Marcin K.]

Jaki miernik używasz? Jeśli jakiś elektroniczny multimetr to wymień mu baterię albo jeśli posiadasz jakiś wskazówkowy to zmierz nim. Multimetry lubią głupieć gdy mają słabe baterie. Przekonałem się o tym bo pokazywał mi w gniazdku około 300V

[marekb]

Jaki miernik używasz? Jeśli jakiś elektroniczny multimetr to wymień mu baterię albo jeśli posiadasz jakiś wskazówkowy to zmierz nim. Multimetry lubią głupieć gdy mają słabe baterie. Przekonałem się o tym bo pokazywał mi w gniazdku około 300V

Ty tak poważnie czy dla jaj?

[tszczesn]

Po dokładnym pomierzeniu potencjometru okazało się, że rezystancja między suwakiem a umasionym końcem, w położeniu 1/3 obrotu, wynosi ok. 2 kom. a w połowie obrotu kilkadziesiąt kiloomów, co przy wartości całego ok. 2,4 Mom stanowi niewielki procent.
Ciekawe, bo pomierzyłem jeszcze 2 podobne i to samo. Czy to upływ czasu spowodował w jednej części spadek a w innej wzrost rezystancji warstwy oporowej, czy to tak te potencjometry mialy od nowości?

Przy pomierze oporności ponad 100kΩ nie dotykaj palcami mierzonych elementów - oporność skóry bocznikująca mierzony opór dość skutecznie fałszuje pomiar.