niklowanie

[Alek]

Czasem zdarza się, że niektóre drobne elementy w naprawianych radiach czy telewizorach są dość mocno skorodowane. Najlepiej byłoby zanieść je do galwanizerni, ale jeśli są to drobne elementy, to nikt nie będzie chciał się w to bawić. Dlatego takie drobne elementy nikluję we własnym zakresie.

Zdemontowane elementy najpierw wędrują do 10% kwasu solnego. Jeśli korozja jest bardzo duża rdzę wstępnie usuwam mechanicznie, szczotką drucianą, gąbką ścierną lub papierem ściernym. Gdy kwas wytrawi rdzę detal jest płukany w wodzie kranowej i jest mocowany na zawieszce z drutu miedzianego. Następnie kilka minut jest moczony w podgrzanym nieco 10% roztworze wodorotlenku sodu. Ma to na celu usunięcie tłuszczu. Następnie detal jest płukany w 3 naczyniach z wodą destylowaną i wieszany w elektrolizerze zrobionym zresztą ze starego wazonu szklanego prostopadłościennego. Na wszystkich etapach płukania korzystne jest stosowanie płuczki ultradźwiękowej.

Kąpiel do niklowania, stosowana przeze mnie jest wysokosprawną kąpielą z dodatkami opracowanymi przez firmę Galw-IMP, która chyba wyewoluowała z nieistniejącego już Instytutu Mechaniki Precyzyjnej.
Odważyć 40g kwasu borowego na każdy 1 litr kąpieli i doliczyć ok. 5% nadmiar.
Osobno odważyć siarczan niklu w ilości 150-240 g na każdy litr kąpieli. Trzeba uwzględnić przy odważaniu 5% nadmiar. Najlepiej przyjąć zawartość ze środka zakresu, tj. 200 g/l.
Osobno odważa się chlorek niklu w ilości 20-40 g/l roztworu. Trzeba uwzględnić 5% nadmiar. Najlepiej przyjąć wartość ze środka zakresu, tj. 30 g/l.
W menzurce odmierzyć dodatek blaskotwórczy XR. Dodaje się go 8-14 ml/l kąpieli.

Zagrzać w dużej zlewce wodę destylowaną, do temperatury około 60 stopni Celsjusza.
Porcjami dodawać substancje w następującej kolejności: kwas borowy, następnie mieszać aż do rozpuszczenia, siarczan niklu, następnie mieszać aż do rozpuszczenia i chlorek niklu, następnie mieszać aż do rozpuszczenia.
Dodać dodatek XR i zamieszać. Uzupełnić wodą destylowaną do żądanej objętości i zaznaczyć kreską poziom cieczy. Zostawić kąpiel na 1 dobę.
Następnego dnia kąpiel przefiltrować przez lejek z pianką. W tym celu:
1. podłączyć kolbę ssawkową do pompy próżniowej (może być aspirator wodny), zaś u góry kolby zamontować lejek.
2. Włączyć pompę. Przepłukać lejek woda destylowaną, wyłączyć pompę, zdjąć lejek i wylać wodę z kolby.
3. Następnie włożyć lejek, włączyć pompę i przefiltrować kąpiel.
4. Gdy kolba jest prawie pełna, przerwać filtrowanie i przelać kąpiel z kolby do elektrolizera.

Postępować wg pkt. 3 i 4 aż cała kąpiel będzie przefiltrowana.

Zmierzyć pH roztworu. Powinno ono wynosić około 4,2. Jeśli jest ono za niskie, dodać nieco węglanu niklu. Jeśli pH byłoby za wysokie można dodać niedużą (to mogą być pojedyncze krople!) ilość kwasu siarkowego.

Konserwacja kąpieli sprowadza się przede wszystkim do uzupełniania parującej wody i strącania do kąpieli wychodzących z niej kryształów. W tym celu trzeba pilnować, by poziom cieczy w kąpielach był możliwie stały, zaś pojawiające się na ściankach wanny wykwity krystaliczne strącać bagietką do kąpieli.

Jako anody stosuje się blachę niklową. Blachę tę przed pierwszym użyciem należy wyczyścić (wytrzeć acetonem), a po wyschnięciu otrawić w stężonym kwasie azotowym (na powietrzu lub pod wyciągiem) i starannie wypłukać wodą destylowaną. Anody należy wieszać na drucie niklowym.

Do kąpieli dodaje się co pewien czas dodatku XF w ilości ok. 8 ml na każde 1000 amperogodzin pracy kąpieli o obj. 1 litra.

W czasie elektrolizy kąpiel jest napowietrzana. Mi służy do tego pompka akwariowa. Kąpiel musi być podgrzewana )40-48 stopni Celsjusza); w tym celu stawiam ją na starym mieszadle magnetycznym z podgrzewaniem, ale dawniej zanurzałem grzałkę kwarcową, którą zresztą sam sobie zrobiłem.
Stosowana gęstość prądu 2-3 A/dm2. Nie wolno przekraczać napięcia elektrolizy 2V, bo zacznie na detalach wydzielać się wodór i powłoka będzie do niczego. Zazwyczaj nikluję przez 20 minut. Najlepiej jest mieć dwie anody, ale czasem nie ma tyle blachy pod ręką. Wtedy pozostaje przewieszanie detalu, aby poniklował się ze wszystkich stron.

Jeśli detal był bardzo skorodowany i miał wżery, powierzchnia po niklowaniu nie będzie bardzo błyszcząca.

[AZ12]

Witam

Czy odtłuszczanie przedmiotów można w tym przypadku przeprowadzić za pomocą rozpuszczalnika organicznego (acetonu)?

[Alek]

Takie odtłuszczanie rozpuszczalnikiem może być konieczne jeszcze przed odrdzewianiem, jeśli detal jest zatłuszczony. Natomiast nie warto rezygnować z następującego po tym odtłuszczania alkalicznego w wodorotlenku.

[tszczesn]

Elegancki detaliczny przepis, ale chyba nie do zastosowania przez "zwykłego kolekcjonera radyj" który nie ma na podorędziu dobrze wyposażonego laboratorium chemicznego Możliwe, że konieczność zakupu i przechowywania tylu utensyliów w celu poniklowania jednej blaszki czyni zabawę lekko niepraktyczną

BTW - co to jest dodatek XR i XF?

[Olkus]

Metoda fajna, efekt niezły, niestety przez kogoś takiego jak zbierający amatorsko stary sprzęt nie do zastosowania, raczej mało kto ma dostęp do odpowiednich chemikaliów i sprzętu Tak więc pozostaje malowanie farbą...

Pozdrawiam,
A.

[Romekd]

Czołem.

Metoda fajna, efekt niezły, niestety przez kogoś takiego jak zbierający amatorsko stary sprzęt nie do zastosowania, raczej mało kto ma dostęp do odpowiednich chemikaliów i sprzętu Tak więc pozostaje malowanie farbą...

Pozdrawiam,
A.

Sprawdziłem i odpowiednie odczynniki są jednak łatwo dostępne, choćby na znanym portalu aukcyjnym...
Gorzej jest ze stężonymi kwasami, bo często tych nie można przesyłać i potrzebny jest odbiór osobisty, choć w przypadku kwasu solnego o stężeniu 30%, to widziałem aukcje z takim, w których była możliwość wysyłania paczkomatem.

Pozdrawiam
Romek

[AZ12]

Witam

raczej mało kto ma dostęp do odpowiednich chemikaliów i sprzętu Tak więc pozostaje malowanie farbą...

Stosuje się jeszcze cynkowanie, pierwsza metoda to ogniowa, zanurza się przedmiot w stopionym metalu. Daje ona grubą mocną powłokę, nie nadaje się do zastosowań domowych, pary są trujące. Druga metoda jest elektrolityczna. https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic2978351.html

[Alek]

XR i XF to zapewne jakieś mieszaniny zawierające jakieś środki powierzchniowo czynne. Jaka jest dokładna receptura, tego nie wiem.

[szalony]

Opisana przez Alka w wątku kąpiel nosi nazwę kąpieli Wattsa. Jest to standardowa kąpiel niklująca, nie nadająca się jednak do niklowania znalu. Kąpiel ta daje trwałe powłoki o dobrym połysku na stalach węglowych i stopowych. Opisana w wątku kąpiel to tzw. kąpiel Wattsa uproszczona, choć nie ma w składzie H2SO4. Jeśli kogoś to interesuje, mam też skład kąpieli "pełnej". Jako detergent sprawdza się dodecylobenzenosulfonian sodu.

[szalony]

W roli dodatku "blaskotwórczego" można stosować sacharynę.

[Alek]

W dawnych czasach zdarzało się, że stosowano też po prostu sól sodową kwasu p- toluenosulfonowego. .

Elegancki detaliczny przepis, ale chyba nie do zastosowania przez "zwykłego kolekcjonera radyj" który nie ma na podorędziu dobrze wyposażonego laboratorium chemicznego Możliwe, że konieczność zakupu i przechowywania tylu utensyliów w celu poniklowania jednej blaszki czyni zabawę lekko niepraktyczną

Nic nie stoi na przeszkodzie wpaść i skorzystać z tego, co jest