Zdobyłem niedawno lampę GU74B na zapas do mojego wzmacniacza Acom 1010. Data produkcji lampy to sierpień 1989 rok.
Mam zamiar zamontować ją w ww. wzmacniaczu celem sprawdzenia. Kwestia demontażu i montażu jest jasna.
Lampa jest nieużywana a ma już swoje lata. Wzmacniacz od chwili załączenia nagrzewa lampę przez ok. 150 sekund i po tym czasie zgłasza gotowość do pracy. I teraz, czy po zamontowaniu lampy podłączyć jej od razu napięcie anodowe? Czy pozostawić ją wpierw przez jakiś czas na samym żarzeniu?
Witam.
Również zacząłbym od wygrzania, z włączonym tylko żarzeniem (przez np. godzinę), a później sprawdził stan próżni i emisję. Jeżeli byłaby taka możliwość, to po wstępnym wygrzaniu i pomiarach, lampę podłączyłbym pod obniżone napięcie siatki drugiej i anody, które to napięcia zwiększałbym stopniowo do pełnej wartości, cały czas obserwując zachowanie się lampy...
"В настоящее время лампы ГУ-43Б довольно дороги, поэтому необходимо знать, как их проверить и ввести в эксплуатацию. Старые лампы, выпущенные более 10 лет тому назад, лучше не приобретать, но часто просто нет выбора. Поэтому, приобретая лампу, следует убедиться в ее работоспособности (даже если она новая и находится в упаковке). При хранении ламп часто не обращают особого внимания на их положение, и они, долгое время, пролежав на боку, нередко получают межэлектродные замыкания. Удачная методика проверки качества лампы, на мой взгляд, следующая…
На лампу подается напряжение накала и через 4...5 мин после его включения тестером, с батарейкой питания 4...4,5 В, измеряются прямое и обратное сопротивления между первой сеткой и катодом. Величина прямого сопротивления должна быть в пределах 30...100 Ом, обратного - не менее 500 кОм. Меньшие величины, указывают на междуэлектродные замыкания. Эмиссию катода лампы можно оценить по времени, в течение которого величина прямого сопротивления, увеличивается вдвое при выключении накала. У хорошо прогретой лампы оно должно быть не менее 25 с. Если время меньше, это указывает на ухудшение эмиссии. Кроме того, лампу следует проверить на отсутствие обрывов между электродами и их выводами, что, как следует из опыта автора, случается достаточно часто (хотя, может быть, просто не везет hi). Для проверки через резистор ограничивающий ток источника питания до 100... 200 мкА, и измерительную головку на 200 500 мкА ,при прогретой лампе подаем положительное напряжение поочередно на первую, вторую сетки и даже на анод. При отсутствии обрывов микроамперметр покажет наличие тока. Разумеется, все эти проверки производят при включенном обдуве.
Не менее важной задачей является тренировка (жестчение) лампы, которая приводит к улучшению вакуума и электрической прочности лампы. "Жестчение" или тренировка лампы, должны обязательно производиться при первом включении лампы после длительного перерыва в работе, а также каждые три месяца при хранении (что, к сожалению, не часто встречается на практике, особенно у радиолюбителей). "Жестчение" ламп(ы) происходит в РА, где и должна работать лампа. Вначале, особенно если лампы хранились очень долго (более 10 лет), их выдерживают несколько суток (2...5) под напряжением накала в режиме пониженного обдува, каждые 18...24 часа хорошо охлаждая лампу. Это делается для того, чтобы газопоглотители, которые находятся внутри лампы, хорошо прогрелись и поглотили газы, которые просочились внутрь баллона через места спаек различных материалов и баллон лампы. Это также стабилизирует и восстановит эмиссионную способность катода. Все сетки при этом замкнуты на корпус. После этого, включают анодный трансформатор через 9-ти амперный лабораторный автотрансформатор, на управляющую сетку подается максимальное отрицательное напряжение смещения, экранная сетка остается на корпусе, в анодную цепь лампы включается дополнительно токоограничивающий резистор величиной 10 кОм и мощностью 20...25 вт, переменное напряжение на его первичную обмотку подается начиная с уровня 2...10 вольт, каждый раз увеличивая напряжение на 20 вольт и выдерживая на каждой ступени 5...10 минут, при отсутствии признаков пробоя переходя на следующую ступень. На последней ступени на аноде лампы будет полное напряжение, после чего в этом положении РА выдерживается 6...12 часов.
Затем, включается пониженное напряжение на экранную сетку, примерно 70-75% от номинального, убирается токоограничивающий резистор в анодной цепи и подается, начиная с 50 вольт переменное напряжение (на аноде при этом будет 614 вольт), следовательно, напряжение на аноде всегда будет больше экранного (напряжения на 2-ой сетке). Поднимая ступенями по 10 вольт и выдерживая на каждой 5...10 минут доводят анодное напряжение до полного и выдерживают в течении 10...12 часов. После чего изменением напряжения смещения управляющей сетки выставляют небольшой начальный ток анода 5...15 ма, даем уже полный обдув и выдерживаем 6...10 часов. После этого устанавливаем 1/2 анодного напряжения, открываем лампу до половины номинального тока покоя и выдерживаем в этом режиме 2…3 часа. Затем даем небольшую раскачку (напряжение возбуждения), настраиваем П-контур, и постепенно увеличивая «раскачку» доводим величину анодного тока до половины от номинального значения. Работаем в таком режиме с примерно с 1/4 мощности в антенне 10...20 дней. При этом резонансное сопротивление лампы будет равно Rое номинальному, следовательно, П-контур и в этом случае будет оптимальным. После этого можно работать с полной мощностью. Конечно, этот процесс долог и утомителен, но дает наибольшие гарантии того, что лампа войдет в строй и будет работоспособной продолжительное время. То есть, радиолампа отработает гарантированный заводом изготовителем ресурс.
В случае острой необходимости, описанную процедуру можно значительно сократить, но делать это крайне нежелательно, т.к. возрастает риск выхода лампы из строя."
Źrudło : http://rv4lk.cqham.ru/a5.html
Jest to fragment artykułu. Nie dysponuję czasem by go przetłumaczyć. Może google pomogą.
Lampa długo leżakowana może mieć problemy z próżnią. Próba jej uruchomienia bezpośrednio we wzmacniaczu może okazać się zgubna dla wzmacniacza i dla lampy też.
Na forum CQHAM.RU jest artykuł . polecam : http://www.cqham.ru/pa49_13.htm
Może tu : http://sp-hm.pl/forum-67.html
gustaw353
Ja również dziękuję za artykuł. Bardzo dokładny i ciekawy. Firma Unitra-Laminna, będąca polskim producentem lamp nadawczych średniej i dużej mocy, w swoim katalogu zamieściła krótki opis uruchamiania lamp, które przez dłuższy okres czasu nie były używane. Myślę, że opis ten może bardziej dotyczyć lamp z katodami wolframowymi torowanymi i nawęglanymi, choć w katalogu znalazły się również opisy lamp średniej mocy z katodami tlenkowymi, np. popularna GU50.
OK, jestem po rozmowie z producentem, świetni ludzie tam pracują
Niestety bez odpowiedniego zaplecza, którego nie mam nie jest możliwe "wytrenowanie" lampy we właściwy sposób.
Natomiast udzielili mi prostych instrukcji co zrobić w skromnych amatorskich warunkach.
1. Podłączyć sam grzejnik lampy pod zasilacz.
2. Ustawić maksymalny prąd w zasilaczu na 4A.
3. Zacząć powoli podnosić napięcie (1V na minutę) obserwując bacznie wskazania amperomierza. Lampa musi cały czas mieć wymuszone chłodzenie.
4. Przy 7V zatrzymać się i pozostawić w tym stanie na ok. 25 minut.
5. Po 25 minutach znów zacząć powoli podnosić napięcie żarzenia aż do 12,6V.
6. Po osiągnięciu 12,6V amperomierz powinien wskazywać 3,4A do 3,8A. Jeżeli wszystko się zgadza to pozostawić w tym stanie przez około 30 minut. Cały czas chłodząc lampę.
7. Sprawdzić czy nie ma zwarć.
8. Zamontować lampę we wzmacniaczu, załączyć wzmacniacz, nie włączać "OPER", pozostawić w tym stanie około 2 godziny.
9. Wejść w tryb serwisowy, załączyć "OPER" jeżeli nic nie pierdykło w lampie to ustawić bias na niecałe 200 mA, wyjść z trybu serwisowego i znów pozostawić w tym stanie na 3 do 4 godzin z załączonym "OPER".
10. Zacząć nadawać małą mocą, jeżeli wszystko wygląda dobrze można normalnie zacząć użytkować wzmacniacz.
No to zobaczymy czy pierdyknie, czy nie
Acom 1010 "porady" serwisowe, które mi przysłali. Może kiedyś komuś się przyda.
Witam! Ja zalecał bym wraz z podłaczeniem żarzenia załaczyć minus. Pozwoli to na większą ochrone katody przed zniszczeniem. tego Wam zadna książka nie napisze ale po załaczeniu samego żarzenia moze się okazać że po dwudziestu minutach "coś jest nie tak" np. siatka pierwsza przywarła do drugiej lub do katody. Minus pozwoli ustrzec sie tej sprawy.
Witam.
Przetłumaczyłem cytowany wcześniej fragment artykułu.
Opis uruchomienia lampy przedstawiony przez autora artykułu i dotyczy ГУ-43Б na przykładzie wzmacniacza jego konstrukcji. Metoda, moim zdaniem, jest uniwersalna i można stosować ją i w innych przypadkach w odniesieniu do mocnych lamp z katodą tlenkową żarzoną pośrednio.
Oczywiście "manewry" tu stosowane muszą uwzględniać konkretne rozwiązanie układowe posiadanych wzmacniaczy. Może dla bezpieczeństwa swojego wzmacniacza lepiej początkową fazę treningu przeprowadzić na zewnętrznym stendzie - nie będzie on mocno skomplikowany.
Omawiane tu lampy charakteryzują się sporym nachyleniem charakterystyki więc ich konstrukcja prowokuje do awarii przy nieadekwatnym obchodzeniu się z nimi !
Powodzenia
----------------------------------------------- "Obecnie lampy ГУ-43Б są dość drogie, dlatego należy wiedzieć jak je sprawdzić i przygotować do eksploatacji. Stare lampy, wyprodukowane więcej niż 10 lat temu, lepiej nie kupować, lecz często po prostu nie ma wyboru. To też, nabywając lampę, trzeba przekonać się o jej zdolności do pracy (nawet jeśli ona jest nowa i znajduje się w opakowywaniu). Często nie zwraca się szczególnej uwagi na sposób ich przechowania - położenie lampy. Długi czas przeleżawszy na boku nierzadko w lampie mogą pojawić się zwarcia międzyelektrodowe. Udany sposób sprawdzenia jakości lampy jest następujący.
Do lampy doprowadza się napięcie żarzenia i przez 4...5 min po jego włączeniu omomierzem, zasilanym baterią 4...4,5 V, mierzy się oporność (w obu kierunkach) między pierwszą siatką i katodą. Wartość oporu w kierunku "przewodzenia" powinna być w granicach 30...100 Ω, w kierunku "zaporowym" - nie mniej 500 k Ω. Mniejsze wielkości, wskazują na zwarcie / upływność międzyelektrodową. Emisję katody lampy można ocenić po upływie czasu, w ciągu którego wielkość oporu w kierunku "przewodzenia", zwiększy się w dwukrotnie po wyłączeniu żarzenia. U dobrze nagrzanej lampy powinien być niemniejszy niż 25 s (dla ГУ-43Б). Jeśli czas ten jest mniejszy, to wskazuje na pogorszenie emisji. Poza tym, lampę trzeba sprawdzić na obecność przerw między elektrodami i ich wyprowadzeniami, jak wynika z doświadczenia autora, zdarza się często (a może to pech !). Dla sprawdzenia przez rezystor ograniczający prąd zasilacza do 100... 200 μА, i miernik na 200... 500 μА , przy nagrzanej lampie podajemy dodatnie napięcie kolejno na pierwszą, drugą siatkę i nawet na anodę. Przy braku przerw amperomierz pokaże obecność prądu. Oczywiście, wszystkie te próby wykonać należy przy włączonym chłodzeniu.
Nie mniej ważnym zadaniem jest trening lampy, który poprawia próżnię i sprawność elektryczną lampy. Trening lampy powinien być wykonany przy pierwszym włączeniu lampy po dłuższej przerwie w pracy, a także co każde trzy miesiące przy przechowywaniu (co niestety nie często spotyka się w praktyce, zwłaszcza w radioamatorskiej). Trening lamp odbywa się w РA, gdzie ma pracować lampa. Najpierw, zwłaszcza jeśli lampy były przechowywane bardzo długo (więcej 10 lat), utrzymuje się je kilka dób (2..5) pod obniżonym napięciem żarzenia, w reżimie zmniejszonego chłodzenia, co każde 18...24 godzin dobrze chłodząc lampę. Czyni się to żeby pochłaniacze gazów, które znajdują się wewnątrz lampy, dobrze nagrzały się i zaabsorbowały gazy, które przedostały się do środka przez miejsca połączeń różnych materiałów i balonu lampy.
To również odnowi i ustabilizuje emisję katody. W czasie tej operacji wszystkie siatki połączone są do masy.
Następnie włączamy anodowy transformator poprzez ( 9-cio amperowy) laboratoryjny autotransformator. Na siatkę sterującą podaje się maksymalne ujemne napięcie polaryzacji, siatka ekranująca pozostaje na masie. W obwód anodowy lampy włącza się dodatkowo ograniczający rezystor 10 kΩ / 20...25 W.
Napięcie zmienne (z autotransf.) na pierwotne uzwojenie transf. anodowego podaje się stopniowo, zaczynając od 2...10 V, każdorazowo zwiększając napięcie o 20 V, wytrzymując na każdym poziomie 5...10 minut i przy braku przebić przechodzić na następny poziom.
Po osiągnięciu nominalnego napięcia anodowego utrzymujemy lampę w tym reżimie przez 6...12 godz.
Po tym czasie usuwamy z obwodu anodowego ograniczający rezystor.
Na siatkę drugą, ekranującą ustawiamy obniżone napięcie (około 70-75% nominalnego). Z autotransformatora podajemy na transf. anodowy około 50V nap. zmiennego ( na anodzie wtedy będzie 614V), przy tym napięcie anodowe będzie zawsze większe od napięcia na siatce ekranującej.
Zwiększając stopniowo napięcie ( z autotransf.) o 10V co 5...10 minut doprowadzamy napięcie anodowe do wartości nominalnej i utrzymujemy je przez 10...12 godz..
Następnie ustawiamy ujemne napięcie polaryzacji siatki pierwszej / sterującej tak by uzyskać niewielki początkowy prąd anodowy - 5...15 mA, włączamy pełne chłodzenie i utrzymujemy taki stan 6...10 godz.
Po upływie tego czasu ustawiamy 1/2 napięcia anodowego, otwieramy lampę na połowę nominalnego spoczynkowego prądu anodowego i utrzymujemy w ten stan przez 2...3 godz..
Następnie sterujemy wzmacniacz niewielką mocą, zestrajamy П-filtr i stopniowo zwiększając wysterowanie dochodzimy do połowy wartości nominalnej prądu anodowego.
W takich warunkach, z około 1/4 mocy w antenie, pracujemy przez 10...20 dni. W tej sytuacji oporność rezonansowa lampy będzie równa Roe nom. to i П-filtr będzie optymalnym.
Po takim treningu można pracować z pełną mocą. Oczywiście metoda ta jest długa i nużąca ale daje największe gwarancje tego, że lampa osiągnie prawidłowe parametry i będzie pracować długo - przepracuje resurs gwarantowany przez producenta.
W nagłej sytuacji opisaną procedurę można znacznie skrócić , choć czynić to nie poleca się bo wzrośnie ryzyko awarii lampy"
Wzmacniacz ma 2 lata gwarancji i są założone plomby naszego polskiego dystrybutora.
Więc zabawę odkładam do zakończenia gwarancji. Myślę, że lampie, która jest z 89 roku dodatkowe dwa lata leżakowania nie zrobią różnicy.
gustaw353
