Radioodbiornik Laura 2 przestrojenie UKF

[walllker]

Witam, postanowiłem doprowadzić do ideału radio jak jak w tytule, czyli Eltrowską Laurę 2, radio wyremontowane, pięknie gra na DSK i UKF z podłączonym konwerterem, długo je z tym konwerterem używałem (około 2 lata), ale po pierwsze nie wyciągałem przełącznika żeby nie niszczyć obudowy więc nie mam pełnego zakresu UKF, po drugie używam ją w 90% pracując na baterię bez podłączonego zasilacza, przy odłączonym konwerterze baterie żyją około 30-60 dni, przy podłączonym zaledwie 2-5 dni, szarpie ta płytka prąd jak szalona. Trochę już radioodbiorników przestroiłem, i poległem dotychczas na dwóch lampowym Wirtuozie i tranzystorowej Wandzie. Nie wiem czy to dobry pomysł ale jak wspomnę sobie Wandę i przeklęte BFP215 to mnie trzęsie na samą myśl o dotykaniu głowic z tymi tranzystorami, a w Laurze siedzi głowica GT-2 oparta o te tranzystory, sam metodą prób i błędów nic nie robię z ta głowicą, jeżeli ktoś podesłał by mi sprawdzoną receptę na przestrajanie GT-2 taką która sam sprawdził i na 100% głowica będzie działać to zaryzykuję przestrojenie, jak nie to dalej działam na konwerterze, albo pokuszę się o budowę innej głowicy opartej o BF199 jak zrobiłem w Wandzie, bo te przeklęte BFP215 z moich doświadczeń przy Wandzie to miały dziwne zachowanie powyżej 105MHz, być może trafiłem na felerne okazy, ale mam od tamtej pory do nich olbrzymi wstręt. Więc jeżeli można prosić o sprawdzoną receptę na przestrojenie GT-2 będę wdzięczny, proszę także o wyprowadzenie mnie z błędu, jeżeli ta głowica nie daje dobrych rezultatów przy przestrojeniu to proszę także o takie informacje, nie będę wtedy nic tam ruszał. Pozdrawiam wszystkich forumowiczów.

[tarasw]

Przestrojenie głowicy nie powinno być kłopotliwe. Moje doświadczenia (z późniejszymi odbiornikami) opisałem tutaj.
Nie mam doświadczenia co do sprawności działania wczesnych tranzystorów w.cz., ale z ich podmianą na nowsze nie powinno być kłopotu.

Trzymam kciuki, u mnie na przestrojenie czeka Izabella, a tam jeszcze germanowe w głowicy.

Pozdrawiam,

Wojciech

[zjawisko]

...bo te przeklęte BFP215 z moich doświadczeń przy Wandzie to miały dziwne zachowanie powyżej 105MHz, być może trafiłem na felerne okazy, ale mam od tamtej pory do nich olbrzymi wstręt.

BF215 i jego plastikowy krewny BF195 bez zająknięcia działają w tysiącach odbiorników na wysokim UKFie... Najprawdopodobniej wystarczyło zmniejszyć nieco kondensator w emiterze mieszacza samodrgającego.

Z Izabelą i Laurą (to o ile dobrze kojarzę bliźniacze głowice) jest drobny problem - one nie były projektowane z myślą o eksporcie na zachód, jak późniejsze, które były po prostu odgapione z zachodu i uzupełnione większymi pojemnościami. W ten sposób montując odpowiedni zestaw kondensatorów całość bez łaski stroiła się albo na dolny, albo na górny UKF.

Na pewno należałoby zmniejszyć C401, C409, pobyć się C414 i C420 i... po odrobinie ciąć cewki L401 i L402. Niestety, na gotową receptę bym się nie nastawiał. To nie Jubilat i nie Śnieżka, czy licencja Grundiga, bo tam przestrojenie to czysta formalność...

[walllker]

To mnie koledzy podłamaliście, a przyznaję że liczyłem na gotową receptę i to że uda mi się przestroić tą głowicę. Najgorsze że wujek GOOGLE na temat tych głowic i radioodbiorników w zakresie przestrojenia na górny UKF milczy. Z jednej strony kusi mnie żeby grzebać, z drugiej mam spore obawy. Może ktoś ma na sprzedaż taką głowicę GT-2 z Laury kompletną i jest mu nie potrzebna, wtedy może pokuszę się o próbę przestrojenia, byle w przypadku totalnego fiaska mieć inną na podmiankę. Jak nie to zostawiam jak jest, może konwerter pożera baterię, ale radio działa, a tak zostanę z D bo UKF zamilknie na amen.

[tarasw]

Wszystkie "gotowe recepty" obarczone są pewną wadą, nie w każdym egzemplarzu się za pierwszym razem i zawsze sprawdzają. Co do moich dooświadczeń, to muszę powiedzieć, że jeżeli się wszystko robi z głową to po prostu wychodzi. Trzeba dobierać elemanty, trzeba eksperymentować, ale frajdy jest przy tym co nie miara. Serdecznie polecam i zachęcam.

To że radio działa na starym UKF-ie to bardzo dobry punkt wyjścia.

Rozpocząć trzeba od heterodyny i ustawienia tam odpowiedniego zakresu przestrajania. Skrócić cewkę, zmniejszyć kondensatory i zobaczyć w jakim zakresie się przestraja. Można (jeśli się daje) wg. odbieranych stacji - koniecznie zrobić sobie listę dotępnych w okolicy w porządku częstotliwości nadawania. Ja polecam pomiar za pomocą USB Tunera, takiego za 70 zł na All...o. Ja taki stosuję.

Później obwody wejściowe. Tu jest troszkę trudniej - generator się przydaje.

Wszystko jest trudne, nim stanie się proste.

Jeśli będą kłopoty - koledzy z Triody pomogą.

Lutownica w dłoń!

Wojciech

[kaem]

Przede wszystkim usunąłbym C414, bo to jest pojemność obciążąjąca obwód rezonansowy heterodyny i obniżająca zakres zmian oscylacji. Natomiast miałbym problem z sekcją wzmacniacza w.cz. - nie widzę pojemności "do usunięcia" równoległej z pojemnościami C107 i C406. Najbliżej do usunięcia byłby kondensator C420 (ale dziwi mnie jego znikoma pojemność - to chyba nic nie da), ewentualnie odwinąć jeden zwój z L402. W razie problemów z pokryciem całego zakresu 87,5-108 MHz, zwarłbym lub zwiększył kondensatory C405 i C415. C409 zmniejszyć tylko na wypadek gaśnięcia drgań heterodyny.
A tak w ogóle, to temat powinien być raczej w "Retrotechnice".

[zjawisko]

Te wszystkie C414 i C420 to bzdurki. Ich wylutowanie niewiele zmieni, chociaż od tego należałoby zacząć. Motyw ze zwiększaniem lub zwieraniem kondensatorów szeregowych z kondensatorem zmiennym polega na tym - że oprócz zwiększenia zakresu zmian pojemności pojemność wypadkowa się zwiększy. A nie do końca o to nam chodzi, prawda?

Bez cięcia cewek się obejdzie. Oczywiście wraz z cięciem L401 należy proporcjonalnie przesuwać odczep. Polecam zabawę zacząć od wykonania szczegółowych fotografii, żeby można było w razie problemów powrócić do stanu fabrycznego.

Przypominam o zmniejszeniu C409; bo widzę, że wszyscy traktują go po macoszemu i później jest lament, że koło 105MHz robi się dziura.

Nie robiłbym dramatu. Dramat to głowica pierwszej Ewy - strojona wariometrycznie, z elementami upchniętymi do granic możliwości i szczelnie zalana stearyną.

[kaem]

Motyw ze zwiększaniem lub zwieraniem kondensatorów szeregowych z kondensatorem zmiennym polega na tym - że oprócz zwiększenia zakresu zmian pojemności pojemność wypadkowa się zwiększy. A nie do końca o to nam chodzi, prawda?

To prawda, ale chodziło mi o to, że jest to wariant tylko na wypadek problemów z pokryciem.

[zjawisko]

Tak, ale bez cięcia cewek i tak się nie obejdzie. Przy czym wierzę, że uda się uzyskać pełny zakres.

Niestety, to głowice - jak już wcześniej wspomniałem - projektowane typowo pod niski UKF i nie da się ich przestroić "na małpę", z gazety. Z radzieckimi głowicami jest ten sam cyrk - przerośnięte cewki, niewielkie pojemności i nie ma z czego ująć.

Jeśli chodzi o ten okres (lata 72-73) to lepiej wygląda sprawa z ostatnią wersją Ewy i Aliny - głowica GF24 już jest obłożona dodatkowymi, sporymi pojemnościami, które można dogodnie ujmować. I to chyba jedna z pierwszych naszych głowic projektowanych stricte pod obydwa zakresy, które wybierało się zestawem użytych kondensatorów.
Ich poprzedniczki - głowice RG-12 jak i krzemowa RG-12K nie mają praktycznie żadnych pojemności poza trymerami, montażem i diodą pojemnościową ARCz - gdyby ktoś chciał porwać się na przestrojenie tych modeli to niechybnie czeka go wykonywanie nowych cewek wariometru...

[walllker]

Zaryzykowałem przestrojenie, i trochę żałuję, ale jak powiedziałem A to i powiem B. Niestety efekt przestrojenia jest 50 na 50. Radio pokryło prawie cały zakres bez zająknięcia i to bez ruszania cewek, niestety choć odbiera czysto to gra bardzo cicho, głośność na maksimum i słychać ale musi być w miarę cicho w pomieszczeniu. Heterodyna doszła do 117,2MHz, przez co mam pokryty zakres od 88 do 106,5MHz, wyżej heterodyna nie chce iść, zamierają drgania. Co zrobiłem, wymieniłem C405 - 56p na 22p, C415 - 51p na 22p, wywaliłem C414 i C420. Po tych zmianach głowica nie dawała oznak życia, ale oscyloskop mówił że drgania heterodyny są, niestety, w porównaniu do pomiarów przed przestrojeniem kiedy głowica pracowała na OIRT a amplituda drgań była spora, to po przestrojeniu spadła o około 30% tego co było przed przestrojeniem, więc zacząłem wymieniać C409 - 56p na 51p, amplituda wzrosła i radio odebrało 3 stacje, dalej w miejsce C409 włożyłem 47p i radio zaczęło odbierać sporo stacji tylko bardzo cicho, niestety przy niższej pojemności heterodyna znowu zamarła, kręcenie rdzeniem cewki heterodyny, czy wzmacniacza w.cz nie wiele daje. C412 i C407 ustawione na minimum, ale porównując amplitudę drgań i sygnału z wzmacniacza w.cz po przestrojeniu do tego co było przed przestrojeniem, to jest wszystko mniejsze o około 30-35% i to pewnie jest problem cichego grania radia. Co gorsza stroiłem głowicę na wobulatorze i wszystko wskazuje na spadek wzmocnienia T401 przy częstotliwościach na wejściu powyżej 85MHz. Rozmawiałem właśnie w pracy teraz na nocce z starszym inżynierem, który miał praktyki w Diorze i pracował w CEMI po skończeniu Politechniki Wrocławskiej, wziął tą głowicę na warsztat, wrzucił na wobulator, i twierdzi że winne są tranzystory, radzi mi przerobić te BFP215 na BF215 lub BF195, twierdzi że w tamtych czasach te BFP215 były dobierane do głowic, gdyż ich powtarzalność była różna, a z jego praktyki 50% tranzystorów BFP215 ma problemy z wzmocnieniem przy częstotliwościach powyżej 90MHz choć karta katalogowa mówi coś innego, dopiero BF215, BF195 nie miały takiego rozrzutu parametrów, sam deklaruje się że mam przywieźć na jutro BF195 to zrobi mi tą głowicę że pokryje cały zakres i radio będzie ładnie grać. Sam nie wiem czy ma rację, szanuję go, dużo się od niego nauczyłem, ale wiem że jest uparty a nowej głowicy GT-2 nigdzie nie można kupić, teraz wszystkie zmiany są odwracalne, a po jego ingerencji nie jestem tego pewien, choć z drugiej strony w Wandzie też przejechałem się właśnie na tych przeklętych BFP215. A wy co radzicie, coś jeszcze zmieniać, czy dać mu tą głowicę i niech czaruje, byle zdążył mi ją zrobić bo od grudnia idzie na emeryturę

[mll]

Wymień te tranzystory na BF240 poczynając od T401

[zjawisko]

Miałem gdzieś chyba taką Laurę, pobawię się jak będzie trochę czasu. Te głowice fabrycznie miały słabe parametry. Te starsze, germanowe a wyglądające identycznie - również.

Natknąłem się już parę razy na takie pomysły, żeby do głowic pchać BF240. Tyle że takiej głowicy duża beta tranzystorów nie robi większej różnicy. Regulowanemu stopniowi p.cz. już tak. Równie dobrze mozna dać BF194...

Do stopnia wejściowego to już prędzej BF314, tylko inna kolejność wyprowadzeń, bardziej korzystna w układzie OB.

Pytanie, czy w ogóle tam masz jakąś współbieżność strojenia, skoro regulacja obwodów LC wzmacniacza w.cz. nic nie daje.

[Podlasiak]

Podpowiem Ci tak; w latach 70 - tych jak Ślęża zaczęła nadawać II program TV na 25 kanale to robiliśmy takie przystawki do odbioru na BF215. Jeżeli nie"chodziła" to robiliśmy taki "myk" że masę tranzystora dolutowaliśmy do emitera i to skutkowało.Może tu pomoże.

[walllker]

Więc radio przestrojone, pięknie gra na UKF, pokryty zakres 87-108,5MHz, tak wyszło z pomiarów, praktycznie odbiera wszystko to co współczesne radioodbiorniki, gra głośno i czysto. Odpuściłem sobie "samogrzebactwo" i dałem koledze z pracy, głowicę zrobił w ciągu 45min. Recepta następująca C420 i C414 wyrzucone, C405 - 22p, C415-20p, C409-33p, cewki nie ruszane, T401 i T402 oba BFP215 wymieniony na BF199, z uwagi że wzmacniacz w.cz potrafił się wzbudzić przy silnych stacjach i w głośniku zamierał dźwięk wymienił jeszcze R402 - 3k na 10k, a R403 - 6k8 na 5k6. Trochę podregulował cewką od wzmacniacza w.cz i dostroił do pełnego pasma heterodynę cewką L401 i C412. Temat uznaję za zamknięty radio ładnie gra, a co lata praktyki to lata praktyki, sam pewnie długo bym sobie jeszcze nie poradził, a niestety większość kolegów z forum mieszka daleko. Bardzo dziękuję wszystkim za pomoc i pozdrawiam

[tarasw]

Gratulacje. Dla kolegi z pracy także.

Cieszymy się, że społeczność Triody też się paru ciekawych rzeczy dowiedziała.
Mnie w najbliższym czasie czeka Izabella, ciekawe jak będzie skora do wspólpracy.

Pozdrawiam,

Wojciech