Nietypowa ,,lampa’’ – Trygatron

[Zordon]

Witam!

Chciałem założyć wątek, choć zaznaczam na początku, że nie wiem czy dokładną wybrałem kategorię dla tego tematu, stąd moderator może przenieść temat do innego działu, jeśli uzna to za bardziej stosowne.
Temat dotyczy Trygatrona, bądź Trigatrona (od słów triggered spark gap) jak kto woli, gdyż w polskojęzycznych zasobach internetowych nie ma żadnych informacji na temat dosyć prostego urządzenia do kluczowania obwodów w których występuje bardzo wysokie napięcie, a także wysokie prądy, stosowanego głównie w aplikacjach impulsowych. dużej mocy.
Najprostszy Trygatron może być zbudowany tak jak zwykła szczelina iskrowa z dwóch elektrod, jednak dodatkowo występuje trzecia elektroda wyzwalająca na którą podawane jest napięcie ekranujące w celu uzyskania kontrolowanego tempa wyładowań. Oczywiście występują, bardziej złożone wersje, złożone z elektrod, szklanej bańki, wypełnionej próżnią, gazem, bądź olejem.

trigatron.jpg

gap2.jpg

445x489xfig13.jpg.pagespeed.ic.-2IOiyykGw.jpg

To w czym widzę zastosowanie Trygatrona to cewka Tesli, zasilana wysokim napięciem w której wyzwalanie przy pomocy powietrznej szczeliny iskrowej generuje pewne problemy, głównie hałas, brak kontroli wyzwalań, duże koszta i kłopoty w przypadku obrotowego iskiernika.

Przykładowe zastosowanie do kluczowania w cewce Tesli:
http://www.rapp-instruments.de/index2.htm

Co do pytań to:
- Czy szklana bańka wypełniona próżnią będzie w tym wypadku dobrym rozwiązaniem, w sensie jakie zalety i wady ma taka opcja?
- Jakie napięcie wtórne powinien mieć transformator na uzwojeniu wtórnym, czy jest tu jakaś funkcja/zależność pomiędzy tym jakie powinno być napięcie zasilania, a napięcie wyzwalania dla trafa wyzwalającego?
- Przydała by się jakaś porada odnośnie typu transformatora użytego do kluczowania.
- Ktoś miał doświadczenie w tego typu ,,lampach'' i może podzielić się uwagami?

[Zordon]

Zapomniałem dodać schematu jak wygląda przykładowo zasilanie cewki Tesli:

Tesla spule mit Trigatron.JPG

[tszczesn]

Trigatrony były stosowane jako pierwsze lampy modulujące w impulsowych radarach dużej mocy. Sam doświadczenia z tymi lampami nie mam żadnego, jeszcze nie zbudowałem sobie stacji radiolokacyjnej , ale może będzie gdzieś dostępna stara literatura radarowa. Trigatrony można dość łatwo kupić, ich dane powinny być dostępne w internecie, napięcie wyzwalające pewnie zależy od typu, myślę, że cewka podbijająca w układzie zbliżonym do cewki zapłonowej powinna go wyzwolić.

Tylko, z tego co wiem, te lampy były dość wybuchowe, te ich "ubranko" z siateczki miało za zadanie łapać odłamki.

[Zordon]

To wyjątkowo spore energie musiały przenosić takie trigatrony, ciekawe jak wyglądała sprawa z żywotnością? Oczywiście chciałbym wykonać taki trigatron w firmie robiącej lampy pod cewkę Tesli, zasilaną transformatorem o mocy rzędu 350 – 500 VA i kondensatorze obwodowym o napięciu 10 KV i pojemności 0.22 – 0.5 uF. Zanim oczywiście cokolwiek zlecę muszę zebrać następujące informacje:
- odległość elektrod od siebie, przykładowo w zwykłej szczelinie iskrowej bliższa odległość daje zapłon przy niższym napięciu kondensatora, ale da to mniejszą energię rozładowania i mniejsze iskry na uzwojeniu wtórnym transformatora, ale w trigatronie nie będzie dochodziło do samoistnego zapłonu przy napięciu przebicia szczeliny. Pytaniem będzie zatem jaka będzie bezpieczna minimalna odległość przy danym napięciu z uwagi na to, że im mniejsza szczelina tym mniejszy łuk elektryczny i idące za tym straty energii. Oczywiście preferowałbym aby zamknięta szklana bańka była wypełniona próżnią, głównie z uwagi na mniejszy hałas, brak dostępu drobin, które spalając się w łuku elektryczny powodują okopcenie elektrod i chyba też na znacznie niższą oporność niż w przypadku powietrza. Można najprostszy trygatron wykonać ze szczeliny iskrowej ale z powyższych powodów nie chcę tego robić. Przykładowo ktoś zrobił tutaj taki:

https://www.youtube.com/watch?v=vLfsNYth1BU

- Chyba energia jaka zgromadzi się na podanym kondensatorze obwodowym nie powinna wysadzić w powietrze takiego trigatrona...siateczka ochronna chyba nie będzie potrzebna?

- Pytanie czy mocno będzie się nagrzewać, stąd dochodzi dobór odpowiedniej średnicy elektrod, wymiary bańki, ewentualnie dodatkowe chłodzenie...

- Co do trafa wyzwalającego, czy może być małe trafko od kuli plazmowej takie jak na zdjęciu. Jako układ sterowania chciałbym wykorzystać elektronikę na niskie napięcie do 24V, zamiast jak w tym schemacie jest tam układ z lampą...

pXEo4.jpg

Lub taki:

maxresdefault.jpg

[jacekk]

Ciekawe czy zamiast trygatronu można by użyć... Palnika lampy błyskowej większej mocy. W sumie zasada działania podobna.