TVSat retro - Satelity systemu EKRAN

[MarekSCO]

Koledzy...
Do napisania tego postu skłonił mnie szeroki odzew i pomoc, jaką uzyskałem od Kolegów
w rozwiązaniu problemu opisanego tutaj:
viewtopic.php?f=48&t=26480
Za którą to pomoc chciałbym jeszcze raz serdecznie Kolegom podziękować

Tym razem rzecz będzie, obawiam się, o wiele bardziej egzotyczna...
Ale cenne materiały, jakie od Kolegów pozyskałem, dają pewne nadzieje...
Bardzo interesowało by mnie jak były budowane odbiorniki do pierwszego radzieckiego
systemu telewizji satelitarnej bezpośredniego odbioru ( system EKRAN )...

Wiem, że transpondery na tych satelitach pracowały z mocą ok 200 W w górnej części zakresu UHF...
700 - 730 MHz o ile pamiętam...
( Pierwotne plany projektowe zakładały nawet pracę transpondera w okolicach 400 MHz z większą mocą no i...
Reaktor jądrowy na pokładzie satelity... )
Właśnie ze względu na niską częstotliwość pracy transponderów sprawa zwróciła moją uwagę...
Źródła rosyjskie podają, że w roku 1980 po formalnym uruchomieniu systemu EKRAN w ZSRR pracowało około
3000 odbiorników tego systemu...
W sumie "kropla w morzu..." Jak to naonczas w ZSRR... System EKRAN adresowany był do użytkowników
na dalekiej Syberii... Te trzy tysiące sztuk w 1980 to mogło być apogeum rozwoju
Dlatego sprawa wydaje mi się beznadziejna i jak dotąd nie udało mi się znaleść
żadnej konkretnej informacji na ich temat...
Bardzo interesowały by mnie wszelkie wieści...
Z jakimi konkretnymi parametrami nadawał EKRAN i jakich urządzeń używano do odbioru tych emisji...
Pozdrawiam. Życzę Szczęśliwego Noego Roku i z góry dziękuję za informacje
Marek

[ciasteczkowypotwor]

Muszę przyznać,z ę bardzo to interesujące, jak coś znajdę do wrzucę, jak i sam bym coś poczytał, jeśli ktoś posiada jakieś informacje.

Znalazłem:
http://www.tbs-satellite.com/tse/online ... n_car.html

http://funkyy.republika.pl/retransmisja ... -prl.shtml

Niestety nie znam konkretów dotyczących tego systemu, pamiętam, że w jednym z bardzo dawnych (chyba z 1987) numerów Audio-Video został on dokładnie opisany. System nadawał w kierunku Ziemi na częstotliwości 714 MHz i rozsyłał prawdopodobnie jeden program. Odbiór anteną spiralną (polaryzacja kołowa).

Co ciekawe, był też system wcześniejszy "Orbita" poczytać można tu: http://eng.rscc.ru/3/7/

Oraz tu:http://en.wikipedia.org/wiki/Television ... television

[MarekSCO]

Ja znalazłem tymczasem nieco więcej konkretów w takim oto biuletynie:
http://dlibra.itl.waw.pl/dlibra-webapp/ ... 79_nr3.pdf
Wydanie z 1979 roku, a więc z samych początków systemu EKRAN...
Jeszcze przed oficjalnym oddaniem do użytku...
Możliwe nawet, że w tym okresie czynny był tylko jeden satelita EKRAN w dodatku
umieszczony nie na geostacjonarnej, a na orbicie Mołnia... Tak mi się coś przypomina, że był taki epizod z pierwszym ekranem...

W każdym razie wspominają tam o opracowaniu dwu typów odbiorników dla systemu EKRAN...
Ogólny widok słabej niestety jakości - w pierwszym załączniku...
Właśnie informacje na temat tych odbiorników najbardziej by mnie interesowały

Załączam też ( drugi załącznik ) ciekawy sposób wykonania anteny "przećwiczony" przez uczestników indyjskiego programu/eksperymentu SITE
Bardzo to inspirujące - chyba wypróbuję kiedyś

[ciasteczkowypotwor]

Jest i tu:http://www.telesputnik.ru/english/review/russat.html
Itu:
http://www.astronautix.com/craft/ekranm.htm
http://www.fas.org/spp/guide/russia/comm/geo/ekran.htm

Odbiorniki nazywały się Ekran КR-10, Ekran КR-1

[MarekSCO]

Tak... To znam... Chodzi o bardziej szczegółowe informacje...
EKRAN był jakby częścią systemu ORBITA...
Można by nawet powiedzieć, że "łatał dziurę"
Oni ( ludzie radzieccy ) chcieli szybko dobudować do ORBITY możliwość bezpośredniego ( domowego )
odbioru... Chcieli zdążyć przed olimpiadą, jak sądzę...
ORBITA w swym pierwotnym kształcie była dosyć kosztowna jeśli o infrastrukturę naziemną chodzi ( stacje odbiorcze )...

Wzięli to co było pod ręką... Platformę KAUR-3, 25m^2 ogniw słonecznych...
I transponder na V zakres UHF z ogromniastą anteną
No i w sumie im się to udało...
Ciekaw jestem, jak w takim pośpiechu ( pośpiech oczywiście jak na warunki ZSRR ) rozwiązali problem
produkcji odbiorników...
Np ten odbiornik II klasy... Z czterema synfazowymi Yagi...
To jakby pierwszy tuner TVSat produkowany na masową skalę
Ciekawe w jakim stopniu masową

[ciasteczkowypotwor]

No właśnie, na tym google kończą swoją wiedzę. A nie znam na tyle rosyjskiego, aby po rosyjsku szukać.

[MarekSCO]

Odbiorniki nazywały się Ekran КR-10, Ekran КR-1

Chyba nie do końca tak...
Ekran KR-10 i Ekran KR-1 to były naziemne transpondery dla systemu EKRAN...
One były wyposażone w odbiornik i klasy opisany w biuletynie do którego podałem link...
Ekran KR-10 był 10-cio watowym, a KR-1 jednowatowym transponderem naziemnym...
http://kazteleradio.kz/eng/techniques/t ... adcasting/
Instalowano to w większych wioskach i małych miasteczkach i nadawano dalej już sygnał z mod AM...
Dla mniejszych instalacji... Indywidualnych i sieci kablowych...
Budowany był odbiornik II klasy...
Oba te odbiorniki budowane były jako superheterodyny z pośrednią 70 MHz...
I, co ciekawe... Z mieszaczem na diodzie tunelowej
I to akurat najciekawsze tu jest

[ciasteczkowypotwor]

Z tejże strony te nazwy wziąłem, ale chyba źle zrozumiałem, myślałem, że to właśnie odbiorniki.
W latach 70' lubiano robić urządzenia z diodą tunelową, na zachodzie akurat odchodziły w niepamięć.

[MarekSCO]

W latach 70' lubiano robić urządzenia z diodą tunelową, na zachodzie akurat odchodziły w niepamięć.

Taa... Powoli odchodziły w niepamięć...
Właściwie, to nawet bardzo powoli...
Tak wolno, że gołym okiem trudno to było zauważyć
Akurat w dziedzinie o której tu mowa, szans na odejście większych nie miały
System ORBITA wyprzedzał swojego amerykańskiego analoga ( jeśli taki był by wtedy choćby rozpatrywany w USA ) o jakieś 10 lat
EKRAN ( jeśli uznać go za klasyczny system indywidualnego odbioru ) już tylko o kilka
W dodatku zarówno kanadyjski CTS jak i japoński BSE ( Oba pracujące na 12 GHz ) stosowały w odbiornikach diody tunelowe
Co do USA, to pobawili się chwilę satelitą ATS6 na geostacjonarnej ( nawet swoich odpowiedników orbit Mołnia nie nakreślali ) na 2,5 z kawałkiem GHz...
I wydzierżawili go Indiom na rok do eksperymentu SITE...
A tam, w Indiach znowu... Anteny paraboliczne z gliny i proste konwertery z diodą tunelową w roli generatora
Z noise figure 6 dB
Dlatego "odchodziły" w tą niepamięć bardzo, ale to bardzo, wolniutko
A radiodyfuzją satelitarną zajmowały się przede wszystkim te kraje, które jej naprawdę potrzebowały...
Bo koszty były spore... Zarówno dla Zachodniej Europy, jak i dla USA, trudne do zaakceptowania

[dark_one]

To i ja dorzucę swoje trzy grosze, gdyż z ciekawością się przyglądam dyskusji. System ORBITA powstał w zasadzie na potrzeby radzieckiego programu kosmicznego i co nieco na jego temat można znaleźć w książkach prof. Marksa. W naszym kraju również istniała stacja tego systemu, niestety nie pamiętam już gdzie (jak odszukam książkę to podrzucę źródło tej wiadomości).
Jeszcze w głowie mi się kołacze słowo GRADIENT pisane cyrylicą ... aaa wiem - w latach dziewięćdziesiątych nasi wschodni sąsiedzi często gościli na rynku w Krośnie czy też Jaśle i wśród klamotów czasami bywały zestawy anten parabolicznych do samodzielnego montażu (taki talerz o dość dużej średnicy składany z kilku segmentów, wykonany ze stopów lekkich). Nawet kojarzę, że w lokalnej kablówce do dzisiaj pracuje taka antena być może ma to jakiś związek z tematem, a może jedyny związek to ten radziecki ...
P.S.
jeszcze odnośnie tych anten z gliny - nie ma się co śmiać, początkiem lat dziewięćdziesiątych zeszłego wieku wspólnie z kolegami oglądaliśmy program telewizyjny, w którym prezentowano jak dzieciaki w Kraju Kwitnącej Wiśni bawiły się w elektronikę wykonując taki talerz na plaży z piasku i folii aluminiowej. Na odbiorniku Antares czuć było ten dystans ... nawet do anteny z gliny ...

[MarekSCO]

W Psarach niedaleko Kielc

System ORBITA powstał w zasadzie na potrzeby radzieckiego programu kosmicznego i co nieco na jego temat można znaleźć w książkach prof. Marksa.

Hmm... Nie jest to takie proste jak sądzę...
Podstawowymi aparatami systemu ORBITA były, jak podają wszystkie źródła, satelity Mołnia...
Pierwszym satelitą wykorzystanym w ZSRR do przesłania cywilnej transmisji telewizyjnej
( na trasie Moskwa - Władywostok ) był satelita Mołnia 1-01... A więc jakby pierwszy satelita rodziny Mołnia...
Tyle, że te same źródła podają, że system ORBITA istniał już wcześniej...
Ale jeszcze wcześniej utworzono system teletransmisyjny militarny ( nie pamiętam teraz nazwy ) w którym wykorzystywano
satelity podobne do satelitów Mołnia, bowiem budowano je na tej samej platformie
A tą właśnie platformę opracowano, jak piszesz, na potrzeby radzieckiego programu kosmicznego
Znaczy - patrząc z odwrotnej strony - tworząc orbitę wykorzystali to co już mieli sprawdzonego...
Dopiero EKRAN - jego platforma był nowy...Ale ( o ile nie pokręciłem ) też sprawdzony w satelitach systemu OKO
( Wczesnego ostrzegania z kamerą w podczerwieni )...

Satelity Mołnia, ani inne budowane na tej platformie, nigdy nie były wystrzeliwane na orbitę geostacjonarną...
I chociaż stanowiły podstawę dla systemu ORBITA, to pierwszymi geostacjonarnymi satelitami telekomunikacyjnymi w ZSRR były...
Satelity systemu EKRAN, budowane na nowej platformie ( KAUR -3 o ile pomnę )...
I to one właśnie były wystrzeliwane na orbity geostacjonarne rakietą Proton-k...
Naprawdę mocna sprawa... Pierwsze cywilne na geostacjonarnej ( prawdopodobnie w ogóle pierwsze radzieckie na geostacjonarnej ) i od razu
bezpośredniego odbioru - budzi respekt

Dalej...
Jeszcze przed pełnym uruchomieniem systemu EKRAN, ale już po wystrzeleniu pierwszego Ekrana na geostacjonarną...
Podjęto prace nad nowym systemem ( w połowie lat 70' ) o nazwie MOSKWA, którego podstawę stanowiły satelity
geostacjonarne na platformie KAUR -3 znane szerzej jako GORIZONT ( horyzont )...
O ile oczywiście czegoś nie pokręciłem, bo pisze to późną już porą

aaa wiem - w latach dziewięćdziesiątych nasi wschodni sąsiedzi często gościli na rynku w Krośnie czy też Jaśle i wśród klamotów czasami bywały zestawy anten parabolicznych do samodzielnego montażu (taki talerz o dość dużej średnicy składany z kilku segmentów, wykonany ze stopów lekkich). Nawet kojarzę, że w lokalnej kablówce do dzisiaj pracuje taka antena być może ma to jakiś związek z tematem, a może jedyny związek to ten radziecki ...

Ma związek i to jaki !!! Pięć lat temu na szrocie agencji mienia wojskowego jakiś [niecenzuralne słowo] sprzątnął mi taką sprzed nosa
Chętnie bym kupił nawet dwie takie "czaszki"

jeszcze odnośnie tych anten z gliny - nie ma się co śmiać

A kto się śmieje ?!?
Całkiem poważnie biorę pod uwagę zbudowanie czegoś w rodzaju "stressing dish", albo wręcz takiej anteny glinianej
Naprawdę chylę czoła przed Hindusami i ich eksperymentem SITE
I osiągniętymi rezultatami...
W sumie warto pamiętać, że odbiorniki używane z tymi glinianymi antenami były, jak podają źródła, bardzo proste...
A osiągane wyniki zbijały z nóg
Nawet chodziło mi po głowie, żeby założyć wątek nie o systemie EKRAN, ale własnie o projekcie SITE...
Ale wydał mi się nazbyt egzotyczny...

[gustaw353]

1 февраля 2009 года последний спутник из серии «Экран» — «Экран-M», находящийся в позиции 99 градусов в. д., прекратил работу.

[MarekSCO]

No dieła nie w etom...
Wiem, że EKRAN-M już nie działa, a planowany jego kontynuator EKRAN-D w ogóle nie
został uruchomiony...
Niemniej jednak, jeśli chodzi o moje plany... W żaden sposób mi to nie przeszkadza
Zauważ, że nawet, gdyby system EKRAN pracował w najlepsze, to szanse, bym odebrał sygnał
z tego satelity w mojej obecnej lokalizacji są raczej żadne
Musiałbym chyba jednocześnie naocznie sprawdzić " Jest li Krasnojarskij Kraj pochoż na raj "

Dieło w tom...Szto...
To co rozumiemy pod pojęciem "Telewizja Satelitarna" to - w obecnych czasach - jedynie zbiór informacji
"technicznych" wytworzonych na potrzeby reklamy...
Konkretnie chodzi mi o te wszystkie "platformy cyfrowe" ... "Oferty dostawców" itp pitu-pitu
W dodatku odnoszę jakieś takie, "nieodparte wrażenie", że tym wszystkim "dostawcom" bardzo zależy, żeby
potencjalni użytkownicy... W tym i my - Koledzy...
Ograniczali się w swoich dyskusjach do kwestii typu: "Który operator daje najwięcej minut "
A to dla tego, że mają nam jeszcze "sporo do zaoferowania", a "zrozumienie korzyści jakie płyną z oferty" wymaga
od nas coraz to więcej uwagi...
Tedy, jeśli będziemy zajmowali się nieistotnymi kwestiami... Jak od dawna już martwe satelity, niedziałające systemy...
Śmieszne anteny z gliny i generatory na "odeszłych w niepamięć" diodach tunelowych...
"Trwoniąc" w ten sposób swój "intelektualny potencjał". To nijak nie będziemy w stanie ogarnąć tych wszystkich "dobrodziejstw"
Słowem, jako "targety" dla "dostawców" będziemy raczej do dupy

Jesteśmy jednak na forum zajmującym się z założenia ( czasem tylko z założenia ) techniką retro...
Nawet w dziele do tego przeznaczonym...
Możemy zatem "podebatować" chwilkę o początkach radiodyfuzji satelitarnej bez uwzględnienia "współczesnych trendów"
I tego się trzymajmy Koledzy

A dla "ciekawych świata" załączam skany z informacjami o indyjskim eksperymencie SITE

[_idu]

Marku - dodam że nie tak dawno jeszcze (rok, półtora) były czynne emisje satelitarne głównie dla Indii w pasmie L - około 1800 - 2200 MHz. Oraz w okolicach 2.6GHz OIDP.

[ciasteczkowypotwor]

Marku, a skąd masz te skany?