Układ o zmiennym punkcie pracy na pentodach

[Airnox]

No właśnie. Mamy dwie pentody. Chcemy by punkt pracy "głównej" przesuwał się po krzywej admisyjnej mocy anody. Do tego celu służy druga lampa. Zbudowałem układ ze schematu (załącznik) i wychodzi na to, że dolna lampa jest ciągle zatkana (napięcie na jej anodzie to ~8V). Lampy jakich użyłem to EL84 (na schemacie EL34 ale tylko dlatego, że akurat takie były pentody). Nie chodzi nawet już o dynamiczny punkt pracy - w tej chwili postanowiłem skupić się na statycznym i kończą mi się pomysły jak jakkolwiek ustalić ten punkt pracy. Zasada działania jest taka (przynajmniej w zamyśle), że dolna pentoda jest tą wzmacniającą a górna regulacyjną i aktywnym obciążeniem. Obciążeniem jest póki co opornik 400 Ohm. Gdzie tu jest błąd...

[Romekd]

Witam.
To się wydaje nieprawdopodobne. Czy na pewno pary rezystorów R3 i R10, oraz R5 i R7 mają takie same wartości? Jeżeli na anodzie dolnej pentody występuje napięcie 8 V to ile woltów jest na jej katodzie? Może zwiększyła się wartość R5, lub któryś z pozostałych rezystorów jest uszkodzony, lub dolna lampa ma zwarcie? Jakie są spadki napięć na rezystorach katodowych? Zakładam, że układ się nie wzbudził i nie jest wysterowany.

Pozdrawiam,
Romek

[Piotr]

dolna lampa jest ciągle zatkana (napięcie na jej anodzie to ~8V).

To raczej jest solidnie nasycona.

Ale nie za bardzo rozumiem koncepcję. Narysowałeś SRPP, tylko nie wiem co ma reprezentować V2.
Układ o zmiennym punkcie pracy, np w celu wyciągnięcia większej mocy z układu SE robi się całkiem inaczej, podając na g3 lub g2 napięcie pomocnicze będące funkcją poziomu wysterowania. W ten sposób można uzyskać np. ponad 20W z jednej EL34, która jest szczególnie podatna na takie zabawy z racji wyprowadzonej trzeciej siatki. Ale są to układy bardzo kapryśne, które ciężko poprawnie zestroić, a i tak rozregulowują się w miarę starzenia lampy. Zniekształcenia też są znacznie większe i bardziej dokuczliwe, niż w klasycznym układzie, np. występuje bardzo nienaturalne zjawisko oddychania.

[witko]

Lampy są sparowane (bo rozumiem, że rezystory o których mówił Romekd są parami identyczne)?
Kondensatory odsprzęgające nie mają upływu ?

To wygląda na zwykły układ przeciwsobny przecież (rozumiem, że docelowo będzie V2 = - V3).

Dla uzyskania pełnej symetrii układ powinien wyglądać chyba j/n (bo na R10 jest obecnie napięcie wyższe o napięcie na R5 [niż na R3], co może powodować inny punkt pracy lampy TU2).

Jaki jest zakładany punkt pracy (bo 250V dla V1 w tej konfiguracji wydaje się mało) ?

Może na początek połącz Lampy w triody i sprawdź jakie będą punkty pracy (po modyfikacji j/n).

[Airnox]

Układ mierzony bez wysterowania. Podłączyłem obie siatki drugie do anodowego przez rezystor 1k zamiast 5.6k i do masy przez kondensator 10uF. Lampy są sprawne, bo działają jak należy w stabilizatorze. Zaraz przelutuję chyba całość jeszcze raz bo nie wiem czy nie ma tutaj jakiegoś czeskiego błędu w połączeniu. Co do napięć - V1 jest podstawowym źródłem sygnału a V2, o przeciwnej polaryzacji, ma sterować górną lampę, aby odpowiednio obciążać dolną i żeby punkt pracy latał po hiperboli. Takie było zamierzenie.

Piotrze, czy masz może jakieś materiały odnośnie takich właśnie układów i zjawisk zachodzących w nich?

[Romekd]

Podłączyłem obie siatki drugie do anodowego przez rezystor 1k zamiast 5.6k i do masy przez kondensator 10uF.

Obie do 250 V (to nie byłoby dobre rozwiązanie), czy do anod każdej z lamp? Mimo wszystko niemożliwe jest by przy tych wartościach rezystorów napięcie na anodzie dolnej lampy wynosiło tylko 8 V (jaka wartość występuje na jej katodzie?). Może przyczyną faktycznie jest jakiś "czeski błąd"..

[Airnox]

Przelutowałem i działa. Na anodzie dolnej lampy mam ~160V. Wzmocnienie napięciowe w okolicach jedności (oba napięcia sterujące 8 Vp-p a na wyjściu prawie 8Vp-p). Daje to zawrotną moc ~72mW... Jak dla takiego układu policzyć oporniki katodowe? Obecnie są to wartości obliczone dla triod gdzie za rp przyjąłem mu/Gm.

[Piotr]

Co do napięć - V1 jest podstawowym źródłem sygnału a V2, o przeciwnej polaryzacji, ma sterować górną lampę, aby odpowiednio obciążać dolną i żeby punkt pracy latał po hiperboli. Takie było zamierzenie.

Zatem zbudowałeś najzwyczajniejszy układ przeciwsobny, tyle że z szeregowym zasilaniem, czyli SRPP

Piotrze, czy masz może jakieś materiały odnośnie takich właśnie układów i zjawisk zachodzących w nich?

Niestety tylko własne szkice i bardzo skromną garść doświadczeń.

[witko]

Jeśli chodzi o literaturę to trzeba raczej szukać pod hasłem OTL, np: Tubecad blog 263
pozdr, wk

[Airnox]

Piotr, mam świadomość, że jest to najzwyklejsze SRPP tylko, że sterowane dodatkowym sygnałem niejako. Chciałem więcej trochę mocy wycisnąć z tego układu, choćby 1-2W. Gdzieś znalazłem informacje żeby jeszcze napięciem siatki drugiej sterować.

Witko, dzięki za tego linka - na niego nie trafiłem jak szukałem.

[_idu]

Piotr, mam świadomość, że jest to najzwyklejsze SRPP tylko, że sterowane dodatkowym sygnałem niejako.

Ten dodatkowy sygnał - w przeciwfazie musi się tam pojawić. Najprościej jest go wziąć z anody dolnej lampy.....

Chciałem więcej trochę mocy wycisnąć z tego układu, choćby 1-2W.

.... więć zaleceniem jest zastosowanie inwertera - uzyskasz większe wysterowanie bowiem z racji drugiej harmonicznej połówki amplitudy nie są jednakowe.
Dodatkowo zalecany jest bootstrap który dodatkowo poprawia warunki pracy pracy inwertera z dzielonym obciążeniem gdy nie obciążasz jego wyjść w jednakowy sposób.

Gdzieś znalazłem informacje żeby jeszcze napięciem siatki drugiej sterować.

Obawiam się że to tylko voodoo. W przypadku siatek G2 zadbałbym o jak największą stałość napięcia G2 - K każdej z lamp. PO pierwsze stałą czasowa układu RC przy G2 - ma być 10-krotnie większa niż wynikająca z dolnej granicy przenoszenia częstotliwości stopnia mocy.
Najgorzej ma dolna lampa - zasilasz G2 z wyjścia układu. Wahania Ug2 dolnej lampy są większe niż tej górnej (chyba że zasilacz dychawiczny). Często stosowano dodatkowy wtórnik na triodzie w obwodzie zasilania g2 dolnej lampy. Można spróbować też patentu z diodą włączoną w szereg z rezystorem - w efekcie kondesator przy Ug2 rozładowywany jest tylko przez prąd siatki.

Wg mnie przy mocy rzędu 12W walka o dodatkowy 1 - czy 2 W niema większego sensu. Zaletą SRPP jest małą impedancja wyjściowa a to oznacza niższe wymagania co do trafa wyjściowego. Zamieniający na krzyż wyjścia inwertera sterującego tym stopniem można uzyskać stopień mocy niemający wzmocnienie napięciowe (z wszystkimi negatywnymi skutkami przemilczanymi przez audiofilów) ale z jeszcze niższą wyjściową impedancją. Zamiast bootstrapu "dolny" katodowy rezystor inwertera zamiast do masy dołącza się do zacisku wyjściowego.


Witko, dzięki za tego linka - na niego nie trafiłem jak szukałem.[/quote]