Przestrojenie radia UKF z głowicą na lampach

[vigo12]

Witam,

Czy ktoś z kolegów może podzielić się doświadczeniem w przestrajaniu lampowych głowic na nowe pasmo UKF?.Mam na myśli technikę przestrajania głowic bez zastosowania zewnętrznego konwertera w odbiornikach produkcji krajowej np. Diora Rumba ,Sarabanda , Relax itp. Głowice strojone przez zmianę indukcyjności cewki.Jakie są efekty takiego przestrajania , czy można uzyskać pokrycie całego pasma częstotliwości ,jakie przyrządy zastosować do strojenia?

pozdrawiam

Krzysztof

[_idu]

Witam,

Czy ktoś z kolegów może podzielić się doświadczeniem w przestrajaniu lampowych głowic na nowe pasmo UKF?.Mam na myśli technikę przestrajania głowic bez zastosowania zewnętrznego konwertera w odbiornikach produkcji krajowej np. Diora Rumba ,Sarabanda , Relax itp. Głowice strojone przez zmianę indukcyjności cewki.Jakie są efekty takiego przestrajania , czy można uzyskać pokrycie całego pasma częstotliwości ,jakie przyrządy zastosować do strojenia?

pozdrawiam

Krzysztof

1. Polskie głowice. Są wyjątkowo wredne do przestrajania. Winnym jest ich kosntrukcja mechaniczną oraz strojenie indukcyjne. Pierwszą przeszkodą jest zakres przestrajania pasma OIRT. 3-krotnie węższy od CCIR. Bez przewinięcia cewek niestety nie pokryjesz w stopniu zadowalającym pasma CCIR. Trzeba przerabiać karkasy (żłobki na na drut uzwojenia). Konstrukcja rewelacyjna (żrzyna z Philipsa) dla producenta ale okropna dla przeróbek.

2. Głowice węgierskie z końcowego okresu lamp. Tam się daje łatwo przestroić. Jednak uzyskuje się pokrycie 87.5 - 101 MHz. Trzeba usunąć cewki łączone w szereg z wariometrem. Problemem jest zakres przestrajania heterodyny - o dziwo węższy niż obwodu wejściowego.

3. Radia z DDR - strojone kondesatorem były przestrajane na pasmo OIRT wiec nie ma kłopotu z powrotem do zakresu 87.5 - 100MHz. Powinno się dać uzyskać nawet pokrycie rzędu 87.5 - 104.5MHz. Z rozszerzeniem do 108 MHz będzie kłopot nie obędzie bez przewinięcie cewki w.cz. - ma za małą indukcyjność dla takiego pokrycia zakresu.

Generalnie głowice strojone pojemnościowo są łatwiejsze w przestrajaniu poszerzaniu zakresu. Wariometry utrudniają przestrajanie

Przyrządy. hmmm ustalenie zakresu pracy heterodyny można zrobić nawet i bez przyrządów. Wszystko zależy od planu częstotliwości nadajników FM. Wystarczyły częstościomierz nawet tani - kit plus sonda w.cz. - aby np. nie wykorzystywać harmonicznych heterodyny do przemiany. Obwód wejściowy masz zestroić przy odbiorze stacji.

[Thereminator]

Warto jednak zastanowić się nad konwerterem - moim zdaniem przestrajanie radia aby było użyteczne przez te parę lat zanim zostaną wyłączone nadajniki analogowe to zbędny trud.

[_idu]

Warto jednak zastanowić się nad konwerterem - moim zdaniem przestrajanie radia aby było użyteczne przez te parę lat zanim zostaną wyłączone nadajniki analogowe to zbędny trud.

Konwerter plus przełącznik trzech podzakresów. Inaczej nie da się przełożyć pasma CCIR na OIRT.

[Thereminator]

Nie wnikałem w szczegóły, bo jest to raczej oczywiste.

[TELEWIZOREK52]

3
. Radia z DDR - strojone kondesatorem były przestrajane na pasmo OIRT

Nie wiem czy większość,nie liczyłem ale była strojona indukcyjnie.Mam na myśli odbiorniki typowe,sprowadzane do nas w latach50/60 np.Beethoven,Juwel,Stradivari itp. Pozdrawiam.

[vigo12]

Witam


Dziękuję za porady -liczyłem na to że uda się taki zabytkowy odbiornik w miarę prosto przestroić bez angażowania nowoczesnej elektroniki ( konwerter).Cóż trochę szkoda.Osobiście jestem zdania że transmisja analogowa sygnału radiowego nie skończy się szybko.Przy upowszechnieniu cyfrowego nadawania rozgłośnie radiowe nie wytrzymałyby konkurencji.(duża ilość dostępnych kanałów w cyfrze)Mam nadzieję że lampowe radia z pasmem UKF pograją jeszcze długo.

pozdrawiam

Krzysztof

[_idu]

3
. Radia z DDR - strojone kondesatorem były przestrajane na pasmo OIRT

Nie wiem czy większość,nie liczyłem ale była strojona indukcyjnie.Mam na myśli odbiorniki typowe,sprowadzane do nas w latach50/60 np.Beethoven,Juwel,Stradivari itp. Pozdrawiam.

Radia prod. RFN - w przytłaczającej większości są strojone kondesatorem. Kilka odbiorników z DDR -np. Dominante - strojona kondesatorem. W DDR jak widać produkowano agregaty kondesatorów AM z sekcjami dla UKF. W Polsce nie - dlatego z musu mieliśmy głowice strojone wariometrem. Philips stosował główice strojone indukcyjne ale konstrukcje z końca lamp (na PC9000 miały miniaturowy kondesator strojeniowy typowy dla głowic tranzystorowych). Jako ciekawostka - agregaty kondesatorów do głowice dośc często miały różne sekcje dla obwodu w.cz. i heterodyny.
W DRR stosowano głowice strojone indukcyjnie jeśli głowica UKF musiała być oddalona od kondesatora zmiennego dla AM. Z ego prosty wniosek nie produkowali kondesatorów zmiennych dla głowic UKF.

Głowice z wariometrem są trudniejsze do przestrojenia z racji konieczności przerabiania wariometru. W głowicach lampowych jedna starano się uzyskiwać duże ilorazy L/C (wyższe impedancje rezonansowe - czyli wyższe wzmocnienia) stąd elementy obwodów LC miały małą zapas na poszerzenie odbieranego zakresu (ilorazy Cmax/Cmin lub Lmax / Lmin w zależności czym przestrajano obwody głowicy) - jak ktoś cierpliwy to szybko wyliczy zę dla poszerzenia zakresu przerstrajania będzie koniecznym zwiększenie indukcyjności cewki we wzmacniaczu w.cz. gdy głowica jest przestrajania kondesatorem

[JasiuSz]

Witam, odgrzewam temat tyle razy już poruszany na forum. Przerobiłem głowicę DEA1 na wyższe pasmo, odbiera cały zakres 87,5-108 MHz , a pojawił się zupełnie nieoczekiwany problem: głowica miała marną czułość (mierzę to dosyć subiektywnie, wychyleniem listków w oczku). Zacząłem eksperymentować przy obwodzie antenowym:

Głowica DEA1

C24 uprzednio zmieniłem na 22pF, teraz zmieniłem go na 15pF+trymer 8pF. Okazało się, że przy C=ok.18pF było maksimum czułości dla "dołu", dla "góry" maksimum było oczywiście dla nieco niższej pojemności. Maksima są zdecydowane-odbiór bez reakcji oczka albo z prawie złączonymi listkami i oczywiście nie pokrywają się . Zmieniałem też C6 i C18, ale wpływały one tylko na pojawienie się oscylacji głowicy. Zdaję sobie sprawę, że teraz głowica odbiera prawie 3 razy szersze pasmo, ale jak radzono sobie w odbiornikach przystosowanych fabrycznie do takiego pasma? Ja niestety, nie mogę nic podejrzeć, moje odbiorniki są na zakres 88-100 MHz i tu problemu nie było. Czy będę skazany na jakiś kompromis? Pozdrawiam J.Szatkowski

[ludowicz]

Odgrzeję troche temat, mam radio RELAX II pracujace w OIRT.
Głowica UKF jest typowa - przestrajanie odbywa się na wariometrach.
Czy przestrojenie tej głowicy to tylko przerobienie wariometru ?
Rozumiem że trzeba zmniejszyć indukcyjność czyli odwinać 2-3 zwoje ....
Co jeszcze trzeba bedzie zmienić ? Pojemnosci w obwodach filtra p.cz i na wejsciu?

[Tomek Janiszewski]

Odgrzeję troche temat, mam radio RELAX II pracujace w OIRT.
Głowica UKF jest typowa - przestrajanie odbywa się na wariometrach.
Czy przestrojenie tej głowicy to tylko przerobienie wariometru ?
Rozumiem że trzeba zmniejszyć indukcyjność czyli odwinać 2-3 zwoje ....
Co jeszcze trzeba bedzie zmienić ? Pojemnosci w obwodach filtra p.cz i na wejsciu?

Też przez przypadek wśród przestrojonych przez mnie odbiorników znalazł się RELAX II. Niestety przeróbki poszły daleko głębiej. Usunałem wszystkie kondensatory z obwodów w.cz. oraz heterodyny pozostawiając jedynie trymery oraz dzielnik pojemnościowy w obwodzie heterodyny, gdzie wstawiłem dwa kondensatory po 10pF. Ale tego było o wiele za mało aby pokryć pełen zakres CCIR. Wykonałem więc nowe cienkościenne karkasy (początkowo z papieru przesyconego Epidianem, potem z włókna szklanego także z Epidianem, niestety stabilności to nie poprawiło: głowica nadal "płynie" w trakcie rozgrzewania się). Ale wciąż brakowało pełnego zakresu, wykonałem więc nową płytkę drukowaną z szerokimi ścieżkami (aby zminimalizować indukcyjności pasożytnicze zawężające zakres przestrajania, i ze stopniem w.cz. w konfiguracji wspólnej siatki (aby można było usunąć kondensator neutralizacyjny 7pF i tym samym zastosować większą indukcyjność cewki obwodu w.cz. Czyli zbudowałem głowicę od nowa. Jakoś to działa.
Padła tu w międzyczasie propozycja aby rdzenie ferrytowe variometru zastąpić mosiężnymi. To brzmi całkiem sensownie: niewykluczone że jakość użytego ferrytu jest tak kiepska, że przy częstotliwościach większych o kilkadziesiąt % od dotychczasowej wnosi zwiększa on głównie stratność cewek, indukcyjność zaś - w niewielkim tylko stopniu, i stąd problemy z przestrajaniem. Może taka zamiana pozwoli radykalnie zmniejszyć liczbę przeróbek na płytce głowicy. Ale musisz sprawdzić to sam, lub czekać aż ja się na to zdobędę.

[AZ12]

Można zastosować rdzenie aluminiowe wykonane z dipoli od anteny "siatkowej".

Myślę, że lepiej jest zrobić głowicę UKF strojoną agregatem pojemnościowym, obowiązkowo z mieszaczem na pentodzie.

[_idu]

Głowica UKF jest typowa - przestrajanie odbywa się na wariometrach.
Czy przestrojenie tej głowicy to tylko przerobienie wariometru ?

No i problem jest w tym wariometrze. Niestety zmiana indukcyjności jest zbyt mała. Problem polskiej wersji głowicy, do tego kiepskie rdzenie.
Bez przewijania cewek - a jest to kłopotliwe bo ważna jest długość cewki, a niestety karkasy mają wgłębieni na uzwojenia.
Są dwa wykonania OIRT - różnica cewką obwodu w.cz. (znaczna różnica w liczbie zwojów) oraz filtrem p.cz. na wyjściu oraz innym typem trymerów. Jest jeszcze rzadki wariant drugiego wykonania tej głowicy z ARCz od odbiorników DMTL202/DSTL202/DSL202.
Zmniejszanie kondesatorów mostka sprzęgającego wzmanciacz w.cz. z mieszaczem (15pF), jest pożądane ale też ma swoje złe strony - dodatkowe tłumienie.
Obwód wejściowy - proste przeliczenie kondesatorów (zachowując proporcje pomiędzy nimi po stornie wtórnej - aby zachować współczynik konfiguracji układu o podstawie mieszanej). Obwód nie jest regulowany. Wystarczy przeliczyć z 69MHz na środek pożądanego pasma odbioru po przestrojeniu.
Kondesator neutralizacji wzmacniacza w.cz. 7pF , zostawiamy.
Niestety uzyskamy po przestrojeniu pasmo 8.5 - 9,5MHz. nielicznym może się uda pokryć aż 10 - 11 MHz pasma OIRT. Czyli o wiele za mało nawet dla wariantu 87,5 - 100MHz. Wersja ARCz jest ciut wredniejsza pod tym względem.
Radą może być przeróbka rdzeni przy jednoczesnej zmianie długości uzwojenia. Rdzeń kombinowany: diamagentyk, odstęp np. z PP, PE, teflonu i ferromagnetyk.
to pozwoli na zwiększenie zakresu przestrajania nawet zostawiając grubość karkasu. Lepiej mieć za duży zakres przestrajania i go zwężać dodatkowymi pojemnościach w obwodach LC.

Rozumiem że trzeba zmniejszyć indukcyjność czyli odwinać 2-3 zwoje ....

Problem w tym że konstrukcja utrudnia takie przeróbki. Głowice strojone pojemnościowo są łatwiejsze do przebudowy.

Na koniec jeszcze inny problem stabilność terminczna. Otóż głowica sie nagrzewa, podczas nagrzewania zmieniają sie pojemności obwodów LC. Sęk w tym że obecnie o ile dostaniemy nawet kondesatory ceramiczne na 500V to niestety będa tylko z jednego rodzaju dielektryka - NP0 - czyli o zerowym współczynniku temperaturowym, albo N150. Nie ma już sytuacji że konstruktor przebierał pomiędzy P50, N150, P15, N750 ..... Zagadnienie stabilności termicznej nie jest trywialne.

[JasiuSz]

Witam. Próbowałem zastosować rdzenie mosiężne w DEA1, ale nie wyszło-przy wsuwaniu rdzeni gwałtownie spada sygnał. Myślę, że to z powodu małej odległości cewki od ekranu-rdzeń mosiężny "wypycha" pole z wnętrza cewki, ale na zewnątrz cewki nie ma dla niego przestrzeni. Natomiast pełny zakres 87,5 - 108 MHz uzyskałem w NRDowskich głowicach strojonych indukcyjnie (to nie jest wariometr!), wymieniając rdzeń aluminiowy na mosiężny. Przerobiłem w ten sposób głowice stosowane w OR Beethoven, Stradivari, Juwel oraz innego typu w OR Undine II. Stosowny opis zamieszczę, jeśli kogoś to interesuje.
Walka o stabilność termiczną jest beznadziejna-mimo podobnych elementów każda z tych głowic inaczej pracuje przy rozgrzewaniu. W Beethovenie nie muszę wcale korygować nastawy gałki, w Juwelu w ciągu 10 minut od włączenia muszę dokonać korekty o ok. 0,5MHz. J.Szatkowski

[tarasw]

W imieniu nie tylko swoim bardzo proszę o podzielenie się doświadczeniem w odniesieniu do NRD-owskich głowic.
W tej chwili (raczej już miesiące to trwa) walczę z 7E86, który miał przestrojoną głowicę na niski UKF.
Założyłem inną (od Havla czy Paganiniego), ale pokrycie zakresu jest dziwne. Ni jak nie daje się (bez zmiany kondensatorów w heterodynie oczywiście) zejść poniżej 92 MHz.

Pozdrawiam

Wojtek