Jakie poprawne dane filtrów 10,7MHz ?

[Dzikiws]

Do "Zjawisko" - o jakim Tomku piszesz, bo nie wiem. Dzięki za podpowiedzi.

[zjawisko]

https://forum-trioda.pl/viewtopic.php?t=24237

[Dzikiws]

To czytałem, w innym forum pisałem o takim detektorze, ale tam podano mnie, abym stosował rozdział na kanały sygnałowe na lampie ECC83.

[Dzikiws]

No i nie dostałem odpowiedzi na zadane pytania, ale mam kolejne, po zestrojeniu pośredniej na słuch, nastąpiła duża poprawa jakości odbieranego sygnału stacji, ale :
1. czy istnieje skuteczny układ zmiany wzmocnienia w zależności od np. bardzo silnych stacji lokalnych w stosunku do stacji np. oddalonych o 50km ?
2. nie spotkałem w żadnym układzie lampowym radia z ARCZ (oczywiście w tranzystorowych są) czy w lampowych są ?

[Marek7HBV]

Raczej chodzi Koledze o ARW stosowane w wyższej klasie odbiorników FM, także lampowych. Trzystopniowy wzmacniacz, jaki Kolega zbudował, ma wzmocnienie ponad milion razy i pozwala na odbiór bardzo słabych stacji. Jednak lokalne, silne stacje, mogą zakłócać odbiór i dlatego należy dostosowywać poziom wzmocnienia do wartości optymalnych dla danego układu. A wracając do pytania o detektor, to właśnie taki detektor pasował by bardziej w zbudowanym przez Kolegę torze p.cz. niż trzeci stopień wzmocnienia. Obecnie niema sensu budować odbiorników FM o dużej czułości ze względu na przepełnienie pasma. Ważniejsza jest jakość {precyzja działania}.

[Romekd]

Czołem.
W odbiornikach radiowych wyższej klasy występowały zarówno układy automatycznej regulacji wzmocnienia (ARW) jak i układy automatycznego dostrajania częstotliwości oscylatora w głowicy UKF (ARCz). W wielu odbiornikach ARW często obejmowało lampę pracującą we wzmacniaczu wielkiej częstotliwości i jedną lub dwie lampy wzmacniacza pośredniej częstotliwości. Użycie dwóch stopni wzmocnienia toru p.cz. stanowiło absolutne minimum i najczęściej występowało w najprostszych odbiornikach monofonicznych o kiepskiej czułości, które do poprawnej pracy na zakresie UKF w miejscowościach oddalonych o dziesiątki kilometrów od stacji nadawczych wymagały stosowania zewnętrznej anteny, najlepiej umieszczonej na dachu wysokiego budynku. Proste odbiorniki z głowicą superreakcyjną na często wbudowanych antenach UKF najczęściej niczego nie odbierały, jedynie cicho szumiąc na tym zakresie (mieliśmy w domu takie radio i jako dziecko wielokrotnie próbowałem coś na nim odebrać, a mieszkaliśmy wtedy na parterze, a później na pierwszym piętrze czteropiętrowego bloku i w obu przypadkach radio niczego na tym zakresie nie potrafiło odebrać... ). Z bardzo podobną sytuacją spotykałem się będąc na wczasach w różnych polskich miejscowościach wypoczynkowych, gdzie polskie odbiorniki również na wewnętrznej antenie "nie wykrywały" żadnych stacji. Później rodzice kupili tranzystorowego Jubilata, na którym trzy stacje ultrakrótkofalowe odbierały na "drutowej" antenie, ale odbiór ten pozostawiał wiele do życzenia (gdy sąsiad odpalał swój motorower w radiu dało się słyszeć głównie zakłócenia /trzaski/ z instalacji zapłonowej tego pojazdu, poza tym odbiorowi zawsze towarzyszyły szumy i zakłócenia). Europejskie odbiorniki lampowe były pod względem budowy zbudowane dość różnie i potrafiły mieć od dwóch do trzech lamp w torze pośredniej częstotliwości. Zupełnie inaczej zbudowane były lampowe odbiorniki i tunery produkcji amerykańskiej i japońskiej, potrafiące mieć dużo większą ilość lamp w torze p.cz. i w samej głowicy, poza tym większość z nich miało obwody ARW i ARCz. Poniżej kilka schematów różnych odbiorników produkcji polskiej, amerykańskiej i japońskiej. Przy japońskich wiele europejskich radioodbiorników wyglądało dość skromnie. Lampy głowicy UKF zaznaczyłem w nich kolorem żółtym, a toru p.cz. kolorem niebieskim.

Kompletny tor FM polskiego radia Menuet.

0_Tor FM radia Menuet UKF.png

Głowica japońskiego radia Pioneer SX-2000 z roku 1970.

1_Głowica UKF Pioneer SX-2000.png

Wzmacniacz pośredniej częstotliwości radia Pioneer SX-2000, zbudowany na czterech pentodach.

2_Wzmacniacz p.cz. Pioneer SX-2000.png

Lampowy dekoder stereo tego samego odbiornika

3_MPX.jpg

Tor FM japońskiego odbiornika SANSUI 1000A.

4_tor FM SANSUI _1000A.png

Tor FM radioodbiornika Kenwood KW-55-U.

5_Tor FM tunera Kenwood KW-55-U.png

Tor FM lampowego odbiornika Marantz 10B - w torze p.cz. FM pracuje aż 9 lamp typu pentoda, w głowicy pracowały trzy triody.

6_tor FM MARANTZ 10B_1.png

i druga część schematu, gdyż na pierwszej nie udało się zmieścić całego toru FM.

7_Tor FM MARANTZ 10B_2.png

Głowica UKF radia Fischer.

9_FISHER FM-200-B_głowica.png

i reszta toru FM tego odbiornika.

10_FISHER FM-200-B_pośrednia.png

I na koniec schemat lampowego radia Grundig, nieco bardziej oszczędnie wykonanego pod względem zastosowanych lamp elektronowych.

GRUNDIG RT-50.png

Myślę że znalezienie obwodów ARCz (wykonanych na lampie lub diodzie półprzewodnikowej) oraz obwodów ARW na niektórych z zamieszczonych schematów nie będzie stanowiło dla nikogo problemu.

Pozdrawiam
Romek

[Romekd]

Przypomniało mi się jedno polskie radio o trzech lampach w torze wzmacniacza pośredniej częstotliwości, choć tylko jednej lampie ECC85 (jedna z triod lampy pracuje we wzmacniaczu w.cz. a druga w mieszaczu będącym jednocześnie generatorem /mieszaczu samooscylującym/) w głowicy UKF. Poniżej jego schemat. Radiem tym była EROICA.

Radio z FM EROICA_1.png

Pozdrawiam
Romek

[Romekd]

Dorzucam jeszcze trzy schematy lampowych odbiorników z zakresem UKF, gdyż w oparciu o jeden z nich pokażę jak regulację ARCz zrealizowano za pomocą dodatkowej triody, gdzie przez zmianę napięcia siatki uzyskuje się zmianę pojemności lampy. Jest to radio firmy KENWOOD, model KW-1100U.
Lampy głowicy oznaczone przeze mnie na żółto, a wzmacniacza p.cz. na niebiesko.

Tor FM tunera KENWOOD KW-1100-U.png

Lewa strona lampy V2 pracuje w układzie oscylatora, a prawa jest sprzężona z jej siatką kondensatorem C25 o pojemności 5 pF. Siatka prawej triody sprzężona jest z układem demodulatora przez potencjometr i filtr składowej zmiennej, co umożliwia regulację zakresu "trzymania" częstotliwości zakresu UKF. Przyglądając się wzmacniaczowi p.cz. można dostrzec, że anoda trzeciej pentody ma najmniejsze napięcie ze wszystkich czterech pętod toru p.cz. dzięki czemu jest ona dość skutecznym ogranicznikiem amplitudy w torze wzmacniacza. Podobne rozwiązanie widać było na schemacie radia Pioneer, w którym również trzecia lampa p.cz. pracowała z niższym napięciem anodowym. W prostszych odbiornikach w torze p.cz. często stosowano trzy pentody, co widać na schemacie tańszego lampowego odbiornika Pioneer, modelu TX-400.

Tor FM PIONEER TX-400.png

Ciekawie wygląda też schemat amerykańskiego radia SCOTT LT-110, gdzie we wzmacniaczu p.cz. pracują trzy pentody, ale za to w głowicy również pracuje pentoda w mieszaczu, a wzmacniacz działa w na dwóch triodach w układzie kaskody w połączeniu równoległym z obwodem neutralizacji i chyba jeszcze z obwodem automatycznej regulacji wzmocnienia.

SCOTT-LT-110.png

Nasze krajowe radio CALYPSO wygląda pod względem budowy na znacznie uproszczone. No cóż te radia miały być tanimi, prostymi i nie musiały być zbyt czułe, ani selektywne, gdyż stacji na tym zakresie w Polsce było wówczas niewiele...

Radio CALYPSO_1.png

W wielu odbiornikach w torze wzmacniacza wysokiej częstotliwości jako pierwszą lampę stosowano nowoczesny (wówczas) nuvistor 6CW4.

Pozdrawiam
Romek

[Dzikiws]

Romku - czapki z głów - takiej wypowiedzi się nie spodziewałem - idą święta - może coś Tobie wysłać w prezeńcie ?

[Romekd]

Nie, dziękuję, powoli staje się "minimalistą", tzn. nie gromadzę już różnych "przydasi", jeśli nie mam konkretnego planu ich praktycznego wykorzystania, choć kiedyś, jak chomik, gromadziłem wszystkie elektroniczne drobiazgi, jakie wpadały mi w ręce. Cieszę się, że może coś z tego co zamieściłem kogoś zainteresuje, a materiały te już dawno planowałem zamieścić na Triodzie.
Nie wiem czy materiały poniżej już ktoś nie zamieszczał na naszym Forum, ale również je wrzucę do tego wątku. Jest to króciutki fragment książki, którą sam kiedyś kupiłem. Autor prezentuje nieco odmienne podejście do tematu projektowania odbiorników lampowych FM. Poniżej kilkanaście stron z książki, której tytuł w tym momencie wyleciał mi z pamięci.

1_FM.png

2_FM.png

3_FM.png

4_FM.png

5_FM.png

6_FM.png

7_FM.png

8_FM.png

9_FM.png

10_FM.png

Pozdrawiam
Romek

[Romekd]

I kolejne o budowie i problemach mogących się pojawić przy budowaniu radia FM.

11_FM.png

12_FM.png

13_FM.png

14_FM.png

15_FM.png

16_FM.png

17_FM.png

18_FM.png

19_FM.png

Pozdrawiam
Romek

[Einherjer]

Z jakiej to książki?

[Romekd]

Właśnie udało mi się ją odszukać. Jest to książka "Radiofonia ultra-krótkofalowa" autor Stanisław Wenda, rok wydania 1963.
Poniżej okładka mojego egzemplarza.

Radiofonia ultra-krotkofalowa.jpg

Polecam, choć z niektórymi stwierdzeniami w tej książki nie mogę się zgodzić... Książka ma 551 stron i poświęcona jest jedynie tematyce lampowej.

Pozdrawiam
Romek

[zjawisko]

Z krajowych odbiorników 3 stopnie p.cz. FM miało też radio "Domino".

[Romekd]

Faktycznie, było takie radio, więc jego schemat może też warto przypomnieć.

Radio DOMINO.gif

Pozdrawiam
Romek