transformator międzylampowy

[Alek]

Tak się akurat złożyło, że potrzebny mi jest transformator międzylampowy. Będzie on zastosowany między lampą stopnia reakcyjnego a lampą stopnia końcowego w odbiorniku radiowym. Liczę, że w ten sposób można będzie zaoszczędzić jedną lampę w stopniu m.cz.
Jak jednak taki transformator wykonać? Przeglądając moje zapasy znalazłem mały transformator o oznaczeniu TS-740 produkcji Telkom RWT (1980 rok). Nie pamiętam niestety z czego go wyjąłem (raczej nie był to telefon). Transformator ten ma dwa uzwojenia liczące po 3000 zwojów drutem 0,06. Prosty rachunek wskazuje, ze odwijając 2250 zwojów z jednego uzwojenia uzyska się transformator o przekładni 1:4.

Sedno sprawy: może ktoś wie, gdzie były używane w/w transformatory?

[Retroman]

Witam
Zmierz indukcyjność uzwojenia pierwotnego i Rcu. A jaki jest przekrój rdzenia i czy uzwojenia są nawijane obok siebie czy warstwowo, najlepiej jakby był sekcyjny. Można też zmierzyć częstotliwość rezonansu własnego trafa, to jest też ważne.
Pozdrowienia

[Pyra]

Alku, odwijając 2250 zwoi możesz za nadto obniżyć indukcyjność (bo to by miało być pierwotne chyba....) a w międzystopniowych powinna być duża.
Robiłem kiedyś próby i okazało się, że trafo o przekładni 1:1 potrafi zastąpić jedną lampę, noooo o małym wzmocnieniu. dobre rezultaty uzyskałem przy kilkudziesięciu Henrach (pamiętam, że na pierwotnym nawaliłem chyba z 8 000 zwojów, ogólnie to było kilka sekcji po 2 000, które różnie podłączałem).

Im większa indukcyjność, tym większe wzmocnienie stopnia lampowego....

Pozdrawiam

[Piotr]

Im większa indukcyjność, tym większe wzmocnienie stopnia lampowego....

Czy to jakiś skrót myślowy?
Bo od indukcyjności zależy pasmo (dół od głównej, góra od rozproszenia), a wzmocnienie zależy od lampy i jej obciążenia, które w tym przypadku znajduje się po wtórnej stronie transformatora.

[Retroman]

Spotkałem się z terminem wzmocnienia i tłumienia transformatora niedopasowanego impedancyjnie w instrukcjach pomiarowych ale to daleko idące uproszczenie. Transformator zawsze wykazuje tłumienie mocy bo ma sprawnosć mniejszą od jedności. Jeżeli wyjdziemy z tego założenia to czynniki iloczynu dla mocy jedne muszą być mniejsze a dugie mogą ale nie muszą być wieksze od jedności. Nie ma to jednak nic wspólnego ze wzmocnieniem napięciowym. Wzmocnienie dotyczy czwórnika aktywnego i jeżeli mówimy o wzmocnieniu napięciowym lub prądowym to również w układzie tego czwórnika mówimy z reguły o wzmocnieniu mocy. W przciwnym przypadku czwórnik nie jest aktywny.
Transformator nie jest czwórnikiem aktywnym.

[Romekd]

Witam.
Alku, obawiam się, że Pyra ma rację - odwijając ponad 2000 zwojów za bardzo obniżysz indukcyjność uzwojenia pierwotnego. Gdy jeszcze w latach szkolnych bawiłem się w konstruowanie układów odbiorczych i nadawczo-odbiorczych, to najtrudniejszym do wykonania elementem był właśnie transformator międzystopniowy. Do transformatora o przekładni 1:4 wykorzystywałem drut nawojowy o średnicy 0,05mm, nawijając na małym rdzeniu 2500 zwojów uzwojenia pierwotnego i 10000 zwojów uzwojenia wtórnego. W sekcjonowanie uzwojeń się nie bawiłem, bo duża szerokość pasma przenoszenia nie była w tych układach wymagana.

Pozdrawiam,
Romek

[Pyra]

Im większa indukcyjność, tym większe wzmocnienie stopnia lampowego....

Czy to jakiś skrót myślowy?
Bo od indukcyjności zależy pasmo (dół od głównej, góra od rozproszenia), a wzmocnienie zależy od lampy i jej obciążenia, które w tym przypadku znajduje się po wtórnej stronie transformatora.

Oczywiście że jest to duże uproszczenie.
Chodziło mi o to, że większa inukcyjność, jest jakby odpowiednikiem większego rezystora w anodzie. A wiadomo, że on wpływa na wzmocnienie, lecz nie można z nim przesadzać.

Stosowałem w swoich układach obciążenie uzwojenia wtórnego rezystorem 100k. co dodatkowo poprawiało liniowość pasma.

[Retroman]

Transformator międzylampowy wykazuje własności rezonansu własnego nie dla kilkunastu kHz jak głośnikowy, ale juz w okolicach paru kHz i im mniej tym lepszy. Linearyzuje się go właśnie po stronie wtórnej odpowienio dobranym rezystorem około 100kohm lub wiecej. Od razu widać kto w tym siedział. W swoim radiu o wzmocnieniu bezposrednim z roku 1969 zastosowałem gotowy taki transformator niemiecki firmy RFT z dodatkowym ekranem permalojowym. Trafko miało niewielkie wymiary, było znacznie mniejsze od M42.

[Romekd]

Transformator międzylampowy wykazuje własności rezonansu własnego nie dla kilkunastu kHz jak głośnikowy, ale juz w okolicach paru kHz i im mniej tym lepszy. Linearyzuje się go właśnie po stronie wtórnej odpowiednio dobranym rezystorem około 100kohm lub więcej.

Właśnie dlatego w transformatorach międzystopniowych (używanych w układach lampowych) nie stosowało się większych przekładni niż 1:2 do 1:5. W układach służących do komunikacji radiowej górna granica pasma sięgała 3-5kHz i niewielki rezonans, podbijający poziom sygnału w górnej części tego pasma, nawet poprawiał zrozumiałość mowy przy pogorszonych warunkach odbioru (przy zakłóceniach i na granicy zasięgu).

Pozdrawiam,
Romek

[Retroman]

Natomiast w starych odbiornikach radiowych dawał przez to przyjemniejszą barwę dźwięku, czasem mimo braku potencjometru jej regulacji.

[Alek]

Rzeczywiście, transformator ten daje stosunkowo małą korzyść i tylko nieznacznie poprawia głośność radia . Spróbuję postąpić odwrotnie: Odwinę pozostałe 750 zwojów i w to miejsce nawinę ile wlezie możliwie cienkim drutem.
Możliwe jednak, że transformator będzie zbyt mały


Konieczność stosowania transformatora wynika z faktu, że moje lampy mają małe wartości współczynnika wzmocnienia oraz nachylenia. Ponieważ jednak lampa pierwsza pracuje w układzie reakcyjnym stosowanie nawet lampy lepszej nie pozwoli na uzyskiwanie dużej amplitudy sygnału. Liczbę lamp chcę jednak ograniczyć do minimum (2 szt plus lampa-reduktor żarzenia). Jako lampa reakcyjna dobrze sprawia się T01 z katodą wolframową; w stopniu końcowym stosuję lampę z katodą tlenkową. Pozwala to na zasilanie obwodu żarzenia szeregowo z typowego transformatora o napieciu 6,3V. W tym tkwi więc cała zaleta.

[Retroman]

Lepiej odwiń całość uzwojenia zewnętrznego i nawiń drutem 0,05 do wypełnienia, znajdziesz taki drut na uzwojeniach przekaźników RT5 o cewkach zasilanych z 220V~. To powinno wystarczyć, zresztą drut 0,04 jest raczej nie do zdobycia, nawet ja co zbieram od lat "cieniznę" nie mam takiego.

[Pyra]

Alku
Jest jeden patent.
kiedyś zastosowałem połączone uzwojeniami wtórnymi dwa trafa TG 2,5.
Nie miało to konkretnego celu, było po prostu rozwiązaniem zastępczym, ale dało mi jakieś pojęcie o wpływie trafa międzystopniowego na wzmocnienie układu.
Możesz nawet zastosować różne typy transformatorów i uzyskać różne przekładnie..... A drugie trafo nie musi mieć szczeliny, gdyż teoretycznie pąd stały przez jego uzwojenia nie płynie...

Dokładnie nie wiem co ma takie rozwiązanie na celu, ale widziałem kilka schematów fabrycznych wzmacniaczy z takim rozwiązaniem, gdzie jeszcze pomiędzy trafami montowano potencjometry głośności

Pozdrawiam

[Piotr]

Dokładnie nie wiem co ma takie rozwiązanie na celu, ale widziałem kilka schematów fabrycznych wzmacniaczy z takim rozwiązaniem, gdzie jeszcze pomiędzy trafami montowano potencjometry głośności

To jeden z pseudoaudiofilskich wynalazków, który zakłada, że niskoomowy potencjometr (najczęściej drutowy) wpięty między niskonapięciowe uzwojenia wprowadzi mniejsze zniekształcenia.
Nie muszę chyba tłumaczyć nieracjonalności takiego rozwiązania?
Schemat, który zamieściłeś, to jakieś kwadratowe kuriozum.

[Retroman]

Popieram Piotra. Transformatory międzylampowe stosować należy wyłącznie tam, gdzie z jakichkolwiek względów nie można zastosować sprzężenia pojemnościowego. Ktoś tu przesadza a to świadczy o tym, że nadużywa celowo tych transformatorów aby doprowadzić do absurdu. Najlepiej by było jakby taki ktoś ponawijał sobie te trafka w takiej ilości jak tu pokazuje to by mu się odechciało ich stosować.