Wzmacniacz z książeczki Valvo

[Romekd]

Czołem.

Schemat za chwilę postram się wstawić. Na bazie tranzystora wejściowego 2,45V. PR na minimum.

Kolego Aleksandrze, jeśli możesz, to na zamieszczanym schemacie nanieś wszystkie wartości elementów (jak również typy zastosowanych półprzewodników), bo pomoże w analizie układu i próbie znalezienia przyczyny jego niewłaściwego działania.

Pozdrawiam
Romek

[Marek7HBV]

Zastosowane rezystory w bazach tranzysorów mocy są dla krzemowych z dziesięć razy za duże -powinny mieć ok 100.

[Olkus]

Czołem.

Schemat za chwilę postram się wstawić. Na bazie tranzystora wejściowego 2,45V. PR na minimum.

Kolego Aleksandrze, jeśli możesz, to na zamieszczanym schemacie nanieś wszystkie wartości elementów (jak również typy zastosowanych półprzewodników), bo pomoże w analizie układu i próbie znalezienia przyczyny jego niewłaściwego działania.

Pozdrawiam
Romek

Zamieszczam schemat z napięciami pomierzonymi na nowo, znalazłem błąd w układzie.

Kondensator opisany jako "C" oraz rezystor R2 nie są zamontowane w układzie, w miejscu rezystora zwora.

Zastosowane rezystory w bazach tranzysorów mocy są dla krzemowych z dziesięć razy za duże -powinny mieć ok 100.

Nie bardzo wiem, o które rezystory chodzi. W bazach tranzystorów mocy nie ma żadnych rezystorów, a R1 i R3 wynoszą właśnie 100R.

Pozdrawiam,
A.

[Marek7HBV]

Nie bardzo wiem, o które rezystory chodzi. W bazach tranzystorów mocy nie ma żadnych rezystorów, a R1 i R3 wynoszą właśnie 100R.

Pozdrawiam,
A.

Brązowy/czarny/czarny/czarny to 100?

[Olkus]

Nie bardzo wiem, o które rezystory chodzi. W bazach tranzystorów mocy nie ma żadnych rezystorów, a R1 i R3 wynoszą właśnie 100R.

Pozdrawiam,
A.

Brązowy/czarny/czarny/czarny to 100?

Paski to brązowy, czarny, czarny, czarny, brązowy. A to jest właśnie 100 omów, tolerancja 1%

Pzdrawiam,
A.

[Marek7HBV]

Dla napięcia zasilającego 12V rezystory w kolektorze tranzystora sterującego mają zbyt dużą oporność. Jeżeli Kolega planuje zasilać wzmacniacz wyższym napięciem, to do prób można przywrócić rezystor 2k i jednocześnie zamienić szeregowy z peerkiem 470 na 620. Peerek 470 musi być przy pierwszej próbie ustawiony na maks. Jeżeli do pierwszej próby peerek był ustawiony na połowę {jak Kolega pisał i na zdjęciu widać} czyli dzielnik 2k/0,7 to duży prąd spoczynkowy tranzystorów mocy miał prawo uruchomić ograniczanie prądu zasilania. Ogólnie prąd spoczynkowy bez pary tranzystorów mocy nie powinien przekraczać wartości 7 mA {a nie mieć tylko 20}.

[Olkus]

Dla napięcia zasilającego 12V rezystory w kolektorze tranzystora sterującego mają zbyt dużą oporność. Jeżeli Kolega planuje zasilać wzmacniacz wyższym napięciem, to do prób można przywrócić rezystor 2k i jednocześnie zamienić szeregowy z peerkiem 470 na 620. Peerek 470 musi być przy pierwszej próbie ustawiony na maks. Jeżeli do pierwszej próby peerek był ustawiony na połowę {jak Kolega pisał i na zdjęciu widać} czyli dzielnik 2k/0,7 to duży prąd spoczynkowy tranzystorów mocy miał prawo uruchomić ograniczanie prądu zasilania. Ogólnie prąd spoczynkowy bez pary tranzystorów mocy nie powinien przekraczać wartości 7 mA {a nie mieć tylko 20}.

Napięcie w docelowym układzie planuję 27...29V, na 12V uruchamiam tylko do testów.
PR-ek był ustawiony na minimum, przy takim ustawieniu podałem napięcia zgodnie z sugestią Kolegi Einherjer. Ale kręciłem PR-kiem i nie wpływało to na załączanie się zabezpieczenia w zasilaczu, dałem na chwilę nawet 1A i też było mocno zaniżone.
Teraz prąd spoczynkowy jest poniżej 10mA bez tranzystorów mocy. Jutro ponowny test z tranzystorami.

Pozdrawiam,
A.

[Olkus]

Teraz prąd spoczynkowy jest poniżej 10mA bez tranzystorów mocy. Jutro ponowny test z tranzystorami.

No niestety, po wstawieniu tranzystorów praktycznie od razu "odfrunął" BC327. BC337 chyba przetrwał, ale profilaktycznie wymieniony na inny. Tak więc na razie odpuszczam próby z tranzystorami mocy.

Pozdrawiam,
A.

[Marek7HBV]

Przy stuomowych rezystorach prąd tranzystorów mocy pojawia się przy ok 6 miliamperów przez nie płynących. Do tego należy dodać prąd stopni stopnia napięciowego ok 1 mA, co daje w sumie 7 mA. Pozostałe 3 mA są wzmacniane ,,razy beta BD,, {oczywiście w grubym przybliżeniu}. I co się dziwić?

[Olkus]

Przy stuomowych rezystorach prąd tranzystorów mocy pojawia się przy ok 6 miliamperów przez nie płynących. Do tego należy dodać prąd stopni stopnia napięciowego ok 1 mA, co daje w sumie 7 mA. Pozostałe 3 mA są wzmacniane ,,razy beta BD,, {oczywiście w grubym przybliżeniu}. I co się dziwić?

Czyli zmieniać te rezystory??

Pozdrawiam,
A.

[Marek7HBV]

Po co zmieniać 100-u omowe na 100-u omowe? Jeśli było ,,posting.php?mode=reply&t=40355#:~:text= ... A%203%2C2V.,, , to można śmiało wstawić BD zamieniająć rezystory 0,47 na kilkakrotnie większe {dla bezpieczeńswa tranzystorów}, jeśli Kolega nie bardzo wie jak ustawić prad spoczynkowy. Następnym krokiem ma być ustawienie połowy napięcia zasilania na wyjściu za pomocą pr 47k, w celu dokonania pomiarów.

[Olkus]

Po co zmieniać 100-u omowe na 100-u omowe? Jeśli było ,,posting.php?mode=reply&t=40355#:~:text= ... A%203%2C2V.,, , to można śmiało wstawić BD zamieniająć rezystory 0,47 na kilkakrotnie większe {dla bezpieczeńswa tranzystorów}, jeśli Kolega nie bardzo wie jak ustawić prad spoczynkowy. Następnym krokiem ma być ustawienie połowy napięcia zasilania na wyjściu za pomocą pr 47k, w celu dokonania pomiarów.

OK, rezystory z 0,47R zwiększę.
Na emiterach tranzystorów sterujących teraz mam 8,9V (zaznaczyłem wcześniej na schemacie).Co do prądu, wiem jak ustawić, wpiąć się amperomierzem szeregowo w zasilanie i kręcić PR-kiem.
Pytanie tylko dlaczego BC327 się uszkodził po wstawieniu BD, praktycznie od razu.

Pozdrawiam,
A.

[Marek7HBV]

Pozostaje wylutować tranzystory i sprawdzić rezystory {w obwodzie bazy tranzystora stabilizacji ma być 2k pr 470 i 620-680. Wlutować nowe tranzystory {bez mocy} i ustawić oba pr-ki na maksymalną oporność. Włączyć zasilanie i próbować pr-kiem pierwszym {47k} ustawić połowę napięcia zasilania na plusie kondensatora 1500u {wyjściowego} - może się trochę różnić {0,5V}. Kręcąc pr-kiem 470 sprawdzić zakres zmian napięcia między bazami BC327/337. Ustawić to napięcie na poziomie 1,9 V. Wlutować tranzystory mocy i zmierzyć spadek napięcia na rezystorach 0,47 - nie powinien być większy od 50 mV {w razie potrzeby skorygować pr 470}. I tyle.

[Olkus]

Pozostaje wylutować tranzystory i sprawdzić rezystory {w obwodzie bazy tranzystora stabilizacji ma być 2k pr 470 i 620-680. Wlutować nowe tranzystory {bez mocy} i ustawić oba pr-ki na maksymalną oporność. Włączyć zasilanie i próbować pr-kiem pierwszym {47k} ustawić połowę napięcia zasilania na plusie kondensatora 1500u {wyjściowego} - może się trochę różnić {0,5V}. Kręcąc pr-kiem 470 sprawdzić zakres zmian napięcia między bazami BC327/337. Ustawić to napięcie na poziomie 1,9 V. Wlutować tranzystory mocy i zmierzyć spadek napięcia na rezystorach 0,47 - nie powinien być większy od 50 mV {w razie potrzeby skorygować pr 470}. I tyle.

Rezystor 1,15k zmieniłem na pierwotnie zamontowany 2k. 470R zamieniony na 620R.
Zrobiłem wszystko tak jak piszesz. Niestety, kręcenie PR 47k nic nie daje, na plusie kondensatora cały czas jest 9,2V. Kręcenie PR od prądu spoczynkowego też nie daje oczekiwanych rezultatów, napięcie w maksymalnej pozycji wynosi 1,1V, na chwilę przy kręceniu skacze do 2,8V, na minimum jest 970mV. Może to problem z samą "podkówką", muszę potem podmienić.

Pozdrawiam,
A.

[Romekd]

Czołem.
Kolego Aleksandrze, przedstawiony w wątku zmodyfikowany wzmacniacz z książeczki Valvo ma kilka istotnych wad, które powodują, że nie można w nim zmieniać w szerokich granicach wartości napięcia zasilającego bez konsekwencji takiej zmiany. Układy stopni mocy audio, które zawierają w swojej aplikacji źródła prądowe, układy powtarzania prądu i dobre układy stabilizacji prądu spoczynkowego tranzystorów mocy z reguły mogą poprawnie pracować w szerokim zakresie napięć zasilających, natomiast układy nieco uproszczone, w których użyto sprzężeń typu bootstrap (zamiast źródeł prądowych) nie mają tej cechy, gdyż prądy płynące w różnych fragmentach układu mocno zależą od napięcia zasilania i w razie jego znacznego zmniejszenia potrafią przestać poprawnie funkcjonować. Tak właśnie było i w tym przypadku. Napięcia i prądy w każdym z punktów układu wzmacniacza mocy dla danego napięcia zasilającego dość łatwo jest samemu obliczyć, oczywiście z pewnym przybliżeniem, wskutek tolerancji parametrów elementów pasywnych (rezystorów) i aktywnych (diod, tranzystorów). Obliczenia te można przeprowadzić nawet dla najbardziej uproszczonego modelu tranzystora, czyli takiego w którym tranzystor ma stałe wzmocnienie prądowe i typowe spadki napięcia złącza baza-emiter, w przypadku których nie uwzględnia się zmiany tych parametrów od innych parametrów, które występują w układzie (np. wzmocnienie prądowe tranzystorów ma spore rozrzuty dla poszczególnych egzemplarzy tranzystorów, a ponadto mocno zależy od temperatury tranzystora, napięcia baza-kolektor (napięcia emiter-kolektor) i wartości prądu kolektora. W następnym poście spróbuję pokazać jak w najprostszy sposób policzyć przybliżone wartości napięć i prądów w układzie wzmacniacza ze strony Valvo. Uzyskane wyniki będą co prawda mniej lub bardziej przybliżone w stosunku do faktycznie występujących w rzeczywistym układzie, ale może pozwolą zrozumieć zasadę działania i dobierania odpowiednich wartości elementów tego typu układów.

Kiedyś planowałem zrobić długie wykłady na temat zasady działania tranzystorów i układów je zawierających, ale spostrzegłem, że w dostępnej przestrzeni internetowej jest ich bardzo dużo i nie ma sensu zaczynać wykładania teorii od rzeczy najbardziej podstawowych i powielania tego co bardzo dobrze zrobili już inni (dlatego kilkakrotnie zadawałem pytanie od czego zacząć /z jakiego "poziomu" zacząć moje wypowiedzi/, by ewentualnych czytelników nie zanudzić przy omawianiu rzeczy bardzo prostych, ale i też nie zniechęcić przy zakładaniu że osoby czytające mają już dużą wiedzę i można wiele spraw podstawowych przemilczeć - niestety nie dostałem odpowiedzi od osób teoretycznie zainteresowanych tematem, a było ich co najmniej kilkanaście... ).

Pozdrawiam
Romek