Sprzężenie zwrotne

Przed wypowiedzią bardzo proszę o zapoznanie się z regulaminem tego działu.

Moderatorzy: gsmok, tszczesn, Romekd, Einherjer, OTLamp

Radiowiec
500...624 posty
500...624 posty
Posty: 572
Rejestracja: pt, 23 lutego 2018, 17:13

Sprzężenie zwrotne

Post autor: Radiowiec »

Cześć!
Mam pytanie dotyczące poszerzania pasma przenoszenia wzmacniacza poprzez NFB.
W swojej książce w rozdziale 2.2 Wzmacniacz 2 x 1,5 W SE na lampach EL95, EC92, Traxman napisał:
Kondensator C3L pozwala na korekcję charakterystyki wzmacniacza w zakresie wyższych częstotliwości.
Jest to kondensator (równoległy do rezystora sprzężenia zwrotnego z transformatora wyjściowego), wpięty w dzielnik rezystorowy w katodzie lampy sterującej (z tym że "górny rezystor" zbocznikowany jest elektrolitem - mniej więcej wiem dlaczego :wink: ). Moje pytanie brzmi, jak wygląda procedura doboru C3L?
Ola Boga
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 707
Rejestracja: ndz, 24 lipca 2022, 15:06

Re: Sprzężenie zwrotne

Post autor: Ola Boga »

Radiowiec pisze: pt, 26 stycznia 2024, 02:56jak wygląda procedura doboru C3L?
Obciążasz wzmacniacz rezystorem, na wejście podajesz sygnał prostokątny o w miarę dużej częstotliwości (np. 10kHz) i dobierasz ten kondensator tak, aby kształt przebiegu na wyjściu był jak najbardziej zbliżony kształtem do prostokąta.
Radiowiec
500...624 posty
500...624 posty
Posty: 572
Rejestracja: pt, 23 lutego 2018, 17:13

Re: Sprzężenie zwrotne

Post autor: Radiowiec »

Dziękuję, ale myślałem że jakoś tak bardziej teoretyczno-praktycznie podejdziemy do problemu, tzn pomiar pasma, liczenie odpowiedniego dwójnika czy tam czwórnika a potem empiryczna korekta... :wink: No ale nie będę wybrzydzał :wink: :D
Einherjer
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2552
Rejestracja: pt, 22 stycznia 2010, 18:34
Lokalizacja: Wałbrzych

Re: Sprzężenie zwrotne

Post autor: Einherjer »

Teoretycznopraktycznie to kondensator wprowadza do transmitancji pętli zero, które ma na celu skompensowanie drugiego bieguna, tak aby uzyskać większy margines fazy. Musisz więc zdjąć charakterystykę częstotliwościową wzmacniacza w otwartej pętli, ale nie tylko amplitudę, również fazę. Po określeniu położenia drugiego bieguna transmitancji, wyliczasz wartość kondensatora, aby uzyskać zero dla mniej więcej tej samej częstotliwości. Dokładny opis masz tutaj http://www.angelfire.com/electronic/fun ... ation.html Jak nie masz Analog Discovery albo podobnej maszynki mogącej zdjąć charakterystykę amplitudowo-fazową w kilka sekund to robi się dużo pracy.
Wydaje mi się, że tamten artykuł całkiem nieźle tłumaczy istotę sprawy, ale teoria sterowania stanowi moje podstawowe narzędzie pracy, więc trudno mi powiedzieć co to mówi laikowi. Jak będzie zainteresowanie to mogę coś skrobnąć w temacie transmitancji i innych dziwnych istot żyjących na płaszczyźnie zespolonej.
Radiowiec
500...624 posty
500...624 posty
Posty: 572
Rejestracja: pt, 23 lutego 2018, 17:13

Re: Sprzężenie zwrotne

Post autor: Radiowiec »

Einherjer pisze: pt, 26 stycznia 2024, 21:44 Teoretycznopraktycznie to kondensator wprowadza do transmitancji pętli zero, które ma na celu skompensowanie drugiego bieguna, tak aby uzyskać większy margines fazy.
roza1.jpg
:wink: :D

Dziękuję za wytłumaczenie i za linka. Faktycznie, o coś takiego mi chodziło :D .
Będę musiał się w to wgryźć ale zasadniczo pobieżnie to chyba polega na tym, że kondensator dobierany jest tak aby kompensować zmianę fazy dla częstotliwości przy której ta zmiana występuje i przesuwać tą zmianę na częstotliwości wyższe - czyli zabawa w "prąd wyprzedza napięcie" dla danej częstotliwości...
Nie mam Analog Discovery, więc faktycznie robi się kiepsko, chyba że po prostu zamiast zdejmować całą charakterystykę, to kręcić pokrętłem generatora i obserwować przy jakiej częstotliwości zachodzi zmiana fazy?

Jeśli masz ochotę coś naskrobać, to chętnie poczytam o tych stworkach.
Krzysztof_74
50...74 posty
50...74 posty
Posty: 59
Rejestracja: pn, 26 grudnia 2022, 11:10

Re: Sprzężenie zwrotne

Post autor: Krzysztof_74 »

Ola Boga pisze: pt, 26 stycznia 2024, 08:44
Radiowiec pisze: pt, 26 stycznia 2024, 02:56jak wygląda procedura doboru C3L?
Obciążasz wzmacniacz rezystorem, na wejście podajesz sygnał prostokątny o w miarę dużej częstotliwości (np. 10kHz) i dobierasz ten kondensator tak, aby kształt przebiegu na wyjściu był jak najbardziej zbliżony kształtem do prostokąta.
A czy istnieje równie prosty sposób na dobranie C8 / R4 ?
Einherjer
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2552
Rejestracja: pt, 22 stycznia 2010, 18:34
Lokalizacja: Wałbrzych

Re: Sprzężenie zwrotne

Post autor: Einherjer »

:arrow: Radiowiec
Stabilność wzmacniacza po zamknięciu pętli sprowadza się do kwestii tego, żeby dla częstotliwości, dla której wzmocnienie otwartej pętli spada do jedności, opóźnienie fazy było mniejsze niż 180 stopni, najlepiej z pewnym zapasem. Ten zapas nazywamy marginesem fazy. Kondensator równolegle do rezystora sprzężenia zwrotnego to kompensacja wyprzedzająca (lead compensation, nie jestem pewien polskiego nazewnictwa), ponieważ część opóźnienia fazy kompensujemy elementem dodającym "wyprzedzenie" fazy.
A co do pomiaru "na piechotę", to tak, bierzemy generator i kręcimy. Trzeba tylko mieć oscyloskop cyfrowy z funkcją pomiaru przesunięcia fazowego, albo analogowy w trybie X-Y i liczyć z krzywych Lissajous. Lepiej jednak zebrać chociaż kilka punktów, tam gdzie się najwięcej zmienia, żeby mieć lepszy obraz sytuacji, niż tylko "polować" na konkretną wartość.

:arrow: Krzysztof_74
Można tak samo jak w poprzednim przypadku spróbować zrobić to metodą znanego radzieckiego uczonego Macajewa. Proponowałbym zmierzyć górną częstotliwość graniczną z otwartą pętlą, C8 dobrać tak, żeby z R5 dawał połowę niższą częstotliwość graniczną, a R4 eksperymentalnie, zaczynając od 1/10 R5. Może ktoś z forumowiczów ma wypracowaną lepszą procedurę.
Radiowiec
500...624 posty
500...624 posty
Posty: 572
Rejestracja: pt, 23 lutego 2018, 17:13

Re: Sprzężenie zwrotne

Post autor: Radiowiec »

Serdecznie dziękuję!
ODPOWIEDZ