EBL21+ECH21, EL84 czy 6V6S - co wybrać? różnice?

[pawlik118]

Cześć
Planuję zbudować dla siebie wzmacniacz lampowy, do słuchania muzyki wieczorową porą.
Plan zakłada klasyczny PP z UL z regulacją barwy, o mocy mniej więcej 8-10W.
Pierwotnie zamierzałem użyć lamp EBL21 w końcówce, ECH21 - trioda jako inwerter, heptoda jako stopień wejściowy, oraz 7N7 na wejściu do zasilania regulatora barwy. Loctalowe lampy podobają mi się z sentymentu, oraz dlatego że dostojnie się prezentują, szczególnie z polerowanym cokołem. W dodatku lampy są stare więc styl retro zostałby zachowany.

W tym celu powstał projekt schematu, projekt płytki zasilacza stabilizaowanego oraz kupiłem transformator zasilający TSL100/001 i lampy.
Pierwsze testy na pająku uświadomiły mi, że ECH21/EBL21 mikrofonuje, a i szumy są dość spore.
Ograniczeniem jest moc transformatora, więc wszystkie mocniejsze lampy odpadają.

Chciałem się was poradzić, jakie lampy wybrać, aby uzyskać przyjemny dźwięk z minimalną ilością szumu i ładnym wyglądem lamp?
Nie chodzi mi tu o jakieś audiofilskie wywody, tylko normalny, poprawnie działający wzmacniacz.

To co biorę pod uwagę:
EL84 - trochę małe, ale można od dołu podświetlić je pomarańczowymi diodami uwydatniając efekt "lampowego światła" (UL 43%)
6V6S - chyba faworyt, ładne nowe https://www.jj-electronic.com/en/6v6s (UL-23%)
Do tego 6SL7, 6SN7 jako sterujące.
EBL21/ECH21 - ciągle biorę je pod uwagę, jeśli miałoby się okazać, że ich mikrofonowanie i szumy nie są istotnie większe niż lamp powyższych (UL-20%)

EL84, EBL21 - pentody
6V6 - tetroda strumieniowa
6V6S (prod. JJ-Elec) - niby pentoda?

Tak więc, czy pomiędzy EBL21+ECH21 / EL84 +ECC83 / 6V6S+6SN7,SL7 są istotne różnice w ilości szumu, zniekształceń, mikrofonowania?
Co byście polecili?

[faktus]

Witam.

Pierwsze testy na pająku uświadomiły mi, że ECH21/EBL21 mikrofonuje, a i szumy są dość spore.

Kiedyś wykonałem wzmacniacz, ale SE na tych lampach i nie przypominam sobie aby był problem z mikrofonowaniem tych lamp, a i szumy nie były jakoś wielkie.
Przydałby się schemat według którego je testowałeś. Jak i informacja w jaki sposób stwierdziłeś, że lampy mikrofonują.
Co do transformatora zasilającego 0,12A raczej wystarczy ledwo na prosty wzmacniacz w układzie SE, na wzmacniacz PP dla napięcia anodowego to zdecydowanie za mało. Przykładowo jedna lampa EL84 pobiera około 50 mA ( prąd anody i S2 ) w punkcie pracy dla klasy A, więc dla wzmacniacza PP w przypadku układu stereofonicznego mamy już 200 mA tylko dla lamp mocy. Dla pozostałych lamp przyjmijmy po 10 mA na kanał, daje to w sumie pobór prądu 220 mA z zasilacza. Natomiast prąd uzwojenia anodowego w transformatorze powinien wynosić w układzie uzwojenia 260V-0-260V minimum 250mA. Dlatego z tym transformatorem sieciowym pozostaje układ prostego wzmacniacza SE.
Pozdrawiam.

[cirrostrato]

http://ww.forum-trioda.pl/viewtopic.php?t=15503 Tu masz ,,klasyka'' na EBL21, EF21 (jeśli nie masz pomogę..) i AZ1(ja dał bym AZ21 np. taką https://allegrolokalnie.pl/oferta/lampa ... a-tunsgram), czwarty schemat z linku, pochodzi z Młodego Technika styczeń 1960, strona 93.

[Marek7HBV]

Transformator wystarczy do PP-te 2x120 mA {oczywiście z lampą prostowniczą} da wymagane 170 mA w spoczynku.ECH21 pasuje wyglądem,ale wstawiłbym 6SN7/8 dla poprawienia jakości {można cokół obudować pierścieniem aby optycznie pasowało-no raczej bez ledów }.

[Locutus]

Transformator wystarczy do PP-te 2x120 mA {oczywiście z lampą prostowniczą} da wymagane 170 mA w spoczynku.ECH21 pasuje wyglądem,ale wstawiłbym 6SN7/8 dla poprawienia jakości {można cokół obudować pierścieniem aby optycznie pasowało-no raczej bez ledów }.

Popełniłem kiedyś SE na EBL21 + EF21.
Nie przypominam sobie żeby były problemy z szumami i mikrofonowaniem...

6SN7 trochę 'odstaje' (octal) ale jest przecież 7N7 w loctalu !

[pawlik118]

Dziękuję za odpowiedzi.
Testy o których wspominam przeprowadziłem w chasis ze starego radia lampowego Menuet.
W jednej podstawce wykonałem inwerter na lampie ECH21 jak w załączonym schemacie, aby sprawdzić czy to działa. Końcówka mocy to układ SE EBL21 na oryginalnej dla tego radia konfiguracji. Wejście sygnału na heptodę.
Generalnie grało to kiepsko, tzn szumy i brum były zauważalne, lekkie stuknięcie śrubokrętem w chasis powodowało, że dźwięczenie było słyszalne w głośnikach.
Po tym uznałem, że te lampy szumią. Być może to normalne, ale tak wtedy uznałem.

Jak rozumiem, waszym zdaniem lampy ECH21 + 2x EBL21 nie powinny bardziej szumieć i brumieć niż 6V6 i 6SN7 lub ECC83 i EL84?
Jeśli stosowałbym octale, to oczywiście pierścienie polerowane na część lampy z tworzywa będą założone.

Załączam schemat, wersja robocza, oraz schemat z lat 50' który był dla mnie inspiracją.

[cirrostrato]

Nowoczesne zabawki Wojciechowskiego z 1963 roku, strona332, schemat, dane trafa wyjściowego wzmacniacza na EBL21PP, sterowanie 6CC31(?) ale można inną bardziej typowa bańką, stopień wejściowy to już do samodzielnego wymysłu bo 6F31 na wejściu jakoś mi nie pasuje. Nie mam aparatu pod ręką....

[Olkus]

Nowoczesne zabawki Wojciechowskiego z 1963 roku, strona332, schemat, dane trafa wyjściowego wzmacniacza na EBL21PP, sterowanie 6CC31(?) ale można inną bardziej typowa bańką, stopień wejściowy to już do samodzielnego wymysłu bo 6F31 na wejściu jakoś mi nie pasuje. Nie mam aparatu pod ręką....

Jutro mogę zrobić zdjęcie schematu, o ile nie zapomnę, powinienem mieć tą książkę, ale nie pamiętam z którego roku.

Pozdrawiam,
A.

[Marek7HBV]

Dziękuję za odpowiedzi.
Testy o których wspominam przeprowadziłem w chasis ze starego radia lampowego Menuet.
W jednej podstawce wykonałem inwerter na lampie ECH21 jak w załączonym schemacie, aby sprawdzić czy to działa. Końcówka mocy to układ SE EBL21 na oryginalnej dla tego radia konfiguracji. Wejście sygnału na heptodę.
Generalnie grało to kiepsko, tzn szumy i brum były zauważalne, lekkie stuknięcie śrubokrętem w chasis powodowało, że dźwięczenie było słyszalne w głośnikach.


Załączam schemat, wersja robocza, oraz schemat z lat 50' który był dla mnie inspiracją.

Załączony schemat jest niekompletny i to w istotnym miejscu,jeżeli rozważamy szumy i mikrofonowanie.Chodzi o R15 {siatkowy} którego wiszący w próżni koniec winien być podłączony do napięcia ujemnego polaryzującego siatkę {opcjonalnie} oraz do dzielnika napięcia wyjściowego USZ {na orginalnym schemacie jest błąd-brak podłączenia masy tegoż dzielnika}.W sumie układ zbudowany na ECH21 działa,lecz kosztem jakości uzyskano trochę wyższą czułość {która obecnie nie jest konieczna}.

[Romekd]

Czołem.

Nowoczesne zabawki Wojciechowskiego z 1963 roku, strona332, schemat, dane trafa wyjściowego wzmacniacza na EBL21PP, sterowanie 6CC31(?) ale można inną bardziej typowa bańką, stopień wejściowy to już do samodzielnego wymysłu bo 6F31 na wejściu jakoś mi nie pasuje. Nie mam aparatu pod ręką....

Akurat miałem aparat pod ręką i książkę na półce...

PP_EBL21.jpg

Pozdrawiam
Romek

[Romekd]

http://ww.forum-trioda.pl/viewtopic.php?t=15503 Tu masz ,,klasyka'' na EBL21, EF21 (jeśli nie masz pomogę..) i AZ1(ja dał bym AZ21 np. taką https://allegrolokalnie.pl/oferta/lampa ... a-tunsgram), czwarty schemat z linku, pochodzi z Młodego Technika styczeń 1960, strona 93.

Z zabawą w wykonanie układu wzmacniacza ze wspomnianego "Młodego Technika" należy uważać na wartość rezystora polaryzującego siatkę ekranującą pentody EF21. Podana tam wartość tego rezystora jest stanowczo za niska i wiele egzemplarzy EF21 (oraz EF22) nie będzie poprawnie spolaryzowana, przez co nie będzie właściwie (lub w ogóle) działać. Kilkakrotnie natrafiałem na naszym Forum na wątki o problemach z uruchomieniem tego prostego układu i zawsze spowodowane były one tym właśnie rezystorem, który dla poprawnego funkcjonowania układu powinien mieć wartość dwa do trzech razy wyższą. Często osoby próbujące wykonać ten układ na koniec "zmagań" przełączały lampę EF21 w tryb triodowy. Nawet niedawno toczyła się u nas dyskusja na ten temat:

https://www.forum-trioda.pl/viewtopic.p ... 49#p396849

I w tym przypadku skończyło się przełączeniem lampy w triodę, gdyż w połączeniu pentodowym nie chciała wzmacniać. A wystarczyło jedynie zastosować większy rezystor w obwodzie s2...

Pozdrawiam
Romek

[pawlik118]

Dziękuję za odpowiedzi.
Testy o których wspominam przeprowadziłem w chasis ze starego radia lampowego Menuet.
W jednej podstawce wykonałem inwerter na lampie ECH21 jak w załączonym schemacie, aby sprawdzić czy to działa. Końcówka mocy to układ SE EBL21 na oryginalnej dla tego radia konfiguracji. Wejście sygnału na heptodę.
Generalnie grało to kiepsko, tzn szumy i brum były zauważalne, lekkie stuknięcie śrubokrętem w chasis powodowało, że dźwięczenie było słyszalne w głośnikach.


Załączam schemat, wersja robocza, oraz schemat z lat 50' który był dla mnie inspiracją.

Załączony schemat jest niekompletny i to w istotnym miejscu,jeżeli rozważamy szumy i mikrofonowanie.Chodzi o R15 {siatkowy} którego wiszący w próżni koniec winien być podłączony do napięcia ujemnego polaryzującego siatkę {opcjonalnie} oraz do dzielnika napięcia wyjściowego USZ {na orginalnym schemacie jest błąd-brak podłączenia masy tegoż dzielnika}.W sumie układ zbudowany na ECH21 działa,lecz kosztem jakości uzyskano trochę wyższą czułość {która obecnie nie jest konieczna}.

Tak, racja. W moim testowym układzie rezystor R15 jest podłączony do masy. W projektowanym schemacie (to wciąż tylko projekt), niepodłączony rezystor ma być podłączony do suwaka potencjometru zasilanego napięciem ujemnym. Część heptodowa ECH21 ma charakterystykę selektody, i chciałem to wykorzystać do zmniejszania wzmocnienia tego stopnia przez podanie napięcia ujemnego. Coś w rodzaju dodatkowej gałki działającej jak regulacja (zmniejszanie) głośności, które przy okazji wprowadza znaczne zniekształcenia, celowo, aby usłyszeć te duże zniekształcenia, dla zabawy. Poniżej wycinek dokumentacji.

Podsumowując
Moje przekonanie że ECH21 i przy okazji EBL21 szumią może być błędne i może wynikać z niestarannego zbudowania i testów inwertera ECH21. Mikrofonowanie jeśli jest, to generalnie nie powinno być problemem, bo płytkę lamp i tak chciałem zamocować do obudowy na gumowych amortyzatorach.
Zanim jednak zaczniemy coraz głębiej analizować mój schemat, chciałbym was poprosić o wyrażenie opinii, czy ECH21 wraz z EBL21 będą miały większe szumy i zniekształcenia od pozostałych lamp? To jest dla mnie najważniejsze, bo nie wiem które lampy wybrać.

[Marek7HBV]

Jeżeli ma to być wzmacniacz wysokiej jakości {i UL} to zastosowanie ECH21 zniweczy ten plan.Zastosowanie lampy wieloelektrodowej na wejściu zwiększa szum,a jej nieliniowość-zniekształcenia.Rozwiązanie pasujące do sprzętu o niewygórowanych wymaganiach z lat 50-tych,teraz chyba nie zadowolą.Też miałem taki dylemat i chcąc zachować linię wzorniczą zastosowałem dwie EF22 w układzie triody.Ale dla uzyskania jakości potrzebne inne lampy-np EF21 lub podwójna trioda polecana wyżej. download/file.php?id=83336&mode=view

[Radiowiec]

OOO, Grundigi...
Jak grają, polecasz je?

[pawlik118]

Według wycinku z dokumentacji który załączyłem w poprzednim poście wynika, że całkowite zniekształcenia tego inwertera to 0,8% - wydaje się mało?
Szumy - to by się zgadzało z tym moim testem, że szum był dość duży szkoda, bo ten inwerter na ECH21 bardzo mi się podobał.
Może da się tą heptodę podłączyć w innej konfiguracji aby było lepiej?
EF22 wydaje się mieć większe zniekształcenia od ECH21 = 0,8% dla 10V?