Trafka w zasilaczach komputerowych

[Sova]

Na takich rdzeniach wykonałem ostatnio kilka przetwornic 12V/320V o mocy wyjściowej dochodzącej do 250W.

Nie myślałem, że da się z takiego małego rdzenia osiągnąć taką moc! Mi potrzeba raptem 2-4Waty, a tu 250W więcej - warto wiedzieć. Czy możecie mi jeszcze powiedzieć, jakią przenikalność dla ferrytu podstawiacie do wzrów(jeśli mówimy o tych rdzeniach które są powyżej na fotkach).

Romku mam do Ciebie proźbę, czy mógłbyś udostępnić nam wszelkie obliczenia tego transformatora do przetwornicy(łącznie z częstotliwościami z jakimi pracuje). Czytam książki o transformatorach, jednak zawsze łatwiej jakbym zobaczył jak licza inni.

Ano.
A co do tych dławików w pierwotnej postaci - rozumiem, że sa one tylko dla tych wyższych częstotliwości - dla 50Hz rdzenie się będą chyba za szybko nasycać.

[Ano]

A no wlasnie te dlawiki do zasilaczy imp. (skompensowane pradowo) nie nasycaja sie, w odroznieniu do dlawikow filtrow nasycajacych sie - do tlumiena zaklocen ze zrodel symetrycznych i asymetrycznych.
Dla pradow symetrycznych (50Hz) dlawik skom. pradowo ma zerowa indukcyjnosc i stanowi tylko miliomowa rezystancje, a dla asymetrycznych (np. zaklocenia z przetwornicy) stanowi duza impedancje.

[Sova]

Ale z tego co wiem to kazdy dławik na rdzeniach toralnych działa tak samo. Materiał z jakiego jest rdzeń wpłynie chyba jedynie na to, ile zwojów trzeba nawinąć aby otrzymać porządaną indukcyjność. Im większa przenikalność tym mniej zwojów dla tej samej indukcyjności co przy rdzeniu o mniejszej przenikalności <- czy sie nie mylę?

Co do metody odzyskiwania rdzeni i karkasów - potwierdzam metodę ogrzewania nad gazem - "I" samo odpada od "E" a karkas wysuwa sie lekko.

[Ano]

Zauwaz, ze ten dlawik dla pradow symetrycznych ma indukcyjnosc zerowa, gdyz nawiniety jest bifilarnie (przy zwartym wyjsciu). A dla pradow asymertycznych, wraz z kondensatorami staje sie filtrem. Zwykly dlawik na rdzeniu toroidalnym ma mniej wiecej stala indukcyjnosc, az do poczatku nasycenia.
W dlawikach skompensowanych mozna uzyc ferrytow o b. duzej przenikalnosci magnetycznej, gdyz nasycic moga je tylko niewielkie asymetryczne prady zaklocen.

W internecie znajdzesz mase informacji na ten temat, szukaj pod "Dławiki skompensowane prądowo"
Pozdrawiam

[Sova]

Poszukam troche info na ten temat i dokończymy dyskusję, bo narazie naprawdę moja wiedza na temat tych dławików jest znikoma. Bardzo mnie tym zainteresowałeś.

[krzkomar]

Ja takie trafka rozklejam elektryczną opalarką do farb. Kiedyś to robiłem tanim palnikiem propan-butan. Tylko trzeba uważać i równomiernie ogrzewać/wystudzać bo inaczej pęknie.

250W przy 350V niezły wyczyn. Ja miałem problemy z izolacją. Przy takim małym rdzeniu trzeba dać wysoką f, a wysoka f oznacza większe straty zarówno w rdzeniu (ale ten zapewne przystosowany jest) jak i w uzwojeniach (a ściślej na pojemności międzyzwojowej) co przy wysokim napięciu jest mocno odczuwalne (ja na tym poległem - musiałem zmniejszyć f bo mi się trafo strasznie grzało). A jakie obierasz max nasycenie rdzenia ?

[Romekd]

Witam.

Romku mam do Ciebie prośbę, czy mógłbyś udostępnić nam wszelkie obliczenia tego transformatora do przetwornicy(łącznie z częstotliwościami z jakimi pracuje). Czytam książki o transformatorach, jednak zawsze łatwiej jakbym zobaczył jak licza inni.

Witam.
Nie wykonywałem skomplikowanych obliczeń, a jedynie podpatrzyłem działanie transformatora w oryginalnym układzie najprostszego i najbardziej chyba popularnego zasilacza ATX o mocy 235W. Prawdę powiedziawszy nie bardzo chciało mi sie bawić w obliczenia zważywszy, że nie znałem wielu parametrów zastosowanych w tych transformatorach rdzeni. Zasilacze PC ATX o podanej przez mnie mocy pracują na stosunkowo niskiej częstotliwości wynoszącej ok. 30kHz w układzie przeciwsobnym PP, co odpowiada dwukrotnie większej częstotliwości w tradycyjnej przetwornicy z pojedynczym tranzystorem (60kHz). W oryginalnym transformatorze uzwojenie pierwotne stanowią dwie połączone ze sobą szeregowo sekcje po 20 zwojów każda (drut o średnicy 0,62mm), z których jedna nawinięta jest na zewnątrz uzwojeń wtórnych, a druga pod nimi. Między sekcjami uzwojenia pierwotnego a uzwojeniami wtórnymi umieszczone zostały dwa ekrany tworzące niezamknięty elektrycznie zwój wykonany z cienkiej miedzianej blaszki. Połączone są one z „zimnym” końcem uzwojenia pierwotnego. Uzwojenie wtórne nawinięte zostało w sposób symetryczny, tak, by środkowy odczep był połączony z masą, a symetryczne wyjścia dla napięć 5 i 12V współpracowały z podwójnymi szybkimi diodami zapewniającymi obustronne naprzemienne prostowanie otrzymywanych z uzwojeń prądów. Uzwojenia wtórne dla napięcia 5V mają po 3 zwoje (każde nawinięte jednocześnie trzema drutami fi 0,82), natomiast uzwojenia dla 12V zawierają po 4 dodatkowe zwoje (pojedynczym drut fi 0,82), włączone do gorących końców uzwojeń „pięciowoltowych” (elektrycznie stanowi to w sumie symetrycznie nawinięte 2*7 zwojów dla 12V, z odczepami po trzech zwojach z każdej strony dla wyjść 5V). Uzwojenia pierwotne tych transformatorów mają indukcyjność od ok. 4,3mH do 8,8mH (w zależności od badanego egzemplarza) i są włączane naprzemiennie (przez kondensator foliowy 1uF/250V) przez dwa klucze tranzystorowe pod napięcie o wartości ok. +/-160V (połowa szczytowej wartości napięcia sieci pomniejszona o spadek na diodach, kondensatorach i termistorze).
Jeżeli czas mi na to pozwoli to postaram sie wieczorem znaleźć notatki i zrobić zdjęcia mojej pierwszej wykonanej kilka lat temu na tym rdzeniu próbnej przetwornicy 12/350V, na której dokonywałem pomiarów sprawności energetycznej układu, w zależności od częstotliwości kluczującej i sposobu nawinięcia uzwojeń transformatora.

Pozdrawiam,
Romek

[krzkomar]

Ja się męczyłem z przetwornicą typu flyback (jeden tranzystor kluczujący i trafo ze szczeliną), na 70kHz przy 50% max wypełnieniu impulsu. Przetwornica miała dawać 250V. Dopiero jak zjechałem z częstotliwością do ok 30kHz, zaczęło to działać jak należy (no ale ze zmniejszoną mocą ze względu na obnizenie f).

[Romekd]

Ja natomiast, dla uzyskania dużej mocy wykonałem przetwornicę układzie push-pull. Chciałem uzyskać z niej kilka wysokich, symetrycznych względem masy napięć i około 200W mocy wyjściowej. Miała posłużyć do różnych prób z układami lampowymi. Częstotliwość pracy kluczy tranzystorowych ustaliłem na wartości 28kHz, by stworzyć transformatorowi warunki zbliżone do tych, jakie występują w oryginalnych zasilaczach PC ATX. Rdzeń ferrytowy transformatora cechuje się dużą przenikalnością i stosunkowo mała rezystancją, co może (choć niekoniecznie) sugerować, że nie nadaje się on do pracy przy zbyt wysokich częstotliwościach. Przy starannym nawinięciu uzwojeń (pierwotne 2*4 zwoje grubą licą w.cz.) udało mi się uzyskać ponad 94% sprawności przy obciążeniu 150W. Maksymalna moc mogła przekraczać 250W, ale wówczas transformator wyraźnie się już nagrzewał i być może konieczne stałoby się jego wymuszone chłodzenie małym wentylatorem. Zdjęcie przedstawia pierwszą wersję przetwornicy, która w czasie próby z obciążeniem (dwie szeregowo połączone żarówki 230V/100W) pobierała z zasilacza 10,2A przy napięciu 13,8V , a oddawała do obciążenia 350V/0,38A.

Pozdrawiam,
Romek

[MalKontent]

Chodzi mi po głowie przeróbka trafa od zasilacza ATX w celu sporządzenia zasilacza anodowego do miernika lamp. Jeszcze nie zabrałem się za rozbebeszanie trafka, a tu proszę, kompletny raport od Romkad

Ale o tym mierniku to napiszę w dziale Lampy, bo tutaj strasznie offtopicznie już by było.

Pozdrawiam
Staszek

[tszczesn]

Przy starannym nawinięciu uzwojeń (pierwotne 2*4 zwoje grubą licą w.cz.) udało mi się uzyskać ponad 94% sprawności przy obciążeniu 150W.

Jak udało ci się to nawinąć symetrycznie? Ja próbowałem kilkanaście razy, nawet na rdzeniach wielokrotnie większych, i zawsze miałem niesymetrię już przy ok 10W - jeden tranzystor w PP parzył (i nic dziwnego, bo płynęło przez niego kilikanaście A), drugi był zimny. W końcu się poddałem, nie jestem w stanie nawinąć sam działającego trafa do przetwornicy PP.

[Andrzej Molicki]

Tomku nic prostszego jak nawijać dwoma drutami rozciąć na końcach i połączyć krzyżowo .Tak się włąśnie nawija trafa do przetwornic spawalniczych tyle że 6cioma lub 12 drutami naraz.

[Romekd]

Tomku, ja robie dokładnie tak jak opisuje to Andrzej – nawijam czterema przewodami naraz (licą w.cz), a następnie przycinam końce i dokonuje odpowiednich podłączeń do kołków lutowniczych karkasu. Uzwojenie pierwotne nawijam dwukrotnie – raz, gdy w ogóle zaczynam nawijać uzwojenia, a drugi raz już po nawinięciu uzwojeń wtórnych. Oba identyczne co do ilości zwojów i kierunków ich nawinięcia łączę na koniec równolegle.
Pamiętam, że już kiedyś wspominałeś o problemie braku symetrii, przy okazji omawiania przetwornicy do przenośnego charakterografu, który w założeniach miał służyć do badania charakterystyk lamp elektronowych „w terenie”. Szkoda, że pomysł ten upadł
Przy konstruowaniu tego typu przetwornic ważne jest jeszcze właściwe zaprojektowanie płytki drukowanej, tak, by cały układ był symetryczny, a nie jedynie transformator, oraz by połączenia były w stanie przenieść duże prądy nie wprowadzając nadmiernych strat mocy i dodatkowych pasożytniczych spadków napięć i sprzężeń. Na zdjęciach pokazałem inną przetwornicę, tym razem sterowaną układem TL494. Pewne ścieżki połączeń celowo zostały na niej pogrubione i nadlane cyną, by zmniejszyć wartość ich rezystancji.

Pozdrawiam,
Romek

[tszczesn]

Tomku, ja robie dokładnie tak jak opisuje to Andrzej – nawijam czterema przewodami naraz (licą w.cz), a następnie przycinam końce i dokonuje odpowiednich podłączeń do kołków lutowniczych karkasu.

Tak mądry to ja tez byłem, ale co z tego - symetrii nie było...

Uzwojenie pierwotne nawijam dwukrotnie – raz, gdy w ogóle zaczynam nawijać uzwojenia, a drugi raz już po nawinięciu uzwojeń wtórnych. Oba identyczne co do ilości zwojów i kierunków ich nawinięcia łączę na koniec równolegle.

Czyli uzwojenie pierwotne składa się z dwóch sekcji połczonych równolegle?

Pamiętam, że już kiedyś wspominałeś o problemie braku symetrii, przy okazji omawiania przetwornicy do przenośnego charakterografu, który w założeniach miał służyć do badania charakterystyk lamp elektronowych „w terenie”. Szkoda, że pomysł ten upadł :(

Pomysł nie upadł, szukam tylko firmy, która nawinie mi prototypowy transformator za normalne pieniądze a nie 100zł - inaczej to sensu nie ma.

U mnie winny jest na pewno transformator, bo na moich konstrukcjach nawet na rdzeniach kilkukrtnie większych od tego z zasilacza AT wyciągałem maksymalnie 10W przy olbrzymiej dysproporcji prądów. Jak w ten sam układ (nawet w pająku!) odłączyłem transformator od zasilacza AT to bez problemu wykorzystałem pełną moc dostarczaną przez zasilacz na którym to uruchamiałem (bo miało to pracować z 12V) - prawie 20W, tyle, że przełożenie transformatora powodowało, że mam tylko 2V na wyjściu, a wszystko jest chłodne, nawet nie letnie.
Czyli sprawa jasno wskazuje na transformator, którego sam po prostu zrobić nie umiem.

[USER]

Panowie a można prosić o jakiś schemacik !!! Ciekawa sprawa bo normalne trafo mi nawala a takie transformatorki posiadam ..

PS. schemacik trafa tez bu się przydał