Filtr IRIAA - przydatna pomoc przy badaniu przedwzmacniaczy gramofonowych

[kubafant]

Dzień dobry,
Chciałbym zaprezentować przydatny drobiazg, który znakomicie ułatwia pracę przy przedwzmacniaczach gramofonowych - filtr korekcyjny o charakterystyce inverse-RIAA. Stanowi ona odwrotność standardowej krzywej korekcyjnej oraz wprowadza tłumienie obniżając napięcie sygnału z generatora do poziomu tego z wkładki magnetycznej.

Schemat (załączam poniżej) pochodzi z opracowania Junga i Lipschitza z roku 1980, jest modyfikacją poprzednio używanego wzorca z roku 1971 (Reg Williamson). Oporniki i kondensatory zostały dobrane z dużej puli na laboratoryjnym mostku RLC, dla jak najlepszego odwzorowania krzywej.

Do sporządzenia ekranującej obudowy zdecydowałem się użyć laminatu: przewala się tylko u mnie bez pożytku, a tak nareszcie znalazł jakieś zastosowanie. Ostatnim krokiem było staranne zdjęcie charakterystyki filtra, z użyciem generatora, częstościomierza i woltomierza napięcia zmiennego. Odwzorowanie jest bardzo dobre, choć w dolnej części pasma odchyłka dochodzi do 0,3 dB. Jednak w moim przekonaniu wynika to nie tyle z niewłaściwego działania filtra, co raczej z niedokładności odczytu napięcia przy tak niski poziomie (rzędu pojedynczych miliwoltów).

Badanie przedwzmacniacza gramofonowego z użyciem takiego filtra jest bardzo wygodne: włącza się go po prostu między generator a wejście przedwzmacniacza, a sygnał na wyjściu monitoruje się woltomierzem, przemiatając cały zakres częstotliwości akustycznych. W idealnym wypadku nie powinny występować zmiany poziomu napięcia wyjściowego.

Zapraszam do obejrzenia kilku zdjęć przedstawiających kolejne etapy budowy.

Pozdrawiam,
Jakub

[Einherjer]

Przydatna rzecz. Jakoś nigdy nie przyszło mi do głowy, żeby zapakować taki układ w pudełko, zawsze miałem "w pająku" albo na płytce stykowej.

[kubafant]

Nienawidzę prowizorki. Uważam, że albo robi się coś od razu jak trzeba, albo wcale. W konsekwencji do tej pory radziłem sobie bez takiego urządzenia, a teraz już zrobiłem je porządnie.

Oczywiście nie musi być takie. Może być słabsze ekranowanie. Impedancja generatora jest (w zamierzeniu) niska, a impedancja wyjściowa filtra nie przekracza 600 omów, więc i indukcja zakłóceń jest ograniczona.

Pozdrawiam,
Jakub

[Wiech]

Należy uważać aby się nie pomylić IRIAA to też https://en.wikipedia.org/wiki/Islamic_R ... y_Aviation


Pozdrawiam
Wiesław

[kubafant]

Dobre, dobre
Skrótowiec wymyśliłem sam od Inverse RIAA, nie wiem czy coś takiego było wcześniej w użyciu.

Bardzo przydatna sprawa, mówię wam. Co więcej, uproszczone badanie można wykonać nawet bez przemiatania całego pasma: wystarczy podać na wejście przedwzmacniacza (oczywiście poprzez filtr) sygnał prostokątny i obserwować wyjście na oscyloskopie. Odstępstwa od krzywej korekcyjnej skutkują zniekształceniem sygnału prostokątnego.

Pozdrawiam,
Jakub

[Wiech]

W necie można spotkać gotowe układy , nawet stereo
np tu https://sound-au.com/project80.htm - teoria i schemat praktyczny

lub tu https://hagerman-audio-labs.myshopify.c ... iaa-filter
z linkami do załączników z teorią i praktycznymi schematami

Pozdrawiam
Wiesław

[AZ12]

Witam

Obudowę można zrobić z blachy dachowej ocynkowanej, jest tańsza od laminatu.

[marma2]

Ja od lat używam właśnie ten rewers od Roda Eliota. Warunek konieczny to mała impedancja wyjściowa sygnału z generatora. No i oczywiście konieczny jest ekran. Nie zapominajmy, że czułość wejścia pre gramofonowego dla wkładki MM to zazwyczaj 3mV/47k .

[kubafant]

Witam

Obudowę można zrobić z blachy dachowej ocynkowanej, jest tańsza od laminatu.

Co do układu elektrycznego to można też zrobić tak: https://sound-au.com/project80.htm

Nie wiem w jakim celu załączacie Koledzy schemat tego samego układu, który jest w moim pierwszym poście. Otworzyliście go chociaż?
Po blachę ocynkowaną musiałbym iść, a laminat przewalał się na miejscu (prawie nigdy go nie używam). Poza tym to, co widzicie na zdjęciach to podocinane odpowiednio skrawki - nigdy ich nie wyrzucam, nie wiadomo kiedy się mogą przydać.

Pozdrawiam,
Jakub

[Wiech]

Spokojnie.
W moim poście podałem 2 linki schemat poniżej jest z tego drugiego - podobny

iriaa2.jpg

Pozdrawiam
Wiesław

[AZ12]

Witam

Po blachę ocynkowaną musiałbym iść, a laminat przewalał się na miejscu (prawie nigdy go nie używam). Poza tym to, co widzicie na zdjęciach to podocinane odpowiednio skrawki - nigdy ich nie wyrzucam, nie wiadomo kiedy się mogą przydać.

Mieszkam poza wielkim miastem i dla mnie łatwiej zdobyć kawałek blachy (mam ze złomu) niż laminat z warstwą miedzi. Do obróbki metalu wymagane są odpowiednie narzędzia, które nie są potrzebne przy wykonywaniu obudowy z laminatu.

[Wiech]

Z powodu lenistwa a czasem braku warsztatu i materiałów ekrany robiłem i nadal robię z puszek po konserwach.
Obecnie jest gorzej, ale 20-30 lat temu bez problemu można było dobrać odpowiednią do danego celu puszeczkę.
Blacha stalowa + cyna na powierzchni pozwalały na świetny ekran i dobre lutowanie, a wyglądem się nikt nie przejmował.

Pozdrawiam
Wiesław