Szarotka

[Kawa T]

Witam.
Mam pytanie odnośnie napięcia żarzenia.
Zasilacz w stanie jałowym daje 1,4 a po włączeniu radia spada do 0,8V.
Czy to jest normalne? Wg katalogu lampy powinny otrzymywać 1,4V.
Liczę na podpowiedź kolegów.
Pozdrawiam
Tadeusz

[Konstanty]

Nie, to nie jest normalne. Sprawdź stosy selenowe - z czasem się starzeją i wzrasta ich oporność wewnętrzna. Jeden stos jest prostownikiem a drugi stabilizatorem (jakby dioda Zenera). Napięcie wyprostowane, wyfiltrowane ( stałe) pod obciążeniem powinno wynosić 1,4V Częstym objawem przy niższym napięciu i nieco wyeksploatowanej lampie 1R5T jest nie działanie odbiornika (brak wzbudzenia heterodyny). Dobrze też sprawdzić kondensatory elektrolityczne filtru.

[elektrit]

Ja do swojej ślicznotki zrobiłem zasilacz, sekcja żarzeniowa zasilana jest z transformatora z ładowarki tel. Nokia plus stabilizator na LM317.
Sekcja anodowa oparta jest o trafko TS4/034, o taki:
http://www.cyfronika.com.pl/t/product_i ... anguage=pn
który pracuje na dwie pojemności 100uF/160V i bez obciążenia uzyskuję na nich 85V. Dalej jest zwykły stabilizator parametryczny na BF457 i dwu zenerkach BZP683C33. Na wyjściu mam ( podczas pracy odbiornika) stabilne 67V
Listwę przyłaczeniową zrobiłem z płytki drukowanej, w którą wlutowałem złącza bananowe uzyskane z tanich, zerwanych chińskich kabli do miernika.
Z tego też zasilacza zasilam Pionierka B, który jednak wykazuje niedostatki z mocy wyjściowej.

[Tomek Janiszewski]

Ja do swojej ślicznotki zrobiłem zasilacz, sekcja żarzeniowa zasilana jest z transformatora z ładowarki tel. Nokia plus stabilizator na LM317.

Profanacja lampowego radia! Przebudowałem swój fabryczny zasilacz od "Szarotki", który ledwo już zipał przełączając uzwojenia anodowe obu transformatorów (wystepują tam dwie szt. transformatorów na napięcie sieci 110V) z szeregowego na równoległe, natomiast uzwojenia żarzeniowe pozostawiłem połączone szeregowo włączając w szereg z nimi rezystor MŁT 1W 10ohm. Uzwojeń sieciowych oczywiście nie ruszałem. Zdeselenizowałem całkowicie zasilacz: w roli prostownika anodowego zastosowalem mostek na 4 diodach germanowych DZG7 (transformatory powinny być mi teraz wdzięczne za znacznie słabsze grzanie: bo i prąd w każdym z uzwojeń anodowych jest mniejszy i bardziej równomierny, i składowa stała nasycająca rdzeń nie występuje), żarzeniowego zaś - mostek na czterech diodach DZG4. W roli stabilizatora równoległego użyłem dwóch szeregowo połaczonych diod krzemowych z serii DK60-63 (a właściwie diod no name pozyskanych z telewizyjnego stosu prostowniczego PK220/06; można tu też użyć równie archaicznie wyglądajacych diod Zenera na dowolnie napięcie serii BZ2 lub BZ620, także właczonych w kierunku przewodzenia aby uzyskać napięcie stabilizowane 1,4V), Originalne elektrolity oraz dławik pozostawiłem bez zmian. natomiast jako rezystor w filtrze napięcia anodowego zastosowałem MŁT 0,5W 680ohm. W ten sposób zachowując zabytkowy charakter zasilacza (diody DZG4 i DZG7 występowały zresztą w najnowszej wersji zasilacza do "Szarotki", zawierajacy pojedynczy transformator sieciowy z odczepem w uzwojeniu pierwotnym, tylko dwupłytkowy stabilizacyjny stos selenowy tam pozostawiono) - doprowadziłem napiecia do wartości bardzo zbliżonych do ideału (Uż=1,448V, Ua=71,8V), zmniejszyłem nagrzewanie transformatorów sieciowych, obniżyłem przydźwięk napięcia anodowego (dzięki dwupołówkowemu prostowaniu), wreszcie... uczyniłem zasilacz o wiele bardziej bezpiecznym: napięcie anodowe bez obciążenia wynosi tu tylko 94V, podczas gdy w oryginalnym rozwiązaniu było niemal dwukrotnie większe!

[Dario]

Także mam tą ślicznotkę, jednak usprawnienie zasilacza opisane przez Tomek Janiszewski jest nie do końca poprawne.

Przebudowałem swój fabryczny zasilacz od "Szarotki", który ledwo już zipał przełączając uzwojenia anodowe obu transformatorów (wystepują tam dwie szt. transformatorów na napięcie sieci 110V) z szeregowego na równoległe..

Połączenie równoległe uzwojeń jest niezbyt szczęśliwym pomysłem, ponieważ w przypadku gdy istnieją jakiekolwiek różnice pomiędzy uzwojeniami obu transformatorów (nawet jeden zwój) to będzie występowało nagrzewanie się tych uzwojeń wskutek przepływu prądów wyrównawczych. Lepszym rozwiązaniem jest prostownik dwupołówkowy dwudiodowy. Ewentualne różnice międzyuzwojeniowe nie spowodują już nagrzewania.

natomiast uzwojenia żarzeniowe pozostawiłem połączone szeregowo włączając w szereg z nimi rezystor MŁT 1W 10ohm

Oba uzwojenia wtórne dla układu żarników lamp mają po 3,5v każde, a więc jeżeli zostawimy je połączone szeregowo to napięcie podawane na prostownik dwupołówkowy wzrośnie nam do 7V wartości skutecznej, a 9,8V szczytowej no i to musimy doprowadzić po drodze do wartości 1,4V na wyjściu. Sam dławik ma wartość rezystancji dla prądu stałego 10 omów, dwie diody spowodują spadek w prostowniku 1,4V minus napięcie na wyjściu 1,4v to pozostaje nam "do zgubienia" 7V na dławiku i na właśnie dodatkowo dodanym rezystorze 10 omów, aby to wytrzymały diody połączone szeregowo na wyjściu. W tym przypadku włączenie zasilacza do sieci bez obciążenia, powoduje przepływ prądu 350mA przez diody. Jest to całkowicie zbędne i powodujące niepotrzebne dodatkowe nagrzewanie się diod.
Rozwiązaniem jest układ prostownika pełnookresowego także dwudiodowego jak w przypadku uzwojenia anodowego. Nie ma w takim przypadku konieczności dodawania dodatkowego rezystora 10 omów co zrobił autor powyżej.
Fotki tej reanimacji i usprawnienia jak i schemat tej części zasilacza w załącznikach. Diody części anodowej DZG7, diody części żarzenia DZG3, kondensatory z lat 70-tych, wykonanie inspirowane pomysłem przez Tomek Janiszewski.

Pozdrawiam
Dario.

[Tomek Janiszewski]

Połączenie równoległe uzwojeń jest niezbyt szczęśliwym pomysłem, ponieważ w przypadku gdy istnieją jakiekolwiek różnice pomiędzy uzwojeniami obu transformatorów (nawet jeden zwój) to będzie występowało nagrzewanie się tych uzwojeń wskutek przepływu prądów wyrównawczych

Bez obaw, uzwojenia anodowe mają wszak znaczną rezystancję (do której dokłada się jeszcze rezystancja uzwojenia sieciowego przeniesiona na stronę wtórną przez kwadrat przekładni) dzięki czemu ewentualne prądy wyrównawcze nie mogą być znaczące. Poza tym dlaczego niby transformatory tego samego typu miałyby różnić się liczbą zwojów? W tamtych czasach może nie znano obrabiarek numerycznych, ale mechaniczne liczniki zwojów jak najbardziej. Przypominam ponadto że swego czasu przedstawiałem lampowy amplituner stereo, zasilany z czterech transformatorów TS30/1 które również połączyłem parami równolegle, sprawdziwszy na wszelki wypadek obecność prądów wyrównawczych. Nic złego się nie dzieje, podobnie jak i w zasilaczu do Szarotki, na której słucham rano "Sygnałów dnia" gdy wskutek silnego poziomu zakłóceń "Syrenka" pozbawiona anteny ferrytowej nie daje już rady.

Lepszym rozwiązaniem jest prostownik dwupołówkowy dwudiodowy. Ewentualne różnice międzyuzwojeniowe nie spowodują już nagrzewania.

Taki właśnie układ miałem na uwadze, gdy postanowiłem dokonać przebudowy. Pamiętałem przy tym aby uzwojenia żarzeniowe i anodowe obciążać w przeciwnych półokresach, co przynajmniej częściowo kompensuje składową stałą, jako że w tym układzie każdy z transformatorów "widzi" dwa prostowniki półokresowe. Okazało się jednak, że napięcia zarówno anodowe jak i żarzeniowe odbiegają in minus od prawidłowych Niewykluczone że użyte przez Ciebie w roli stablizatorów współczesne diody ZX cechują się nieco większym napięciem przewodzenia (jak to zwykle bywa w przypadku diod Zenera) niż zastosowane przeze mnie w tej samej roli diody prostownicze z rodziny DK6x pozyskane z bloków prostowniczych PK220/06, i stąd kłopoty z uzyskaniem odpowiedniego napięcia żarzenia przy zmniejszonym do połowy napięciu przemiennym. Niezależnie od tego w swoich obliczeniach w ogóle nie uwzględniłeś rezystancji uzwojeń żarzenia (plus oczywiście przetransformowanej rezystacji uzwojenia sieciowego), a ma ona dużo większy wpływ na redukcję napięcia wyprostowanego niż rezystancja dławika, bowiem przez nią płynie prąd impulsowy wywołując duże spadki napięć w chwili przewodzenia diod. Stąd i w stanie jałowym nie należy obawiać się nadmiernego grzania uzwojeń, diod i rezystora. Także i napięcie anodowe było zbyt niskie, choć oczywiście pozwalające na pracę odbiornika zwłaszcza przy lampach w dobrej kondycji. Nawet po równoległym połączeniu uzwojeń i zastosowaniu mostka (co dało korzyść w postaci czterokrotnego zmniejszenia rezystancji żródła zasilającego prostownik anodowy w porównaniu z połączeniem szeregowym i dwukrotnego w porównaniu z prostownikiem dwudiodowym) napięcie anodowe było nadal za niskie, stąd musiałem zmniejszyć rezystor filtru z 2k do 680R. Mimo to tętnienia nie powinny wzrosnąć w porównaniu z oryginałem, dzięki dwupołówkowemu prostowaniu.

[ed_net]

Witam !
Temat ciekawy bo Szarotek jest sporo i zasilacze się przydają .
Natomiast ja się wtrącam z czym innym : chciałbym sprostować , że w latach 70-tych to obrabiarki sterowane numerycznie to już dobrze w Polsce hulały. Osobiście po skończonej nauce w 1970 r rozpocząłem pracę w porządnym zakładzie zbrojeniowym , gdzie zajmowałem się między innymi programowaniem frezarek sterowanych numerycznie i układami sterowania szlifierek do bieżni łożysk kulkowych z automatycznym kończeniem pracy w momencie osiągnięcia właściwych wymiarów. Programowanie frezarek było na kartach perforowanych , a szlifierki miały już pełną automatykę z nastawianiem wymiaru . Podstawowym problemem było skoordynowanie zużycia się narzędzi skrawających i korelacji z czujnikami pomiarowymi.
Automatyka była wówczas jeszcze lampowo- przekażnikowa.
Ale przy starannej obsłudze , to wszystko dobrze działało , a musiało bo odbiory wyrobów były wojskowe.
Pozdrawiam ed_net.

[tarasw]

Powracając do tematu (jakkolwiek z CNC też miałem do czynienia).

Dzięki pomocy kolegi "kraz" uratowałem zasilacz do Szarotki w oryginalnym układzie.

selenb.jpg

O Szarotkach już pisałem, o prostowniku wkrótce.

selena.jpg

Nie mniej kilka płytek pozostało, jeśli ktoś w potrzebie - to proszę o informacje na priva.

Pozdrawiam,

Wojtek

[chrzan49]

Wojtku.Nie pogniewaj sie ale to jest zaproszenie do powąchania zgniłych jajec.Seleny należy bezwzględnie usuwać!
Pozdrawiam Tomasz

[Tomek Janiszewski]

Wojtku.Nie pogniewaj sie ale to jest zaproszenie do powąchania zgniłych jajec.Seleny należy bezwzględnie usuwać!

Eee tam, czy słyszał ktoś o masowych zatruciach użytkowników polskich radioodbiorników z lampami noval, gdzie bez wyjątku stosowano SPS-y? A już zwłaszcza w przypadku zasilacza "Szarotki": tam płytki selenowe sekcji żarzenia pracowały grubo poniżej swojej wytrzymałości napięciowej. Swego czasu u Pana z Anina wyszabrowałem zasilacz do "Szarotki" gdzie sekcja żarzenia była połatana przez zastąpnienie stosu selenowego dwiema diodami BYP40x. Wstawiłem do niej stos wymontowany uprzednio z przebudowanego w sposób opisany wyżej zasilacza, i jakoś działa, choć napięcie jest nieco niższe od znamionowego (na poziomie 1,3V). Sekcja anodowa zaś nie dawała w ogóle napięcia - z powodu utraty zdolności przewodzenia przez wysokonapięciowy stos selenowy. Ale równocześnie dokopałem się do całej sterty NOS-ów, i jeden z prostowników użyłem przy naprawie. Tak więc obecnie mam dwa zasilacze do Szarotki: przebudowany i naprawiony zgodnie z oryginałem.
A co do zgniłych jajec: ten zapach wskazywałby na powstanie selenowodoru, który to silnie trujący gaz może wyzwolić się tylko w przypadku zawilgocenia prostownika selenowego. Ewentualne przebicie i przegrzanie prostownika prawidłowo użytkowanego może doprowadzić conajwyżej do powstania dwutlenku selenu (o zapachu selerów), a ten jest wyraźnie mniej niebezpieczny, już choćby z powodu niskiej lotności.

[AZ12]

Witam

Jest zaproszenie do powąchania zgniłych jajec. Seleny należy bezwzględnie usuwać!

Prostowniki selenowe mają niską sprawność z powodu dużej rezystancji wewnętrznej. Stosowano je z powodu niskiej ceny. Jednak generalnie do zasilania układów elektronicznych półprzewodnikowych od końca lat 50 stosowano diody germanowe.

[kraz]

Witam, ja czegoś nie rozumiem, po co szukamy schematów oryginalnych części, przecież z każdego radia można zrobić pioniera lub wybebeszyć i wsadzić chińszczyznę i jak będzie grało, ja uważam że jeżeli coś się da naprawić oryginalnymi częściami to to należy zrobić, koledzy po co szukacie oryginalnych gałek przecież kopie nie odbiegają od oryginałów, jak nie można czegoś zdobyć to kombinujemy ale jak tylko (przynajmniej ja tak robię) zdobędziemy oryginał to go podmieniamy, to co zrobić z kadmowanymi chassis , uważam że kolega dobrze zrobił przywracając do oryginału, szukał, znalazł, naprawił jak by nie mógł znaleźć to co innego, nie rozumiem po co ta krytyka, pozdrawiam Hieronim.

[chrzan49]

Hieronimie,żarówki też powinny być z roku produkcji?
Jak ma stać na półce to można dawać nawet zubożony uran ale jak to ma bezproblemowo grac to selen won!Zawsze usuwam.
Z szacunkiem Tomasz

[kraz]

Hieronimie,żarówki też powinny być z roku produkcji?

Witam, no jak najbardziej, jak mam to montuję

ja uważam że jeżeli coś się da naprawić oryginalnymi częściami to to należy zrobić, ....... jak nie można czegoś zdobyć to kombinujemy ale jak tylko (przynajmniej ja tak robię) zdobędziemy oryginał to go podmieniamy,

......... Jak ma stać na półce to można dawać nawet zubożony uran ale jak to ma bezproblemowo grac to selen won!Zawsze usuwam......

do grania można zrobić sobie inny zasilacz i wsadzić w wydmuszkę zasilacza zawsze się znajdzie jakaś skorupa, a od czasu do czasu puścić sobie z oryginału, z drugiej strony mam tych radyjek multum naprawiam je sobie w miarę możliwości, pogra z 15 minut i leżą na półce po 5 lub więcej latek i nie mam czasu co chwilę latać i załączać może jak dożyję emerytury to z nudów zapuszczę raz jedno raz dziesiąte itd. Pozdrawiam Hieronim.

P.S. oryginały przedwojenne

[Tomek Janiszewski]

Jak ma stać na półce to można dawać nawet zubożony uran ale jak to ma bezproblemowo grac to selen won!Zawsze usuwam.

No to za chwilę możesz doznać szoku. On może znajdować się o wiele bliżej Ciebie niż myślisz, i zupełnie nie tam gdzie mógłbyś się jego spodziewać:

P1030747.JPG

Taki oto element zasilacza sieciowego znajduje się w sprzęcie którego nawet zaliczenie do Retrotechniki byłoby mocno naciągane, mianowicie na płytce grundigopochodnej, prawdopodobnie od radiomagnetofonu RM221 (ale na pewno nie od MK2500, będącego protoplastą wszelkich krajowych kasetowych "Grundigów" choć i tam takie prostowniki były stosowane, obok rzecz jasna ponad wszelką już wątpliwość retrotechnicznych ACetek). Mam też najwyraźniej nowszy egemplarz, wyposażony w krajowe filtry p.cz. serii "120" i "220" oraz przełącznik zakresów Isostat w miejsce "Schadowa", gdzie co prawda zastosowano krajowe diody BYP401, jednak i ta płytka przewidywała oryginalnie montaż mostka selenowego. Jego nieczytelne na zdjęciu oznaczenie typu to: AEG B20 C500 A6.