Transformator SE ze szczeliną >

[fugasi]

Obiło mi się o uszy, że w przypadku wzmacniaczy triodowych SE, bywa, stosuje się transformator głośnikowy ze szczeliną. Podobno aby pojawił się bas. Czy to prawda ? Mozna prosić o więcej szczególów ? Jestem kompletny newbie (takim który jeszcze wzmacniacza nie zbudował), może to banalne pytanie, przejrzałem jednak cały dział i nic o tym nie znalazłem.

[fysiek]

Witam. Każdy transformator głośnikowy do SE posiada szczeline powietrzna. Stosuje się ją zeby uniknąć nasycania sie rdzenia.

[fugasi]

Hmmm, a wzmianka na którą się natknąłem brzmiała mniej więcej tak, że WARTO zastosować t. ze szczeliną o ile zależy nam na niskim basie. Myslałem, ze dotyczy to współczesnych, wyrafinowanych konstrukcji tzw. high-end Czyli transformatory w starodawnych radiach lampowych, także polskich, jakichś Pionierkach, Bolerach miały tę szczelinę ?

[tszczesn]

Hmmm, a wzmianka na którą się natknąłem brzmiała mniej więcej tak, że WARTO zastosować t. ze szczeliną o ile zależy nam na niskim basie. Myslałem, ze dotyczy to współczesnych, wyrafinowanych konstrukcji tzw. high-end ;) Czyli transformatory w starodawnych radiach lampowych, także polskich, jakichś Pionierkach, Bolerach miały tę szczelinę ?

Miały. Inaczej byłyby olbrzymie.

[ampliman]

Obiło mi się o uszy, że w przypadku wzmacniaczy triodowych SE, bywa, stosuje się transformator głośnikowy ze szczeliną. Podobno aby pojawił się bas.

Szczelinę stosuje się w celu przeciwdziałania przedwczesnego nasycania się rdzenia, który pracuje we wzmacniaczu niesymetrycznym - z jedną lampą i przez który płynie pewien prąd stały cały czas w jednym kierunku - magnesuje on rdzeń. Dotyczy to nie tylko triod ale i innych typów lamp pracujących w ten sposób (tetrody i pentody).
Zjawisku temu można przeciwdziałać w transformatorach bez szczeliny zwiększając rozmiary rdzenia - to jednak nie jest ekonomicznie uzasadnione. Z tej przyczyny nie za bardzo do pracy w układach niesymetrycznych (SE) nadają się transformatory toroidalne - które nie mają szczeliny. Czasami stosuje się sztuczki eliminujące wpływ składowej prądu stałego na drodze elektronicznej (na Forum, jest wątek poświęcony temu problemowi).
Ponieważ to zjawisko niekorzystnie wpływa na parametry wzmacniacza nie jest wyklkuczone, że odsłuchowo zastosowanie trafa bez szczeliny w układzie SE objawi się pogorszeniem przenoszenia niskich częstotliwości - tutaj jednak brakuje mi wiedzy.
Kończąc - chyba nie spotyka się wzmacniaczy audio w układzie SE, które by miały transformator bez szczeliny powietrznej. Ja w każdym razie o takich nie słyszałem. Oznacza to, że TRZEBA a nie tylko WARTO stosować w takich układach transformatory ze szczeliną powietrzną.

[fugasi]

Napisałeś, że zwiększanie wymiarów t. w celu przeciwdziałania nasyceniu nie jest uzasadnione ekonomicznie. A załóżmy, że koszty nie mają znaczenia, czy byłoby uzasadnione SONICZNIE ? Czy odpowiednio przewymiarowany rdzeń jest gorszy czy lepszy niż jakiś mniejszy ze szczeliną ?

[gsmok]

Zwiększenie wymiarów rdzenia jest korzystnie "sonicznie" ale jeszcze większy efekt uzyskasz w układzie SE jeśli będzie to rdzeń ze szczeliną

[fugasi]

OK, jasne Przeglądając forum zdążyłem się dowiedzieć, że wykorzystujecie czasem trafa ze starych radioodbiorników a czasem kupujecie, czy zamawiacie w jakichś firmach. Nie zauważyłem tylko nigdzie wymienionych kosztów, hmm, skąd w dzisiejszych czasach zdobyć stary radio, zatem ile kosztować może para transformatorów głośnikowych dostosowanych np. do pentody EL84 pracującej jako trioda SE ?

[gsmok]

Jest obecnie sporo firm, które oferują transformatory głośnikowe. Wykaz tych firm jest gdzieś na Forum w specjalnym wątku (nie pamiętam gdzie , trzeba poszukać). Czasami pojawiają się oferty tanich trafek głośnikowych w dziale Sprzedaż (sam kiedyś kupiłem takie do lamp 6P14P czyli odpowiednika EL84). Zerknij, może oferta jest nadal aktualna.
Można oczywiście uzyskać trafa z rozebranych lampowych radioodbiorników - polecam poszukanie na allegro w dziale radiotechniczno-antykwarycznym. Jeśli jednak radio można kupić okazyjnie np. za 50zł to dwa już za 100zł. Jak dodasz koszt przesyłki to okazuje się, że chyba lepiej wybrać coś z oferty Zatry, Telto, Indela Mkpt itd.

[Zibi]

MKPT sprzedaje produkty Telto, a ponieważ ta ostatnia firma uruchomiła sklep internetowy mozna ominąć pośrednika. Niestety dość powszechna jest praktyka zwiększania cen po złożeniu zamówienia. Są też zastrzeżenia, co do parametrów traf sieciowych - napięcia pod obciążeniem nie odpowiadają nominalnym. Zdarzają się pomyłki w postaci dostaczenia transformatora wyjściowego o innej impedancji obciążenia, niż zamówiona. Wszystko to możesz przeczytać na forum, radzę skorzystać z wyszukiwarki.

[MaciejEL34]

Jeszcze tylko coś dorzucę.
Mniejsze częstotliwości przechodzą przez t gorzej niż większe.
Są dwie rzeczy które im to utrudniają. 1 - wartość strumienia w metalu (T ,Gs), 2 - indukcyjność cewki (L, H) powiązana pośrednio z pierwszym.
Zmniejszając i powiększając szczelinę sterujemy przenikalnością metalu.
Ona decyduje jaki silny strumień wystąpi w danej sytuacji (przy przechodzeniu przez cewkę trafa jakiegoś tam prądu stałego i zmiennego). Jeżeli z jakiś powodów strumień w metalu juz jest tak silny, że dalsze zwiększanie prądu w cewce przestaje na niego wpływać, mówimy, że się nasycił. Trzeba pogorszyć przenikalność żeby strumień znów osłabł a rdzeń zszedł z regionu nasycenia. A więc trzeba zrobić szczelinę. Teraz mimo, że wartość strumienia spadła to dalsze zwiększanie prądu płynącego przez cewkę będzie powodowało proporcjonalny przyrost wartości strumienia ponieważ rdzeń już nie jest nasycony.