Pionier inny od innych ;)

[zjawisko]

Przypomniałem sobie, że stoi ci u mnie od dawna Pionier przytargany skądś przez ojca i czeka na nabranie mocy urzędowej. Nawet zgrabny, kompletny, na pierwszy rzut oka niegrzebany. Poziome szczebelki i żółta skala ze Stalinogrodem.
Okazał się być niegrzebany do tego stopnia, że po raz pierwszy zdarzyło mi się własnoręcznie odkręcić obydwie łapki za skalą, których zwykle brakuje i trochę poharatać kończyny w trakcie wysuwania szaski z obudowy. Z ciekawostek: "kwadratowy" magnes głośnika, dwa osobne elektrolity i uproszczenia w okolicach wzmacniacza m.cz. Tor radiowy bez szaleństw, z polaryzacją siatki pierwszej mieszacza poprzez cewki.

Z grzebania - ktoś coś kombinował z mocowaniem opornika redukcyjnego, być może go wymieniał, muszę sprawdzić.
A co z uproszczeń? Kuriozalne wydaje się być zastąpienie włączonego równolegle do rezystora 120Ω konwencjonalnego elektrolitu 50uF smołowcem 20nF bez żadnego dodatkowego filtru RC. Jedna z diod UBL21 wisi w powietrzu. Smołowiec przy lampie prostowniczej nie jest dołączony do niej równolegle lecz między katodę a masę. Potencjometr siły głosu jest równocześnie obciążeniem detektora, a polaryzacja siatki triody wzmacniacza napięciowego nie ma połączenia z ARW.

Wszystkie elementy datowane są na okolice sierpnia 1955, lampy też. Numer 004011, więc chyba zabrakło 1 z przodu. Eletrolity 32uF wykazują pojemność w granicach 31-33uF; mam nadzieję, że dadzą się bezproblemowo uformować.

[kris]

A nie jest to po prostu ten schemat:

A to, ze siedzi u Ciebie jakiś smołowiec zamiast elektrolitu 50uF to pewnie efekt jakichś dziwnych oszczędności.

[zjawisko]

Bingo! Schemat pasuje; nie znałem wcześniej tego wariantu. Teraz dopiero widzę, że za bardzo zapatrzyłem się w kolory izolacji przewodów a za mało na same przewody - smołowiec 20nF jest w anodzie diody, a nie w katodzie. Tak czy owak został odłączony - wolę wietrzyć pokój w czasie wybranym przez siebie.

Ogólnie smołowce wydają się być w dobrym stanie, nawet ten w siatce pierwszej UBL21. Dam im szansę... Oszczędność na elektrolicie niemal na pewno zemści się w postaci paskudnego brumu. No ale nic, jutro podformuję elektrolity 32uF i zobaczymy czy zagada.

[kris]

Bingo! Schemat pasuje; nie znałem wcześniej tego wariantu.

Tak, to jest moim zdaniem zdecydowanie najbardziej uproszczona i najgorsza wersja układowa Pioniera. Też mam taki jeden egzemplarz. Zasilanie siatki mieszacza poprzez cewki i styki przełącznika zakresów, niewykorzystana dioda ARW lampy UBL21, zamiast tego napięcie ARW pobierane wprost z detektora, siatka triody m.cz. nie objęta napięciem ARW. Mój egzemplarz z tą wersją układową ma najgorszą czułość na falach krótkich sposród pozostałych Pionierków i to mimo prawidłowego zestrojenia obwodów w.cz i p.cz, sprawnych wszystkich elementów i dobrych lamp. Nawet zastanawiałem się kiedyś czy go nie przerobić do bardziej "normalnej", rozbudowanej wersji, ale stwierdziłem że jednak zostawię to dziwne, ale bądź co bądź fabryczne rozwiązanie.
Może to taka specjalna, mniej czuła wersja radia, mająca utrudnić w owym czasie odbiór RWE. Zakres fal krótkich oczywiście też ma odpowiednio okrojony.

[ballasttube]

Kolegi fotka mnie podbudowała.Też mi się takowy przewinął ze zwisającym elektrolitem głównym i myślałem,że to jakaś radosna twórczość "naprawcy":-).
Dzięki i pozdrawiam.

[jacekk]

Faktycznie ciekawy egzemplarz, no i ten głośnik... Jak na razie pierwszy raz taki widzę. Trzeba zacząć polować na taki

[zjawisko]

Dość ciekawy egzemplarz, dlatego też wrzuciłem fotografie.

58 letnie kondensatory elektrolityczne produkcji zakładów T-3 wydają się być w bardzo dobrym stanie. Pierwszy po 2-3 godzinach formowania wykazuje upływność w granicach 150uA przy napięciu 260V a drugi właśnie "dochodzi" w odwiecznej prowizorce - pająku do formowania elektrolitów.

Mój egzemplarz z tą wersją układową ma najgorszą czułość na falach krótkich sposród pozostałych Pionierków i to mimo prawidłowego zestrojenia obwodów w.cz i p.cz, sprawnych wszystkich elementów i dobrych lamp.

Próbowałeś zbocznikować/podmienić kondensator filtrujący ARW innym egzemplarzem? Może smołowiec zaczyna rozrabiać przy wyższych częstotliwościach? Uruchamiałem kiedyś Mazura w którym zastosowano taki układ obwodów wejściowych i odbiornik zachowywał się na wszystkich zakresach zupełnie normalnie, jak przeciętny pionieropodobny.

Może to taka specjalna, mniej czuła wersja radia, mająca utrudnić w owym czasie odbiór RWE. Zakres fal krótkich oczywiście też ma odpowiednio okrojony.

Zakres fal krótkich okrojono we wszystkich odbiornikach zarządzeniem z góry, nie tylko w Pionierze. Jeśli dobrze kombinuję, to w tym przypadku dołożono po prostu po kondensatorze do obwodów rezonansowych wejściowego /165pF/ i heterodyny /200pF/ fal krótkich. No chyba, że kombinowano również z indukcyjnością cewek? Na pewno zmieniono karkasy z "gwiazdek" na zwykłe.

Przy pomyślnych wiatrach możliwe jest, że jeszcze dziś nastąpi uruchomienie. A potem pewnie jak zwykle, kolejno zaczną wysypywać się smołowce, zasyfiony potencjometr, kondensatory mikowe domagające się uściśnięcia...

edit: Drugi elektrolit osiąga prąd upływu ok. 200uA przy 260V, więc również dobry wynik. Natomiast pojawił się pewien problem - pojemność tego kondensatora spadła do 9uF przy czym pomiar pierwszego dalej wskazuje 33uF. Miernik to popularny UT70A. W co się tu gra? Pamiętam, że już raz miałem taki przypadek, ale nie potrafię sobie przypomnieć jak to się skończyło...

[kris]

]Próbowałeś zbocznikować/podmienić kondensator filtrujący ARW innym egzemplarzem? Może smołowiec zaczyna rozrabiać przy wyższych częstotliwościach? Uruchamiałem kiedyś Mazura w którym zastosowano taki układ obwodów wejściowych i odbiornik zachowywał się na wszystkich zakresach zupełnie normalnie, jak przeciętny pionieropodobny.

Próbowałem podmieniać ten kondensator, jednak żadnej poprawy nie było. Zresztą zakres fal chyba nie ma tu nic do rzeczy, ten kondensator ma tylko filtrować m.cz, ewentualnie resztki p.cz., żeby napięcie ARW nie zmieniało się zbytnio w takt zmian napięcia m.cz.

Z mojego "śledztwa" wynika, że węższy zakres fak krótkich, wynikający oczywiscie z dyrektywy ówczesnych władz, to nie tylko dodatkowe kondensatory w obwodach rezonansowych, ale też inna indukcyjniość (liczba zwojów) cewek zakresu KF.

[zjawisko]

...ten kondensator ma tylko filtrować m.cz, ewentualnie resztki p.cz., żeby napięcie ARW nie zmieniało się zbytnio w takt zmian napięcia m.cz.

Nie tylko. Zwiera też do masy "dolne" wyprowadzenia obwodów rezonansowych dla przebiegów w.cz. Mój tok rozumowania był dość prosty - na skutek szeregu patologii smołowo-papierowo-kartoflanych może się zdarzyć, że wraz ze wzrostem częstotliwości rośnie impedancja tego kondensatora co objawiałoby się jako osłabienie odbioru na zakresie fal krótkich.

Nadal nie potrafię natomiast logicznie wyjaśnić zachowania elektrolitu, w którym po uformowaniu pojemność poleciała na łeb, na szyję pomimo, że wcześniej miała odpowiednią wartość...