Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Jeśli informacja nie pasuje do żadnego działu, a musisz się nią podzielić - zrób to tutaj.

Moderatorzy: gsmok, tszczesn, Romekd

Awatar użytkownika
...:::SQL:::...
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 748
Rejestracja: ndz, 18 września 2005, 19:47
Lokalizacja: Gdynia

Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: ...:::SQL:::... »

... czyli dalszy¹ ciąg mych opowieści o zmaganiach z tranzystorowymi udziwnieniami².
Mój cel: Poznać tranzystory germanowe i krzemowe (zwłaszcza w ujęciu "dlaczego", a nie tylko "jak").
Założenia:
  • Zasilanie 2-3V, 300mA maksimum przy pełnym wysterowaniu, jak najmniejszy prąd zerowy.
  • Głośnik 8Ω.
  • Odkryć dlaczego te dziwne układy/topologie wyginęły (i spróbować je wskrzesić/uruchomić³).
¹ Pierwsze zmagania znajdziesz drogi czytelniku w tym wątku.
² Układy transformatorowe, układy w klasie 'A' oraz kultowe układy wtórnik NPN-PNP w końcówce sprawdziłem i przetrenowałem, sprawują się całkiem nieźle. Możliwe że dopracuję i opiszę niebawem.
³ Pogromca "Nowoczesnych zabawek" :mrgreen:

Aby nie mnożyć wątków bez potrzeby przedstawiam pierwszą ofiarę:
Kompletenarna końcówka wspólny emiter
Podejście pierwsze bez aktywnego sterowania
Obrazek
+ Działa.
+ Amplituda wyjścia mniejsza od zasilania o 2*Ucesat.
+ Wyszedłem z klasy 'A' ale chyba za bardzo (zniekształcenia skrośne, zwłaszcza przy pełnym wysterowaniu - patrz oscylogramy).
- Niestabilny temperaturowo (ale nie jest tragicznie).
- Niestabilny zasileniowo (ale tutaj już tragedia).
- Niskie wzmocnienie.
- Niska rezystancja wejściowa.

Przechodzę już do wersji drugiej (z aktywnym sterowaniem) ale nurtuje mnie:
Dlaczego wystąpiły zniekształcenia skrośne przy wysterowaniu, a nie ma ich przy niskim sygnale :?: Czyżby C2 się doładowywał i rozsuwał punkt pracy :?:

Pozdrawiam :D

PS Bardzo bym prosił o dalsze inspiracje :mrgreen:
Załączniki
Schemat
Schemat
wired-a.png (2 KiB) Przejrzano 1147 razy
Oscylogram 1
Oscylogram 1
Oscylogram 2
Oscylogram 2
Oscylogram 3
Oscylogram 3
Oscylogram 4
Oscylogram 4
Buduj(ę/emy) zegarek przekaźnikowy Obrazek
Obrazek
Awatar użytkownika
zjawisko
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 915
Rejestracja: sob, 27 lutego 2010, 00:22

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: zjawisko »

Rzeczywiście dziwaczny ten układ... :wink:

Wydaje mi się, czy układu OE ot tak, po prostu niedasie obciążyć głośnikiem 8Ω?
Zwróć uwagę, że praktycznie w każdej końcówce m.cz., czy to we wzmacniaczach tranzystorowych czy lampowych gdzie wyjście jest w kolektorze/anodzie stosuje się dopasowanie przez transformator, tudzież głośnik/słuchawkę o dużej impedancji.

Spróbuj obciążyć ten wynalazek jakąś słuchawką telefoniczną (kilkaset Ω), albo wojskową (kilka kΩ).
Przechodniu, wyjmij z teczki mózg elektronowy
i nad losem (...) podumaj przez chwilę.
Wisława S.
Awatar użytkownika
Tomek Janiszewski
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5263
Rejestracja: śr, 19 listopada 2008, 15:18

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: Tomek Janiszewski »

zjawisko pisze:Rzeczywiście dziwaczny ten układ... :wink:

Wydaje mi się, czy układu OE ot tak, po prostu niedasie obciążyć głośnikiem 8Ω?
Jak najbardziej dasie: wystarczy zastosować odpowiednio mocne tranzystory (tak jak i w układzie OC zresztą) i odpowiednio przeskalować rezystory. Powodem powstawania zniekształceń skrośnych w klasie B lub AB jest dokładnie to co podejrzewał sam Autor: doładowywanie się kondensatora (C2) przez który musi przejść płynący w jednym tylko półokresie prąd bazy jednego z tranzystorów (T1), co przesuwa punkt pracy stopnia do klasy C. Można zrobić dwustopniowy układ przeciwsobny pracujący w klasie B/AB, unikając takiego włączenia kondensatorów aby musiały się doładowywać. Uzyska się wówczas wysoką sprawność (dzięki wysterowaniu "rail to rail"), nasili się jednak wada w postaci złej stabilności termicznej, a dodatkowo taki stopień okazuje się wyjątkowo podatny na samowzbudzenia jeśli się nie odizoluje radiatora od obu połączonych kolektorów tranzystora mocy (z uwagi na wzmocnienie większe od jedności przy jednoczesnym braku odwrócenia fazy).
Awatar użytkownika
...:::SQL:::...
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 748
Rejestracja: ndz, 18 września 2005, 19:47
Lokalizacja: Gdynia

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: ...:::SQL:::... »

Sterowanie bierne "Obalone" :twisted:

W takim razie przechodzimy do aktywnego sterowania :D Układ bazowy:
Źródło książkowe
Źródło książkowe
.
Sądzę że, tak samo jak poprzedni układ, ten też bez sprzężenia zwrotnego nasyci mi się w pobliżu jednego źródła zasilania.
Nie podoba mi się połączenie T1/T3 T2/T4. Sądzę iż takie pary posiadają za duże wzmocnienie.
Widziałem podobne topologie gzie T3/T4 zastąpiony został wzmacniaczem operacyjnym i sterował swymi liniami zasilającymi.
W każdym razie, po naniesieniu paru poprawek, oto moja propozycja podania :mrgreen:
Obrazek
Propozycja obsady:
  • T1 - BD244C
  • T2 - BC337-40
  • T3 - BD243C
  • T4 - BC327-40
Na dniach obadam dokładniej układzik :mrgreen:
Pozdrawiam :D
Załączniki
Propozycja układu
Propozycja układu
wired-b.png (2.84 KiB) Przejrzano 1147 razy
Buduj(ę/emy) zegarek przekaźnikowy Obrazek
Obrazek
Awatar użytkownika
Tomek Janiszewski
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5263
Rejestracja: śr, 19 listopada 2008, 15:18

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: Tomek Janiszewski »

...:::SQL:::... pisze:Nie podoba mi się połączenie T1/T3 T2/T4. Sądzę iż takie pary posiadają za duże wzmocnienie.
Intuicja i tym razem Cię nie myli: stabilność termiczna będzie do niczego, jeśli koncowa para będzie pracowała w klasie innej niż C.
Widziałem podobne topologie gzie T3/T4 zastąpiony został wzmacniaczem operacyjnym i sterował swymi liniami zasilającymi.
Rzecz właśnie w tym że wzmacniacz byl operacyjny, i dzięki bardzo głębokiemu USZ mógł niepostrzeżenie (dla przyrządów pomiarowych, choć już niekoniecznie dla ucha) "przerzucać" sygnał przez strefę nieczułości tranzystorów mocy, również pracujących w klasie C. Dla chwilowych wartości napięć wyjściowych zbliżonych do zera czynny był tylko wzmacniacz operacyjny, dostarczający prąd do obciążenia przez niewielkiej wartości rezystor. Dopiero dla większych (co do modułu) napięć włączał się jeden z tranzystorów wspomagając wzmacniacz.
W każdym razie, po naniesieniu paru poprawek, oto moja propozycja podania :mrgreen:
Tak jak pisałem: popełniłem bardzo dawno temu cóś takiego, przy czym zastosowałem niewielkie, rzędu 1ohm rezystory w kolektorach tranzystorów mocy (BD354/5) oraz dwa odrębne dzielniki napięcia dostarczające część sygnału na emitery tranzystorów sterujących (BC211/313), przy czym wzmocnienie napięciowe całego układu komplemntarnego ustaliłem na niezbyt duże - na poziomie 2V/V. Pozwoliło to na pracę stopnia w głębokiej klasie AB, nieminiej jednak sporo tranzystorów mocy popaliłem zanim uzyskałem w miarę niezawodną pracę. :oops: Oczywiśce, stopień komplementarny poprzedzony był stopniami napięciowymi, galwanicznie z nim sprzężonymi. Ale jeśli to ma być zasilane z sieci - nie prościej jest pozostać przy niezawodnym wtórnikowym stopniu mocy, a lepsze wysterowanie uzyskać po prostu zasilając stopnie wstępne napięciem odrobinę wyższym niż końcowy wtórnik?
TELEWIZOREK52
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 4188
Rejestracja: czw, 3 grudnia 2009, 00:01
Lokalizacja: Warszawa

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: TELEWIZOREK52 »

Tomku, błagam, wybacz ale parę dni temu dostałem po uszach za oporności mierzone w ohmach. Ja tylko się pocieszam że jest nas dwóch "ohmomiarzy"
Awatar użytkownika
Tomek Janiszewski
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5263
Rejestracja: śr, 19 listopada 2008, 15:18

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: Tomek Janiszewski »

TELEWIZOREK52 pisze:Tomku, błagam, wybacz ale parę dni temu dostałem po uszach za oporności mierzone w ohmach. Ja tylko się pocieszam że jest nas dwóch "ohmomiarzy"
A na Elektrodzie mają piękny symbol Omegi obok buziek. Może stamtąd dasie go kraść metodą copy-paste?
Awatar użytkownika
Thereminator
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 7357
Rejestracja: sob, 2 kwietnia 2005, 21:42
Lokalizacja: Nizina Wschodnioeuropejska

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: Thereminator »

Jak używasz windows, to mozesz skorzystać z tablicy znaków (w XP jest w menu Start >Programy>Akcesoria> Narzędzia Systemowe. Inna opcja uruchomienie za pomocą Uruchom - należy wpisać charmap.exe. Najprościej jednak stworzyć skrót na pulpicie lub w pasku - prawym przyciskiem myszy wyklikać Nowy skrót, w rubryce "lokalizacja" wkleić %SystemRoot%\system32\charmap.exe i gotowe.

I metodą kopiuj-wklej możemy wstawiać z tablicy setki przeróżnych znaków, np:
ص ۝ ۩ ₤ ⅔ ☼ ♪ Ω Ж
W teorii nie ma różnicy między praktyką a teorią. W praktyce jest.
Awatar użytkownika
...:::SQL:::...
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 748
Rejestracja: ndz, 18 września 2005, 19:47
Lokalizacja: Gdynia

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: ...:::SQL:::... »

Mam :idea:
Wikipedia pisze:Wprowadzanie znaków Unicode[edytuj]

Typowe układy klawiatur udostępniają tylko niewielki zbiór znaków, na przykład standardowe polskie układy klawiatury zawierają wyłącznie polskie litery i znak euro, nie zawierają natomiast znaków cudzysłowu.
Do wprowadzania znaków nieobecnych na klawiaturze można użyć jednej z poniższych metod:
  • W systemie Windows NT, Mac OS X (od wersji 10.2) oraz w licznych dystrybucjach Linuksa (ze środowiskiem graficznym) dostępna jest tablica znaków, w której można wyszukać potrzebny znak, skopiować go do schowka, a następnie wkleić w program. W Systemach Windows 95, 98 i ME tablica znaków nie daje dostępu do wszystkich znaków Unicode.
  • Znając numer pozycji znaku (czy to dziesiętny, czy to szesnastkowy), można wprowadzić ten znak na kilka sposobów (nie wszystkie programy obsługują wszystkie opisane tu sposoby):
    • Trzymając naciśnięty (lewy) Alt i wpisując z klawiatury numerycznej numer dziesiętny tego znaku, po czym zwolnić klawisz Alt.
    • Wpisać numer szesnastkowy tego znaku, a następnie wcisnąć kombinację (lewy) Alt+x. Przed numerem szesnastkowym nie może być cyfra ani litera z zakresu a–f (gdyż zostaną uznane jako część kodu, ewentualnie należy poprzedzić kod np. spacją lub uzupełnić kod wiodącymi zerami, tak by liczył dokładnie sześć pozycji).
    • Trzymając naciśnięty (lewy) Alt nacisnąć klawisz plus, wpisać numer szesnastkowy znaku, po czym zwolnić klawisz Alt. Metoda ta działa w systemie Windows XP i nowszych.
    • Trzymając naciśnięte klawisze Ctrl+Shift wpisać numer szesnastkowy znaku, a następnie puścić klawisze. Metoda ta działa w środowisku GNOME. Od wersji GTK+ 2.10 należy nacisnąć Ctrl+Shift+u, wprowadzić kod szesnastkowy znaku, nacisnąć Enter.
      Istnieją też programy do tworzenia własnych układów klawiatur, dzięki nim można podpiąć dowolny znak Unicode pod dowolną kombinację klawiszy (najczęściej wykorzystywana jest kombinacja AltGr+klawisz, gdzie AltGr to prawy klawisz Alt). Niektóre programy dla Windows pozwalają jedynie na wprowadzanie z klawiatury znaków istniejących jedynie w stronie kodowej właściwej dla języka klawiatury, np. w przypadku polskiego systemu Windows próba wpisania kombinacją AltGr+klawisz znaku nie istniejącego w stronie kodowej Windows-1250 nie da oczekiwanego efektu. Inne ograniczenie systemu Windows dotyka znaków o numerach z zakresu 160–255. Przytrzymanie wciśniętego klawisza Alt i wpisanie trzycyfrowego numeru z tego zakresu powoduje wstawienie znaku o tym numerze ze strony kodowej DOS właściwej dla języka klawiatury (w przypadku polskiej klawiatury będzie to znak ze strony kodowej CP852), zaś wpisanie numeru poprzedzonego zerem – znaku ze strony kodowej Windows (w przypadku polskiej klawiatury będzie to znak ze strony kodowej Windows-1250).
U+03A9 :arrow: Ω (Greek lether)
U+2126 :arrow: Ω (Ohm symbol)
U+2127 :arrow: ℧ (Mho vel siemens)

Pozdrawiam (U+1F603)

PS Ten post był podglądany ♹(U+2679) razy :mrgreen:

--edit--
Ale na żarówce i uśmieszku forum się wiesza :P Odrzuca 0x80 w pierwszym z czterech bajtów(możliwe że nad-interpretowywuje jako zapis nie-minimalny) :?
Buduj(ę/emy) zegarek przekaźnikowy Obrazek
Obrazek
Awatar użytkownika
Thereminator
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 7357
Rejestracja: sob, 2 kwietnia 2005, 21:42
Lokalizacja: Nizina Wschodnioeuropejska

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: Thereminator »

Dla kogoś nie będącego informatykiem i nie mającego pojecia o programowaniu jest to równie zrozumiałe jak starożytny tekst po aramejsku...

Kiedyś pracowałem na dosowskim programie CAD i nauczyłem się paru skrótów z alt, żeby wstawiać symbole stopni czy średnic. Trochę skrótów rozgryzłem też bawiąc się edytorami tekstów, czy okienkami odpowiedzi na forach, ale do znaku Ω nie doszedłem.
Co to jest U+ cyferki?
W teorii nie ma różnicy między praktyką a teorią. W praktyce jest.
Awatar użytkownika
...:::SQL:::...
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 748
Rejestracja: ndz, 18 września 2005, 19:47
Lokalizacja: Gdynia

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: ...:::SQL:::... »

Rozbiję może Twe pytanie na dwie części:

:arrow: Unicode - standard podobny i pokrywający się z ASCI, którego zadaniem jest przyporządkowanie każdemu istniejącemu na świecie znakowi, osobnego numeru.
Zapis U+**** jest właśnie tym numerem w zapisie szesnastkowym.
Większość oprogramowania powinna obsługiwać pierwsze 65536 numerów (16 bitów czyli łącznie z U+FFFF). Tutaj znajdują się użyteczne znaki, używane języki etc.
Pełen standard z uwzględnieniem wszystkich znaków ma miejsce na 2147483648 numerów (31 bitów czyli do U+7FFFFFFF). Tutaj znajdują się między innymi języki antyczne, pismo z śródziemia oraz star-treka.
Oczywiście nie każdy numer ma przypisany znak. Właściwie jest mocno dziurawy i jak z numeracją lamp nie ma np. ECL37 PH22 DLL91 :lol:

:arrow: Kodowanie (UTF8/UTF16/UTF32) - sposób zapisu poszczególnych znaków/numerów w bajtach/słowach/podwójnych słowach. W UTF8 występuje przypadłość polegająca na teoretycznej możliwości zapisu jednego numeru/znaku na wiele sposobów (przykładem matematycznym 3 = 03 = 003 = 0003). Sekwencje nie-minimalne powinny być odrzucane (sprawa bezpieczeństwa).
Czasami oprogramowanie nad-interpretowywuje, narzekając na w pełni poprawne znaki.

A teraz tabelka co udało mi się uzyskać nie posiadając numerków znaków :P
Pracując na linuxie posiadam (Z oznacza z shift):
  • z alt :arrow: ¬¹²³¼½¾{[]}\@łę¶ŧ←↓→óþąśðđŋħjĸłżźć“”ńµ·
  • Z alt :arrow: ¬¡⅛£$⅜⅝⅞™±°¿ΩŁĘ®Ŧ¥↑ıÓÞĄŚÐªŊĦJ&ŁŻŹĆ‘’Ńº×÷
  • z alt i '[' :arrow: ẅëẗÿüïöäḧẍ
  • Z alt i '[' :arrow: ẄËŸÜÏÖÄḦẌ
  • z alt i ']' :arrow: ẽỹũĩõãṽñ
  • Z alt i ']' :arrow: ẼỸŨĨÕÃṼÑ
  • z alt i ';' :arrow: ẃéŕýúóṕáśǵḱĺźćǘńḿ
  • Z alt i ';' :arrow: ẂÉŔÝÚÍÓṔÁŚǴḰĹŹĆǗŃḾ
  • z alt i <'> :arrow: ŵêŷûîôâŝĝĥĵẑĉ
  • Z alt i <'> :arrow: ŴÊŶÛÎÔǍŜĜĤĴĽẐĈ
  • z alt i '/' :arrow: ẉẹṛṭỵụịọạṣḍḥḳḷẓṿḅṇṃ
  • Z alt i '/' :arrow: ẈẸṚṬỴỤỊỌẠṢḌḤḲḶẒṾḄṆṂ
Sądzę że wyczerpałem temat. Jeśli nie to proszę o kolejne pytanie i wydzielenie postów do np."Unikod w pytaniach i odpowiedziach".

Pozdrawiam :D
Buduj(ę/emy) zegarek przekaźnikowy Obrazek
Obrazek
Awatar użytkownika
Thereminator
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 7357
Rejestracja: sob, 2 kwietnia 2005, 21:42
Lokalizacja: Nizina Wschodnioeuropejska

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: Thereminator »

Dzieki za ten zbędny wykład. Mogę w ramach rewanżu wbić trochę dziwnych znaków czy literek z umlautami...

Zasadnicze pytanie jednak brzmi czy jest jakiś prosty skrót klawiaturowy, nie powodujacy wykrzaczenia forum, pozwalający na wbicie znaku Ω w poście.
W teorii nie ma różnicy między praktyką a teorią. W praktyce jest.
Awatar użytkownika
...:::SQL:::...
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 748
Rejestracja: ndz, 18 września 2005, 19:47
Lokalizacja: Gdynia

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: ...:::SQL:::... »

1: Wpisujesz 3a9 a potem naciskasz [lewy alt]+[x].
2: Trzymając przyciśnięty [lewy alt] i z klawiatury numerycznej wpisujesz 937, po czym puszczasz [lewy alt].
3: Trzymając przyciśnięty [lewy alt] i wstukujesz +3a9, po czym puszczasz [lewy alt].
4: Wciskasz [ctrl]+[shift]+[ u] - pojawi się podkreślone u, wpisujesz 3a9 i klikasz [enter].
5: Wciskasz [ctrl]+[shift]+[q].

℧ Pozdrawiam ℧
Buduj(ę/emy) zegarek przekaźnikowy Obrazek
Obrazek
Awatar użytkownika
zjawisko
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 915
Rejestracja: sob, 27 lutego 2010, 00:22

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: zjawisko »

Jak widzę te litanie z lewym altem, F13 i prawą spacją, to od razu przypomina mi się definiowanie znaków w Commodorze czy innym Spectrum.
Matko jedyna, to już użycie tablicy znaków trwa 10 razy krócej. :wink:
Przechodniu, wyjmij z teczki mózg elektronowy
i nad losem (...) podumaj przez chwilę.
Wisława S.
Awatar użytkownika
Thereminator
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 7357
Rejestracja: sob, 2 kwietnia 2005, 21:42
Lokalizacja: Nizina Wschodnioeuropejska

Re: Dziwaczna końcówka audio na tranzystorach ...

Post autor: Thereminator »

Czyli prostego skrótu nie ma...
Ale sprawdziłem te klawiszowe akrobacje - u mnie nie działają.
W teorii nie ma różnicy między praktyką a teorią. W praktyce jest.
ODPOWIEDZ