EF22, ECH21, EBL 21...czy da się coś z tym wymodzić???

[Anoda]

Witam!
Posiadam lampy jak w tytule i mam małe pytanko... czy na tych lampach można by zrobić jakiś (nawet niewielkiej mocy) wzmacniacz audio?
proszę o odpowiedż
z góry dzięki

[tszczesn]

Witam!
Posiadam lampy jak w tytule i mam małe pytanko... czy na tych lampach można by zrobić jakiś (nawet niewielkiej mocy) wzmacniacz audio?

Można. Na EBL21 zrobisz stopień mocy, a EF22 jako stopień wstępny. Transformatory są łatwo dostępne - zarówno sieciowy jak i głosnikowy od Mazura czy Stolicy - to były radia właśnie na tych lampach. Tylko ECH21 raczej si się nie przyda, to już typowo radiowa lampa.

[Maciek1]

Na triodzie z ech da się zrobić mały przedwzmacniacz,wystarczy pooglądać schematy starych OR z tą lampą.

[Anoda]

Dziękuje za odpowiedż!
A czy ktoś mógłby narysować schemat takiego wzmacniacza dla mnie?
Jaka byłaby jego moc? Czy trafo od Syreny będzie pasować do tego wzmacniacza? Czekam na schemacik i odpowiedź
Pozdrowienia

[tszczesn]

Dziękuje za odpowiedż!
A czy ktoś mógłby narysować schemat takiego wzmacniacza dla mnie?
Jaka byłaby jego moc? Czy trafo od Syreny będzie pasować do tego wzmacniacza? Czekam na schemacik i odpowiedź :)

Będzie pasować, bo w końcu z tą lampą w radiu współpracowało. A schemat sobie weź z radia 'Stolica' - poczynając od wejścia gramofonowego. Tam masz właśnie EF22 jako przedwzmacniacz i EBL21 jako końcówkę mocy. W tej konfiguracji dostaniesz jakieś 4W na wyjściu. Jak cię przeraża zastosowany tam układ sprzężenia zwrotnego to możesz go usunąć, bez tego też będzie działać.

[_idu]

Mozna jeszce inaczej.
EF22 - przedwzmacniacz
ECH21 - dwustopniowy inwerter fazy z wtórnikiem anodowym
2*EBL21 - stopień mocy.


Oczko by sie przydało. Loctalowe.... jest takowe EM71 (naprawdę ładne) jakieś 16 EUR za sztukę z wysyłką do Polski.

[at@ri]

Witam, robiąc porządek na strychu natrafiłem na spore złoża lamp ECH21, trafiło sie tez pare EBL21 i UBL21 oraz EF22
Nie chciałem zaśmiecać i zakładać nowego wątku, dlatego pisze w tym temacie. Moje pytanie jest następujące:
Czy lampe ECH21 (dwie takie lampy) można zastosować w takim inwerterze jak w linku:
http://www.veiset.net/el84pp/EL84_20nov09.gif
chodzi o heksode, czy może ona pracować jako pentoda tworząc źródło dla dwóch triod? Jeśli sie da to w jaki sposób połączyć jej siatki? Poprostu chciałem te lampki wykorzystać do kolejnego wzmaka, tego pierwszego jeszcze nie skonczyłem.

[cirrostrato]

Witam, robiąc porządek na strychu natrafiłem na spore złoża lamp ECH21, trafiło sie tez pare EBL21 i UBL21 oraz EF22

ECF80/82 dalej kosztują grosze, mieszanie lamp o różnych cokołach zbyt eleganckie nie jest a do ECH trudniej i drożej dostać podstawkę, raczej sprzedaj te lampki i kup jakie ci potrzebne. Lampki posiadane przez ECH21, EBL21 i UCH21 nowe?

[Maximuss1973]

Witam.Podstawki są ogólnodostępne np na Allegro loctal 8 pin.Wzmacniacz opisany na forum :viewtopic.php?f=18&t=18004 .Pozdrawiam.

[cirrostrato]

Przeczytaj dokładnie, koledze at@ri nie o taki wzmacniacz chodziło (zresztą odgrzebał prehistoryczny temat, zobacz datę..), link do ,,swojego'' wzmacniacza podał.

[at@ri]

Nie chcialem mieszac lamp o roznych cokolach, wzmacniacz z linku to tylko przykladowy schemat jaki podalem, myslalem w stopniu koncowym o lampach EBL21/UBL21 a w roli inwertera ECH21. Lampy oczywiscie nie sa nowe, maja przebarwienia na bankach i podrdzewiale cokoly wiec moze szkoda sie nimi interesowac, poprostu fajnie by wygladaly na jakims troche podrdzewialym chasis, taki rat style ale to tylko taka moja wizja..

[Tomek Janiszewski]

Nie chcialem mieszac lamp o roznych cokolach, wzmacniacz z linku to tylko przykladowy schemat jaki podalem,..

Zważ że trioda i heptoda w ECH21 mają wspólną katodę, więc w ten sposób ich nie wykorzystasz. Robienie takiego inwertera na trzech lampach ECH21, z których jedna miałaby wykorzystaną tylko heptodę, a dwie pozostałe tylko triody to prymityw i barbarzyńskie marnotrawstwo kultowej ecechaczki. Można jej natomiast użyć w inwerterze z równoleglym sprzężeniem zwrotnym zwanym kołyską, jaki znajdziesz w aplikacji http://www.r-type.org/pdfs/ech21.pdf (rys. 16 na str. 24)

myslalem w stopniu koncowym o lampach EBL21/UBL21 a w roli inwertera ECH21.

Taki wzmacniacz zastosowano w radiowęzłowej odmianie odbiornika "Aga"
http://trioda.com/forum/download/file.p ... &mode=view

poprostu fajnie by wygladaly na jakims troche podrdzewialym chasis,

Jednak o wiele fajniej wyglądają takie lampy pracując zgodnie z oryginalnym przeznaczeniem: w odbiorniku radiowym, nawet jeśli to tylko prosty "Mazur".
Albo też budowane przeze mnie od podstaw radio nazwane roboczo Syrenką ( viewtopic.php?f=11&t=22323&p=238196&hil ... ka#p238196 ) w którym wzorem oryginalnej "Syreny" użyłem wszystkich tytułowych lamp (a także AZ1 oraz EM4) natomiast różniące się dwoma podzakresami fal krótkich w miejsce jednego (na zdjęciu jest jeszcze użyty prowizorycznie przełącznik zakresów od "Mazura" ale nowy już obecnie funkcjonuje).

[at@ri]

Fajne to radyjko Panie Tomku, zdaje sobie sprawe z uroku słuchania na falach długich w modulacji AM ale z krajowych to juz tylko Warszawa została, musi Pan jeszcze jakiś klocek dobudować z lampową głowicą UKF, najlepiej taką przestrajaną w pełnym (88-108) paśmie może na warikapach, wtedy mozna programator dorobić albo jakiś syntezer, ale to juz krzem a Pan krzemu nie lubi ale podziwiam, budować coś takiego dzisiaj na lampach to magia. Mnie to tez bardzo fascynuje ale strasznie cieżko mi przychodzi "zatrybienie" konstrukcji na lampach, z prostym wzmacniaczem mecze sie juz tyle czasu.

Tutaj moje wypociny ale na krzemie, i troche w stylu retro ale cieszy ucho i zadanie spełnia:
http://www.elektroda.pl/rtvforum/viewto ... ight=&sid=
(na elce jestem maliniak80 )
a na lampach tez w koncu moze uda mi sie coś zrobić i chociaz troche tą technike zgłebic

[Tomek Janiszewski]

Fajne to radyjko Panie Tomku, zdaje sobie sprawe z uroku słuchania na falach długich w modulacji AM ale z krajowych to juz tylko Warszawa została

A fale średnie i krótkie to pies? Słuchanie zagranicznych stacji, zwłaszcza nocą też ma swój urok.

musi Pan jeszcze jakiś klocek dobudować z lampową głowicą UKF

Niestety nie wchodzi to w grę, z uwagi na nieistnienie loktalowych lamp ECC21 do głowicy UKF oraz EAA21 do demodulatora FM W odwzorowywaniu koncepcji odbiornika "Podhale" z superreakcyjnym tunerem UKF, zwłaszcza na najmniej do tego celu odpowiedniej lampie ECH81 (o wiele lepsza byłaby współczesna jej telewizyjna ECF82) nie widzę sensu, bo i mieszanie novalu z loktalami, i parametry oraz walory użytkowe (podwójny odbiór tej samej stacji, maximum sygnału pokrywające się z maximum zniekształceń) marne.

najlepiej taką przestrajaną w pełnym (88-108) paśmie może na warikapach, wtedy mozna programator dorobić albo jakiś syntezer,

Taaaa, jeszcze czego. Pełne pasmo - i owszem (rzecz jasna już w odbiorniku na lampach noval/heptal), ale z krzemem w tym zastosowaniu PRECZ! Za to można dorobić lampowy stereodekoder:
viewtopic.php?f=18&t=14675&hilit=lamina ... p&start=30

ale to juz krzem a Pan krzemu nie lubi

Krzem też ma swoje należne miejsce Nie cierpię natomiast plastiku, czemu dałem wyraz w tej oto konstrukcji, zawierającej też nieco germanu (nie tylko w diodach AAP... lecz i w końcowych ADetkach):
viewtopic.php?f=18&t=14675&p=168762&hil ... ch#p168762
viewtopic.php?f=8&t=16816&p=192413&hilit=safari#p192413
Obecnie wszystkie te trzy klocki zostały zabudowane w burtowej, sklejkowej jaskółce na jachcie żaglowym, gdzie wykazują jedną ze swoich zalet w postaci małego poboru prądu (zasilanie wraz z LEDowym oświetleniem wewnętrznym i nawigacyjnym jest z ośmiu bateryjek rozmiaru "D" NiMH o pojemności 8Ah ładowanych z baterii słonecznej 6W). A jak czysto słucha się rosyjskiej stacji na falach długich, w miejscu wolnym od smogu elektromagnetycznego z komputerów, plazm, świetlówek kompaktowych...

ale podziwiam, budować coś takiego dzisiaj na lampach to magia. Mnie to tez bardzo fascynuje ale strasznie cieżko mi przychodzi "zatrybienie" konstrukcji na lampach, z prostym wzmacniaczem mecze sie juz tyle czasu.

Jak się postarasz - doświadczenie przyjdzie z czasem, że i radio od podstaw uda Ci się zrobić. W każdym razie szanuj te lampy, nie marnuj ich na konstrukcje takie jak proponowałeś na wstępie, w których tylko jeden z systemów możliwy jest do wykorzystania. Nawet diody detekcyjne z lampy EBL21 można wykorzystać: w prostowniku wskaźnika wysterowania (z okiem magicznym lub czułym mikroamperomierzem) przy czym we wamacniaczu PP (a także SE, o ile jest do dyspozcji dodatkowe słuchawkowe uzwojenie wtórne na transformatorze sieciowym) może to być prostownik pełnookresowy.

[_idu]

A fale średnie i krótkie to pies? Słuchanie zagranicznych stacji, zwłaszcza nocą też ma swój urok.

Niestety pies.... Ilość stacji maleje na średnich i krótkich. DRM nie ratuje radia poniżej 30MHz i niestety szybciej zdechnie niż wyzionie ducha ostatecznie radiofonia AM. Generalnie klasyczne radio obecnie jest na straconej pozycji wobec internetu.

Niestety nie wchodzi to w grę, z uwagi na nieistnienie loktalowych lamp ECC21 do głowicy UKF oraz EAA21 do demodulatora FM W odwzorowywaniu koncepcji odbiornika "Podhale" z superreakcyjnym tunerem UKF, zwłaszcza na najmniej do tego celu odpowiedniej lampie ECH81 (o wiele lepsza byłaby współczesna jej telewizyjna ECF82) nie widzę sensu, bo i mieszanie novalu z loktalami, i parametry oraz walory użytkowe (podwójny odbiór tej samej stacji, maximum sygnału pokrywające się z maximum zniekształceń) marne.

Po pierwsze po co jakaś hipotetyczna EAA21? Lepsze są diody germanowe bowiem pozwalają obniżyć wymagane wzmocnienie całego toru odbiorczego. to jest ważny przy osiągach starszych lamp. Głowica UKF - no cóż można przecież jak już mamy się trzymać loctali sięgnąć do EF50 (uwaga inny oryginalny 9-cio nóżkowy loctal). EF50 jest chyba nawet starsza od serii 21 i powstała jako efekt prac na radarem i ekspansji w zakres VHF. Teskt o ECH81 traktuję humorystycznie.... śmieszą mnie ortodoksyjne uprzedzenia.
Akurat ECH81 ma jedynie przewagę w stosunku do ECH21 tylko w krótszych doprowadzeniach ale dodam że można je kompensować. A pozostałe osiągi ECH81 są identyczne z ECH4, ECH21... Najsłabsze ogniwo w lampowych odbiornikach AM z lat 60-tych. w USA przekonano się do stosowania triod w stopniu wejściowym AM.
Wracając do głowicy UKF jest jeszcze EF22 która można połączyć jak triodę. Wzmacniacz w.cz. w podstawie pośredniej i z kompensacją indukcyjności doprowadzeń dałby jakieś osiągi (wzmocnienie rzędu 3 - 4 razy byłoby niezłym sukcesem - wszak ECC85 jako wzmacniacz w.cz. oferowała około 8 krotne wzmocnie w.cz. i to w układzie o podstawie mieszane).
Nie tak dawno na eba'y niemieckim można było upolować loctalowa triodę VHF oznaczoną wg systemu eropejskiego więc na siłę można zrobić radio UKF całkowicie na loctalach - tym bardziej że są jeszcze lampy zza oceanu.

Taaaa, jeszcze czego. Pełne pasmo - i owszem (rzecz jasna już w odbiorniku na lampach noval/heptal), ale z krzemem w tym zastosowaniu PRECZ! Za to można dorobić lampowy stereodekoder:

A ile krzemu w torze sygnałowym byłoby? warikapy? Przecież one pozwolą na b. zwartą konstrukcję głowicy i przy dobrym podejściu na znaczną poprawę osiągów z głowicami UKF montowanymi fabrycznie w radiach lampowych. Co do dekodera stereo, owszem - ale fajnie byłoby powielic układ Telefunkena z generatorem 38kHz synchronizowanym pilotem 19kHz. Nie zniszczę cewek by przekonać się o liczbach zwojów.
Syntetezer czemu nie choć wystarczyłby odczyt częstotliwości na lampach Nixie lub VFD plus programator na helipotach czy helitrymach.

Krzem też ma swoje należne miejsce Nie cierpię natomiast plastiku, czemu dałem wyraz w tej oto konstrukcji, zawierającej też nieco germanu:

Ten znienawidzony plastik pozwolił na tyle obniżyć koszty produkcji elementów półprzewodnikowych że przyśpieszyło to proces wypierania lamp. Co ciekawe mam produkcji austriackiej radio stereo lampowo-tranzystorowe z początku lat 70-=tych. Lampy ECC85, ECH81, EAF801, EM87 i krzemowe tranzystory jak BC149 (już w nowych obudowach nie tych starszych większych). Dekoder stereo był zbudowany na dwóch BC148. Tranzystory germanowe był owszem tylko w stopniu mocy - AC180K plus AD161 i AD162. Wymiary radia - objętościowo prawie trzykrotnie mniejsze od naszego Fagota czy Sobótki. Za to jedno zaskoczenie b. wysoka czułość na zakresach AM z rewelacyjnym tłumieniem zakłóceń. I co nadal będziesz uważał ze lampa i plastikowy BC149 to kudlenie?

Jak się postarasz - doświadczenie przyjdzie z czasem, że i radio od podstaw uda Ci się zrobić. W każdym razie szanuj te lampy, nie marnuj ich na konstrukcje takie jak proponowałeś na wstępie, w których tylko jeden z systemów możliwy jest do wykorzystania. Nawet diody detekcyjne z lampy EBL21 można wykorzystać: w prostowniku wskaźnika wysterowania (z okiem magicznym lub czułym mikroamperomierzem) przy czym we wamacniaczu PP (a także SE, o ile jest do dyspozcji dodatkowe słuchawkowe uzwojenie wtórne na transformatorze sieciowym) może to być prostownik pełnookresowy.

Jeeeeezu znowu religia, jakieś voodooo? Zastosowanie ich jako wzmacniacza - dość stylowego i "wyglądnego" z racji rozmiarów baniek lamp serii 21 ma być jakąś profanacją?. Diody w EBL21 zostawić w spokoju. Czy to mikroamperomierzy jako wskaźników wysterowania czy oczka magicznego (niestety od kilku lat o loctalowym oczku EM71 można sobie tylko pomarzyć) lepsze będa diody półprzewodnikowe.

Radio aby miało jakiś sens - chyba że zrobić coś na półkę a potem rozebrać - musi albo mieć dobry odbiór 'UKF albo porządną rozbudowaną konstrukcję na AM. Pierwsze - lepiej wykonać na novalach czy radzieckich subminiaturkach plus radzieckich nuwistorach. AM owszem jeszcze można na loctalach. Niestety radio trzeba ekranować (szczególnie już AM z racji śmiecia w eterze) i cały urok lamp gdzieś znika pod ekranami, blachami. Wyeksponowanie loctali będzie jedynie we wzmacniaczu.

EBL21 - dwie jako PP. Podaję przykład od Philipsa:

EBL21.png

EBL21.png

Jest też UBL21 - nieco inna lampa (musiała oferować sensowna moc wyjściową przy niskim napięciu anodowym) podam też dla niej punkt pracy

UBL21.png

Dwie EBL21 w klasie AB - 13W przy 1,8% zniekształceń. Bardzo dobry rezultat.
Aha EBL71 to to samo co EBL21, ten sam cokół - firma Lorenz lampom loctal przyporządkowała numerki od 70 do 79.
Czyli ECH71 = ECH21, UCH71 = UCH21.


Teraz inwerter. ECH21 (oraz UCH21) jak znalazł:

ECH21.png

I na koniec stopień wsteny. No cóż. EF22 pasuje doskonale:

EF22.png

Na koniec uwaga dot regulacji wzmocnienia prądem stałym. W przypadku inwertera mamy mały zakres regulacji przy którym nie ma znacznego wzrostu zniekształceń. Nie co lepiej jest z EF22. Któś powie ze po co, ale ja na przekór podpowiem że można (i warto) dorobić prosty kompresor dynamiki - najpierw ograniczamy w EF22 a przy mocniejszym łupnięciu w inwerterze na ECH21. Kompresor o takim dwustopniowym ograniczaniu dynamiki może się okazać przydatny przy słuchaniu przy głośnym otoczeniu (w letni dzień, okno otwarte a tam hałas z ulicy. To czasem może być użyteczny feature. Stopień kompresji nie musi być znaczny. Podane zniekształcenia dla inwertera i stopnia wstępnego dotyczą pełnego wysterowania. Im mniejsza amplituda tym zniekształcenia niższe. Dodatkowy stopień wzmacniacza na EF22 da jeszcze możliwość zastosowania biernej regulacji - może być skokowa wg mnie zakres od -3 do +9dB w zupełności wystarcza., Większe osłabienia niż -4dB a podbicia niż 12dB są zbędne. Wystarczy kilka pozycji - -3dB, 0dB, 3dB, 6dB i 9dB. Maksimum podbicia 9dB oznacza że ten bierny korektor wniesie niewielkie tłumienie ( 3- 5 krotne)dla 1kHz.

Proszę jest gotowiec podany na tacy. Jedyne co pozostaje to zaprojektować zasilacz, dorobić prostowniki z ogranicznikami do kompresora dynamiki i przeliczyć te filtry RC dla skokowej biernej regulacji barwy dźwięku. A konstrukcja odwdzięczy sporą mocą 2*10W z zapasem, dodatkowymi cechami użytkowymi oraz wyglądem stosunkowo dużych lamp. Inny zysk to wręcz legendarna trwałość lamp tej serii wyjątkowo odpornej na "zajechanie".