Forum miłośników lamp i retro radiotechniki
http://forum-trioda.pl/
. Natomiast na studiach popełniłem (w realu!) wzmacniacz klasy D własnego pomysłu, z wykorzystaniem łatwo wtedy (i dziś chyba też) dostępnych tranzystorów 2N2219A i 2N2905A w stopniu końcowym. Pozostałe tranzystory, nie pracujące w nasyceniu były zwyczajnymi becetkami. Użycie w stopniu końcowym zwyczajnych tranzystorów przeznaczonych do celów audio (BC211/313, BD139/140 etc.) skutkowało znaczącym wzrostem prądu po przejściu na klasę D, chyba że między ich bazy a kolektory zostały włączone diody Schottky'ego zapobiegające wchodzeniu w głębokie nasycenie i tym samym skracające czas przeciągania. Efekt był zauważalny: z właściwymi tranzystorami końcowymi prąd pobierany przy niezmienionej mocy bardzo wyraźnie spadał po przejściu z klasy B na klasę D, co osiągało się poprzez rozwarcie dławika. Bo też idea została zaczerpnięta z samooscylujących stabilizatorów impulsowych "Step-down": ujemne napięciowe sprzężenie zwrotne dla sygnału audio (jak w klasycznych wzmacniaczach klasy AB), plus dodatnie sprzężenie zwrotne dla składowej w.cz. Różnica między wzmacniaczem a zasilaczem polegała na zastosowaniu przeciwsobnego stopnia końcowego w miejsce pojedynczego, oraz sygnału audio w miejsce napięcia odniesienia. Przywołany z pamięci schemat mógł wyglądać mniej więcej tak:
I to było z góry założone. W samooscylującym stabilizatorze impulsowym jest wszak tak samo. Za to w przybliżeniu stała jest międzyszczytowa wartość tętnień po pierwszym (i często jedynym) członie filtru.
No a w RiK zrobiono to na paru tranzystorach. W wyniku powyższego liniowość zboczy nie jest stała, co powoduje zniekształcenia nieliniowe i zostało to wyraźnie zastrzeżone. Układy samooscylujące mają tę zaletę że proces wytwarzania sygnału impulsowego jest pod kontrolą pętli USZ co pozwala nie obawiać się tego rodzaju zniekształceń.W typowym układzie stosuje się jako generator PWM podwójny wzmacniacz operacyjny, pierwszy jest generatorem piły, drugi pełni rolę komparatora.
Ale dopiero teraz sobie uświadomiłem sobie że na przytoczonym schemacie brak czegoś istotnego. To równoległy człon RL na którym odkłada się sygnał proporcjonalny do chwilowej wartości prądu dławika. Zwykle pomija się go także w stabilizatorach impulsowych, i w efekcie tętnienia stają się dużo większe niż mogłyby być. Co więcej - zdarza się że im lepszy kondensator w filtrze (o mniejszej ESR) tym tętnienia stają się większe, bowiem nienormalnie obniża się wówczas częstotliwość kluczowania W krańcowym przypadku zasilacz może nawet się wzbudzić na częstotliwości bliskiej częstotliwości granicznej filtru LC, podczas gdy normalna częstotliwość kluczowania jest przynajmniej o rząd wielkości większa. Oczywiście, ów człon RL zostanie uwzględniony w projekcie wzmacniacza.Kondensator C7 pokazany na schemacie powinien mieć jak najmniejszą wartość ESR w celu zmniejszenia promieniowania zakłóceń przez przewód doprowadzający sygnał do głośnika.
Ale szczególnie wówczas (na co pozwala płytka stykowa) wskazane byłoby poprawić coś co można poprawić bezkosztowo. A imienno podpiąć kolektor T4 pod układ bootstrap, stosownie do powyższego zmniejszając rezystor 680 omów. Dopiero to pozwoli wysterować końcową parę komplementarną rail to rail. Znów twórca tego schematu zapomniał jak to zrobiono w TAA435:
A więc jak rozumiem - stawiasz na tranzystory Retro, krzemowe tranzystory epiplanarne a co dopiero overlay (np. 2N2369 który ma zresztą także odpowiednik komplementarny) w grę nie wchodzą?Za ASZ20 powinien podejść radziecki P416B, może przy nieco obniżonym napięciu zasilania
To jest wysokonapięciowy tranzystor do wzmacniaczy wizji, coś jak nasz BF257 tylko znaczne słabszy. Stosownie do powyższego jego fT jest niewielka jak na tranzystor krzemowy, także beta może okazać się niepraktycznie mała. Lepsze byłyby KT312 (w płaskim mininocniku, jak GT309) lub KT603.za HT401 może KT601A jak już jedziemy sajuzem
Jeszcze lepszy byłby ASY37 (większa beta oraz fT. Czy to jednak wystarczy? (patrz dalej).za ASY26 podejdzie nasz ASY36
Wszystkie tranzystory o których piszesz (dotyczy to także ASY26, ASY36 oraz ASY37) są germanowymi tranzystorami stopowymi. Nawet jeśli mają imponującą jak na tę technologię fT (np. nasz ASY37 aż 10MHz) to ich pojemność złącza baza - kolektor jest niepraktycznie duża jak na tego rodzaju zastosowania. Wyraźnie mniejsza w porównaniu z typowymi tranzystorami stopowymi do zastosowań audio (których typowa fT wynosi 1MHz) jest jedynie pojemność dyfuzyjna złącza baza - emiter, stąd wyższa fT. Zbilansuj sobie zresztą moc w stopniu końcowym. Impedancja głośnika wynosi 15 omów, tymczasem sama tylko oporność dolnego bootstrapu wynosi zaledwie 47 omów toteż będzie się w niej tracić conajmniej 1/3 mocy użytecznej, a w istocie znacznie więcej (i to bez względu na wysterowanie!) bowiem tam dochodzi w pełnym wymiarze prostokątny sygnał nośny. W efekcie jest więcej niż pewne że sprawność będzie zbliżona do uzyskiwanej we wzmacniaczu pracującym w płytkiej klasie AB. Można sobie postawić pytanie dlaczego zastosowano w bootstrapie tak małe rezystory (220R + 47R). Suma ich wynosi 267 omów, co stanowi tylko niespełna 18-krotność impedancji obciążenia. Najwyraźniej przy częstotliwości kluczowania można liczyć tylko na tak mizerne wzmocnienie prądowe.Stopień końcowy jest dziwny. Z jednej strony jest OC140, który jest szybkim (jak na german) tranzystorem impulsowym z ft ~ 12 MHz, a jako para do niego pracuje 2G387, który wydaje się tranzystorem ogólnego przeznaczenia z ft ~ 1 MHz. W stopniach końcowych w klasie B OC140 pracował często z OC74, a więc podobnym do 2G387. W impulsowym układzie spodziewałbym się pary bardziej zgodnej pod względem częstotliwości granicznej. Z szybszych npn mam ASY28, ewentualnie kupię OC140 i sparuję go z AC128 albo OC1074 zależnie co znajdę w szpargałach.
A może na początek lepiej zasymulować, nawet na tranzystorach krzemowych? W necie pokutuje jakaś bubloteka, niby to firmowana przez LTSpice, ale zawierająca obok becetek, bedetek, beefów, dwuenek - także pokaźny wybór sowieckich kotów a nawet kilka germanowych petów, w tym MP41, MP35, P416B, GT308B, i wreszcie acetki AC127, AC128 i AC151. Niestety nie mogę jej już znaleźć, ale jeśli jej nie masz - spróbuję przesłać jako załącznik tekstowy.