101 pytań odnośnie projektowania wzmacniacza SE

[Dragon]

Dzięki za odpowiedź. Przepraszam za nieobecność, ale okazało się, że przyjąłem złe założenia przy projektowaniu wzmacniacza (inna oporność wyjściowa transformatora głośnikowego, czego skutkiem jest inny punkt pracy lamp mocy) i starałem się rozwiązać ten problem. Wydaje mi się, że się udało, ale dla pewności dopytam jeszcze, żebym znowu nie musiał zaczynać projektu od początku...

W pierwszej kolejności chciałbym zakończyć poprzedni temat, zanim przejdę dalej.

1)Einherjer -

A wiesz w ogóle na co jest ten wzór 20*log(U1/U2)? Chyba nie bardzo

- Ten wzór dotyczy, z tego co wiem, przeliczenia wzmocnienia napięciowego na decybele. Znając napięcie wejściowe i wyjściowe wzmacniacza, można obliczyć o ile decybeli nasz wzmacniacz wzmocni sygnał (lub po prostu poszczególny stopień). Pomyślałem więc sobie, że jeśli tego wzoru używamy do liczenia wzmocnienia napięciowego wzmacniacza w db, a USZ osłabia wzmocnienie napięciowe i jest podane w db, to ten wzór powinien pasować.

2)

Jak znasz wartość rezystora katodowego i głębokość sprzężenia to musisz jeszcze znać wzmocnienie w otwartej pętli[...]

- wzmocnienie w otwartej pętli jestem w stanie policzyć. Z tego co pamiętam w książce pana Zawady jest podany wzór, jeśli chcemy pod USZ wziąć także transformator. Należy wtedy iloczyn poszczególnych stopni pomnożyć przez odwrotność przekładni transformatora głośnikowego. Mam jednak pytanie. Jak policzyć wzmocnienie napięciowe przy łączeniu lamp równolegle? Wiadomo, moc wzrośnie dwukrotnie, bo prąd jest dwukrotnie większy. Ale co ze wzmocnieniem napięciowym? Chyba powinno pozostać bez zmian.

3)

[...] i wyjść od wzoru na wzmocnienie układu objętego pętlą ujemnego sprzężenia zwrotnego: Ku=A/(1+b*A). Gdzieś kiedyś tłumaczyłem na forum jak to po kolei policzyć, jak znajdę chwilę to znajdę to w swoich notatkach. Nigdy nie pamiętam gotowego wzoru i za każdym razem go sobie wyprowadzam.

- Z tym wzorem to ciekawa sprawa. Jak przeglądałem rozdział o USZ w książce pana Zawady, to również nie ma tam nic o obliczaniu opornika USZ. Próbowałem szukać Twojego tematu o obliczaniu opornika USZ, ale nie mogłem znaleźć. Nie pamiętasz może np. tytułu tego tematu?

4)

Kondensator policz tak, żeby razem z rezystorem miał częstotliwość graniczną odpowiednio niższą niż dolna granica pasma, które zakładasz. Przykładowo, jeśli Twój wzmacniacz ma mieć fd=30Hz, to celowałbym w 3Hz-10Hz.

- czemu jak liczymy filtr w zasilaczu, liczymy go dla maksymalnych dopuszczalnych tętnień, a ten filtr pomiędzy stopniami już dla konkretnych częstotliwości? Czyżby chodziło o wpływ poszczególnych stopni na siebie same?



Wracając jednak do tematu, przez który straciłem trochę czasu:

5)Jak obliczyć przekładnie transformatora przy łączeniu równoległym uzwojeń pierwotnych? Zakładając, że uzwojenie pierwotne ma 2800 zwojów, a środkowy odczep jest w połowie i te dwie połowy uzwojeń połączę równolegle(czyli będę miał dwa uzwojenia po 1400 zwojów połączonych równolegle), to mogę przyjąć 1400 zwojów do obliczeń przekładni, czy raczej robi się to w inny sposób?

6)Czy takie łączenie (równoległe) uzwojeń ma coś wspólnego z podziałem na sekcje? Rozumiem, że przy takim połączeniu zmniejszy mi się indukcyjność uzwojenia pierwotnego o połowę, ale też zmniejszy indukcyjność rozproszenia?


Z góry dziękuję za odpowiedź. Całość (przynajmniej w teorii) zbliża się ku końcowi, więc już niedługo powinien przestać Was męczyć
Pozdrawiam

[przemak]

Zakładając, że uzwojenie pierwotne ma 2800 zwojów, a środkowy odczep jest w połowie i te dwie połowy uzwojeń połączę równolegle(czyli będę miał dwa uzwojenia po 1400 zwojów połączonych równolegle), to mogę przyjąć 1400 zwojów do obliczeń przekładni, czy raczej robi się to w inny sposób?

Jeżeli to jest odczep, to w ten sposób zewrzesz uzwojenie. Do obliczeń przyjmujesz w każdym razie 1400 zwojów - teoretycznie

[Einherjer]

1) To czy wyrazimy wzmocnienie i głębokość sprzężenia w dB, czy "zwyczajnie" nie ma tu większego znaczenia.
2) Wzmocnienie napięciowe będzie takie samo.
3) Nie było o tym osobnego tematu, bo to nie jest duża sprawa. Któremuś z kolegów pomagaliśmy zaprojektować wzmacniacz i ten problem też się pojawił. Właśnie nabazgrałem na kartce wyprowadzenie wzoru na rezystor sprzężenia, wygląda ok, ale jeszcze jutro na trzeźwo zerknę czy się gdzieś nie pomyliłem i zeskanuję.
4) Bardziej chodzi o wpływ na zasilany stopień, idealny zasilacz powinien mieć zerową rezystancję dynamiczną, w praktyce chcemy, żeby była pomijalna w zakresie częstotliwości, który nas interesuje.
5) Przy równoległym połączeniu będziesz miał przekładnie jak dla jednej części (1400 zwojów w Twoim przykładzie).
6) Nie miałem nigdy tyle cierpliwości, żeby nawijać transformatory, ale pierwsze słyszę o łączeniu sekcji uzwojenia pierwotnego równolegle i nie wiem jaki to by miało mieć sens. Raczej stosuje się to dla uzwojenia wtórnego, żeby zmniejszyć rezystancję wypadkową. Indukcyjność główna zdaje się zależy kwadratowo od liczby zwojów, czyli spadnie czterokrotnie, to jak zmieni się indukcyjność rozproszenia to nie wiem. Uzwojenie pierwotne zwykle dzieli się na dwie sekcje połączone szeregowo.

[Dragon]

Dzięki Wam za odpowiedzi.

Właśnie nabazgrałem na kartce wyprowadzenie wzoru na rezystor sprzężenia, wygląda ok, ale jeszcze jutro na trzeźwo zerknę czy się gdzieś nie pomyliłem i zeskanuję.

- jakbyś mógł w wolnej chwili podrzucić to byłym wdzięczny. Ucieszę się z czegokolwiek

Bardziej chodzi o wpływ na zasilany stopień, idealny zasilacz powinien mieć zerową rezystancję dynamiczną, w praktyce chcemy, żeby była pomijalna w zakresie częstotliwości, który nas interesuje.

- czemu w takim razie w większości wzmacniaczy w części stopnia mocy tego filtra nie ma? Tylko w pozostałych stopniach? A druga sprawa - przecież jak łączymy zasilacz ze stopniem anodowym, to napięcie jest pobierane z kondensatora podłączonego równolegle o dużej pojemności, więc po co dokładać mniejszy kondensator tak samo podłączony dodatkowo na tej samej drodze? np. w AVT455 opisywanym przez Alka, bezpośrednio z zasilacza(dwóch kondensatorów 100uF połączonych równolegle, czyli w sumie 200uF) napięcie idzie na anodę stopnia mocy(bez żadnego filtra odsprzęgającego) i potem przez filtr odsprzęgający (kondensator 4,7uF podłączony równolegle) do stopnia przedwzmacniacza. Po co dawać kondensator 4,7 uF jak bezpośrednio z zasilacza mamy wpięty kondensatory o pojemności 200uF? Przecież wzmacniacz nie wie, gdzie zaczyna się zasilacz, a gdzie schemat kanału.

Pozdrawiam,
Dragon

[lamposz]

Bo w AVT455 między głównym filtrem tętnień a stopniem wzmacniacza oporowego mamy jeszcze rezystor 10k. Gdyby nie ten kondensator, ta oporność byłaby widziana przez lampę jako czynna oporność anodowa , a ten opornik ( 10k ) z założenia miał służyć tylko do obniżenia napięcia zasilającego stopnia. Po prostu kondensator "utrzymuje" za opornikiem stały potencjał, przez co nie pozwala na wystąpienie składowej zmiennej napięcie wzmacnianego przez stopień. Gdyby nie owy kondensator , oporność anodowa stopnia byłaby = 230k ( 220k+10k ) , ale właśnie przez niego opornik 10k już nie jest widziany jako oporność czynna . Swoją drogą 22nf równolegle do tego elektrolita jest nie potrzobne przy dzisiejszej jakości kondensatorów elektrolitycznych i ich dobrej pracy nawet do 100khz.

Pozdrawiam

[Einherjer]

Dragon, co się odwlecze to nie uciecze, zapracowany ostatnio jestem i w rozjazdach. Swoją drogą, rezystor sprzężenia obliczam sobie zwykle jak mam już zmontowany układ i wiem jak się zachowuje z otwartą pętlą. Także spokojnie możesz to odłożyć na później Na Twoje pytanie bardzo dobrze odpowiedział kolega lamposz.

[Dragon]

Dziękuję Wam za odpowiedzi.
Einherjer - nie ma problemu, nigdzie mi się nie spieszy Też jestem w trakcie projektu, więc nikogo nie poganiam.

Pozdrawiam,
Dragon

[Dragon]

Mam pytanie dosyć oczywiste, ale muszę się upewnić.
Chciałbym zasilić stopień przedwzmacniacza. Ua = 245V ; Ia = 2,07 mA ; Ra = 220 kOm. Rozumiem, że oporność lampy dla prądu stałego wynosi: 245V/0,00207A = 118kOm. Z dzielnika napięcia wychodzi mi, że Ub musi być równe 700V (spadek na Ra przy prądzie Ia wynosi 445V + dla lampy 245V). Dobrze to liczę? 700V to trochę dużo, zakładając, że stopień mocy potrzebuje lekko ponad 200V Jak zmniejszę Ua lub Ra, to wzrosną zniekształcenia, a i tak napięcie zasilania obniży się może do 450V.

Pozdrawiam,
Dragon

[lamposz]

Jest coś takiego jak kompromis Przy konstrukcjach elektronicznych, występuje on niezwykle często...

[Dragon]

Czyli jednak dobrze liczę... Jak to mawiał pewien profesor
"Kompromis to nierozwiązany problem"

Pozdrawiam,
Dragon

[Dragon]

Problem rozwiązałem (lub nawiązując do mojej wcześniejszej wypowiedzi - nie rozwiązałem ) i udało mi się znaleźć w miarę dobre punkty punkty pracy dla lamp przedwzmacniacza przy niskim napięciu. Jednak przy takich punktach pracy wzmocnienie spada i niestety trzeba usunąć ujemne sprzężenia lokalne, żeby drastycznie nie zwiększyć zniekształceń pochodzącej z tej lampy. Stąd moje dwa pytanka:

1) Zauważyłem, że kiedy w jednym stopniu jest usunięte sprzężenie lokalne i jednocześnie podpięte globalne USZ, to rezystor katodowy jest podzielony na dwa mniejsze i USZ włącza się między je. Dlaczego? Jakimi proporcjami podzielić jeden rezystor katodowy na dwa?

2)Zauważyłem, że na schemacie od AVT2754(schemat 2 strona: http://serwis.avt.pl/manuals/AVT2754.pdf) kondensatory katodowe są obliczone tak, że dwa pierwsze stopnie mają częstotliwość graniczną na 0,5 Hz, a stopień mocy na 3,5 Hz. Nie są to za małe wartości? Wszędzie straszą, że stopień się przytka. A tutaj?

Pozdrawiam,
Dragon

[Einherjer]

1) Zauważ, że kondensator w obwodzie katody zwiera pojawiające się na niej sygnały zmienne do masy, w tym sygnał sprzężenia, jeśli je podłączysz bezpośrednio do katody. Potrzebujesz rezystora, na którym odłoży się napięcie sygnału sprzężenia zwrotnego, więc "zabierasz kawałek" rezystora katodowego i nie blokujesz tego kawałka kondensatorem. W ten sposób nie zmienia Ci się punkt pracy. Jak duży kawałek zabrać? Zbyt duży spowoduje znaczący spadek wzmocnienia (lokalne sprzężenie zwrotne), przy zbyt małym będziesz też miał mały rezystor sprzężenia zwrotnego i obciążysz wyjście wzmacniacza. Ja bym proponował około 100 Omów, kilkadziesiąt najmniej.
2) Wzmacniacz, na który się powołujesz jest poprawny, ale nic poza tym, na pewno nie należy się na nim wzorować. Ja przyjąłbym nieco większe częstotliwości graniczne, właśnie rzędu 3-5 Hz. Chyba, że będziesz miał transformator głośnikowy z fd=10Hz i napędzał tym kolumny z 12'' niskotonowcami, to wszystko zależy.

[Dragon]

Dzięki za odpowiedź. W sumie tym patentem można też zrobić sprzężenie lokalne w połowie (lub w ogóle dobrać odpowiedni procent lokalnego sprzężenia zwrotnego, tak jak nam pasuje), dzieląc rezystor katodowy na dwa identyczne( lub w dowolnie innych proporcjach) i tylko jeden zblokować kondensatorem. Wersja dla osób niezdecydowanych

[lamposz]

W stopniach mocy raczej nie stosuje sie takiej topologi sprzężenia zwrotnego.

[Dragon]

Mam jeszcze jedno pytanie, które mnie nurtuje.

Czy w pentodach kondensator katodowy dobiera się jakoś inaczej niż w triodach? Pytam, bo jak oglądam schematy, to ten kondensator jest ewidentnie za mały. Np. Dla typowego punktu pracy EL84 (120 Om Rk) kondensator powinien wynosić 1mF dla 14 Hz. A wszyscy stosują mniejsze. Np. tutaj https://1e6b41f1-a-62cb3a1a-s-sites.goo ... edirects=0
Z wyliczeń (1,6/fg*Rk) wynika, że kondensator (220uF) jest dobrany na częśtotliwość graniczną 53Hz -3db.

Ktoś mógłby mi to wyjaśnić?

Pozdrawiam,
Dragon