Ramotka - wzmacniacz słuchawkowy na UL1490

[fugasi]

Układy scalone naprawdę mogą mieć aż taki rozrzut parametrów, czy nadszarpnąłęś trochę wyobraźni?

[elektrit]

Te wytrzymujące napięcie zasilania 15V klasyfikowano jako UL1497, te zdolne dostarczyć prąd wyjściowy co najmniej 1,5A przy zachowaniu niskiego napięcia nasycenia stopnia mocy - jako UL1498.

W jaki sposób to robiono? Brano z pudełka i dawaj 12V. Działa. Dawaj 15- już nie działa. O psiakrew własnie zniszczyliśmy coś co mogło pracować jako egzemplarz o gorszych parametrach!
Mi się wydaje, że one były robione celowo pod katalogowe parametry a nie sztampowano je drogą selekcji.

[AZ12]

Witam

Selekcja następowała przez pomiar prądu spoczynkowego.

[Romekd]

Układy scalone naprawdę mogą mieć aż taki rozrzut parametrów, czy nadszarpnąłęś trochę wyobraźni?

Nie wiem jakie największe odchyłki wzmocnienia potrafią mieć tranzystory w scalonych stopniach mocy m.cz. (domyślam się, że spore), ale np. zbadałem kiedyś wartości rezystorów i te potrafiły się różnić od nominalnych nawet o -50...+70%. Przeważnie gdy rezystory miały duże odchyłki, to dotyczyło to większości rezystorów w danym układzie scalonym i wszystkie rezystory miały podobnie zmienioną wartość (w tym samym stopniu i kierunku), tak więc stosunki rezystancji w dzielnikach napięcia wychodziły mniej więcej zbliżone do założonych przez konstruktora układu.

Pozdrawiam
Romek

[Tomek Janiszewski]

Witam

Selekcja następowała przez pomiar prądu spoczynkowego.

Oczywiście że tak się to robi: zasila się badany element ze źródła prądowego (albo poprzez dostatecznie duży rezystor) i mierzy się zmiany prądu w miarę wzrostu napięcia, albo wręcz przykłada się napięcie tak duże że 100% elementów ulega przebiciu i mierzy się wówczas napięcie. Przebicie lawinowe złącz p-n (w przeciwieństwie do przebicia kondensatora względnie izolacji dielektrycznej elementów MOS) nie jest niszczące, o ile nie nastąpi przy tym przekroczenie wydzielanej mocy a tym samym dopuszczalnej temperatury.

[Romekd]

Czołem.

Najgorsze zaś egzemplarze, wychodzące ze stanu nasycenia już przy prądach wyjściowych poniżej 1A były montowane w obudowie bez wkładki radiatorowej i bez podłączania końcówki filtrującej jako UL1490.

Miałem kiedyś w swoich zbiorach układy UL1490 z wkładką radiatorową, identyczne jak na zdjęciu z linku poniżej:

http://obrazki.elektroda.pl/9250865000_1457591016.jpg

Układy UL1496, UL1497 i UL1498, z późnego okresu produkcji, miały wkładkę radiatorową "schowaną" pod warstwą epoksydu (nie widoczną na zewnątrz), przez co były podobne do typowych UL1490. Spotkałem się też z układem oznaczonym jako UL1490, który miał i wkładkę radiatorową, i końcówkę n. 2 podłączoną ze strukturą krzemową. Czyżby nastąpiła pomyłka w oznaczeniu układu?

Pozdrawiam
Romek

[Tomek Janiszewski]

Układy UL1496, UL1497 i UL1498, z późnego okresu produkcji, miały wkładkę radiatorową "schowaną" pod warstwą epoksydu (nie widoczną na zewnątrz), przez co były podobne do typowych UL1490

To były układy UL1596K, UL1497K i UL1498K, w przeciwieństwie do UL1496R, UL1497R i UL1498R z odsłoniętą wkładką metalową. Nadawały się one lepiej do pracy bez zewnętrznego radiatora, z uwagi na lepsze promieniowanie ciepła przez cienką warstwę czarnego epoxydu, w porównaniu ze srebrzoną miedzią. I znalazło to odzwierciedlenie w katalogu CEMI: moc strat 1W dla obudowy R bez radiatora, 1,2W dla obudowy K. Z radiatorem obudowa R pozwalała wytracić aż 3W, pracy obudowy K z radiatorem nie przewidywano. Identyczne obudowy miały układy UL1482K oraz stabilizatory UL1901K.

Spotkałem się też z układem oznaczonym jako UL1490, który miał i wkładkę radiatorową, i końcówkę n. 2 podłączoną ze strukturą krzemową. Czyżby nastąpiła pomyłka w oznaczeniu układu?

Gdzieś przewinął się przez moje ręce UL1495 z wkładką. No ale tam przynajmniej podłączenie końcówki 2 się zgadzało.

Pozdrawiam
Tomek Janiszewski

[elektrit]

Czemu był produkowany taki szeroki typoszereg, jak wystarczyły tylko dwa typy:
- sprzęt zasilany z baterii; jedna kość.
- sprzęt zasilany z baterii/ zasilacza sieciowego; druga kość.
UL 1497 zawsze mnie zastanawiał, bo po co komu taka kość (15V zasilania, mikry prąd)i) jak mozna użyć UL 1481 i mamy zapas parametrów.
Poza tym po co taki układ, który chciałby 10 ogniw R20, jak można dać UL 1498, głośnik 4 om i osiem ogniw. Jest lżej i już. W Safari pracował nie będzie, bo Vcc nie pozwoli, ale i UL 1497 też się tam nie nada.

[Romekd]

Czołem.

To były układy UL1596K, UL1497K i UL1498K, w przeciwieństwie do UL1496R, UL1497R i UL1498R z odsłoniętą wkładką metalową. Nadawały się one lepiej do pracy bez zewnętrznego radiatora, z uwagi na lepsze promieniowanie ciepła przez cienką warstwę czarnego epoxydu, w porównaniu ze srebrzoną miedzią.

Przypomniałem sobie, że był taki podział - układy do pracy z radiatorem (literka R na końcu symbolu), oraz układy wykonane do naturalnego chłodzenia konwekcyjnego (literka "K" na końcu). Firma CEMI jednak nie stosowała tego rozróżnienia w oznakowaniu układów (w oznaczeniach nigdy nie było literek "K" i "R"). Po Twojej wypowiedzi Tomku jedno nie dawało mi spokoju - różna maksymalna moc oddawana, w zależności czy obudowa ma metalową wkładkę zakrytą cienką warstwą epoksydu, czy całkowicie odkrytą. Masa epoksydowa, używana w produkcji układów scalonych i tranzystorów, ma jak wiadomo stosunkowo kiepską przewodność cieplną i samo zakrycie nią metalowej wkładki powinno raczej pogorszyć, a nie polepszyć oddawania ciepła do otoczenia... Sama połyskliwość metalowej blaszki chłodzącej oraz matowość i czarny kolor powłoki epoksydowej nie wyjaśniają lepszego chłodzenia układów zakrytych. Kolor nie ma bowiem większego znaczenia na emisyjność cieplną przy tak niskich temperaturach (myślę, że układ może pracować z temperaturą do około 100°C. Zastanawiało mnie to, więc postanowiłem przyjrzeć się sprawie bliżej. W tym celu dokonałem małej "sekcji zwłok" obu układów...
Standardowy układ UL1490 miał obudowę o wysokości ok. 4,6 mm. Inne wymiary można sprawdzić w nocie katalogowej:

Układy UL1495...1498 z blaszką odkrytą mają wysokość 3,25...3,33 mm, czyli są dużo niższe. Układy z blaszką zakrytą mają wysokość 3,40...3,46, więc w pierwszej chwili pomyślałem, że obudowy z blaszką odkrytą zostały po prostu zeszlifowane (ślady szlifowania widać na nich bardzo wyraźnie; chyba użyto kamieni o bardzo grubym ziarnie... ).

Czasami szlifowanie wykonane było bardzo niestarannie, przez co układ był strasznie krzywy (ciekawe jak takie coś mogło dobrze dolegać do radiatora... ):

Jednak usunięcie warstwy czarnego epoksydu (będącego kiepskim przewodnikiem ciepła) nie mogłoby w takim przypadku pogorszyć warunków chłodzenia, mogło je tylko poprawić. Gorsze chłodzenie poprzez naturalną konwekcję mógłby mieć jedynie układ o mniejszej obudowie, jednak oba układy różniło tylko ok. 0,05...0,15 mm, czyli to na pewno nie było przyczyną różnic. Rozebrałem więc oba układy i sprawa się wyjaśniła. Okazało się, że w obudowach układów z literką "K" w symbolu blaszka była znacznie większa i wypełniała niemal całą powierzchnię układu, przyczyniając się do polepszenia rozprowadzania ciepła po całym układzie scalonym i zwiększając również odprowadzanie tego ciepła do druku przez wszystkie wyprowadzenia. Blaszka w tym przypadku nie była już wykonana z miedzi, ale przy większych gabarytach i umieszczeniu jej wewnątrz układu nie miało to już istotnego znaczenia. Zdjęcie poniżej przedstawia właśnie układ UL1497 w wersji "K".

Pozdrawiam
Romek

[Romekd]

Czemu był produkowany taki szeroki typoszereg, jak wystarczyły tylko dwa typy:
- sprzęt zasilany z baterii; jedna kość.
- sprzęt zasilany z baterii/ zasilacza sieciowego; druga kość.
(...)UL 1497 zawsze mnie zastanawiał, bo po co komu taka kość (15V zasilania, mikry prąd)i) jak mozna użyć UL 1481 i mamy zapas parametrów.

Układów było tyle, ile potrzeba. Był ekonomiczny i tani o małej mocy wyjściowej do urządzeń zasilanych z baterii, były układy o większym prądzie i większej mocy wyjściowej do zasilania z zasilaczy sieciowych oraz jeden typ mogący pracować pod typowym napięciem 12 V (plus minus pewna odchyłka, czyli dla bezpieczeństwa maksymalnie 15 V - UL1497). Układy tej serii cechowały się dużym wzmocnieniem napięciowym (46...50 dB). Dla porównania UL1481 miał typowe wzmocnienie napięciowe na poziomie 37 dB, więc do pełnego wysterowania (dla mocy wyjściowej 6 W) potrzebował już znacznie większego sygnału.

Pozdrawiam
Romek

[elektrit]

UL 1490 blaszki nie miał, bo pamiętam czasy, kiedy odsysacz był przedmiotem marzeń i te układy wylutowywało się metodą rozkruszania obudowy i wylutowywania pojedyńczych końcówek. Być może wystarczało mu chłodzenie przez końcówki.
Obudowa z radiatorem nie dała by się rozkruszyć tak łatwo.
Niemniej jednak pamiętam taką kość, też wzm. m. cz. w obudowie DIL 14 gdzie radiator wystawał z niej i przypominał takie U z załamanymi końcami. Ale co to za kość to nie pamiętam, coś mi się kojarzy, że produkcji SGS

[Romekd]

Czołem.

UL 1490 blaszki nie miał, bo pamiętam czasy, kiedy odsysacz był przedmiotem marzeń i te układy wylutowywało się metodą rozkruszania obudowy i wylutowywania pojedyńczych końcówek. (...) Obudowa z radiatorem nie dała by się rozkruszyć tak łatwo.

Kruszenie obudowy, nawet nie zawierającej metalowej wkładki, i tak musiało być czynnością drastyczną i dość ryzykowną... Ja szedłem w tamtych czasach "na łatwiznę", napiłowując wyprowadzenia bezpośrednio przy obudowie małym pilnikiem iglakiem lub, gdy dostęp z boków układu był gorszy, używałem szpikulca, nacinając nim wyprowadzenia i wylutowując pojedynczo z pomocą pęsety. O kruszeniu obudowy nawet nie pomyślałem

Niemniej jednak pamiętam taką kość, też wzm. m. cz. w obudowie DIL 14 gdzie radiator wystawał z niej i przypominał takie U z załamanymi końcami. Ale co to za kość to nie pamiętam, coś mi się kojarzy, że produkcji SGS

Może masz na myśli odpowiedniki naszych UL1490...97, czyli układy TBA790. TBA790X był ścisłym odpowiednikiem naszego UL1490. Podobnie jak u nas i ten układ miał swoje mocniejsze wersje o oznaczeniach TBA790A, TBA790B, TBA790C i TBA790D. Wersja z literką D na końcu miała maksymalną moc wyjściową 3,2 W i dopuszczalne napięcie zasilania równe 18 V (w kraju nie produkowaliśmy odpowiedników tych układów).
Układy o oznaczeniach TBA790K, TBA790KB, TBA790KC oraz TBA790KD miały wbudowaną blaszkę chłodzącą w kształcie właśnie literki "U" z zagiętymi na zewnątrz bokami (zdjęcie pochodzi ze strony internetowej http://sonic.com.ro/index.php?dispatch= ... t_id=32755 ):

Pełne dane całej rodziny układów TBA790.. można obejrzeć na stronie z linku poniżej :

http://kazus.ru/datasheets/pdf-data/597 ... BA790.html

Pozdrawiam
Romek

[stdi]

UL 1497 zawsze mnie zastanawiał, bo po co komu taka kość (15V zasilania, mikry prąd)i) jak mozna użyć UL 1481 i mamy zapas parametrów.

Jak kopiowano TBA790 to UL1481 nie był w pzygotowaniu. to późniejsze wdrożenie. Alternatywą vbył co najwyżej archaiczne już w tedy UL1401L - UL1405L

Co do serii całkiem prawdopodobne że selekcjonowano wyprodukowane struktury i w ten sposób tworzono az tyle typów. Zresztą sam pierwowzór TBA790 miał sporo podwersji. Być może to efekt dość starej i prymitywnej technologii jego wytwarzania.

[elektrit]

Kolego Romku, ta kość TBA 790K(z fotki) to nie czasem produkcja rumuńskich zakładów IPRS Baneasa? Chodzi o logo, ta literka beta.
Taka sama była na mostkach 1PM1

[Romekd]

Czołem.

Kolego Romku, ta kość TBA 790K(z fotki) to nie czasem produkcja rumuńskich zakładów IPRS Baneasa? Chodzi o logo, ta literka beta.
Taka sama była na mostkach 1PM1

Dokładnie. Mam w swoich zbiorach jeszcze kilkadziesiąt układów TBA790T z początku lat 80-tych, które stosowano w małych czarno-białych telewizorach przenośnych. Układy mają blaszkę chłodzącą identyczną jak w polskich UL1481T.

Myślę, że firma układy te produkowała jeszcze w drugiej połowie lat 90-tych, o czym świadczyć może znalezione przeze mnie w Internecie zdjęcie z datą produkcji:

http://www.pelsocomp.hu/image/cache/dat ... 00x800.jpg

Pozdrawiam
Romek