Końcówka głośnikowa/słuchawkowa tranzystor retro ~3V poszuki

[futrzaczek2]

Czołem.

Może to nie będzie retro, ale zastanów się nad MC34063A. Parę elementów, sensowna sprawność i z tych 3V robisz 6V, a to już daje rozsądne pole manewru.

To tylko część schematów, pochodzą z "Miniodbiorników tranzystorowych" Stanisława Witorta.
Dużo ich, a nie chciałem przeciążać niepotrzebnie forum, więc zamieszczam w takiej właśnie formie.

[_idu]

3V - no to german, german i jeszcze raz german. Na pewno w stopniu mocy.
Układ np. z Kolibra. Napędzany z jakiegoś nawet krzemowca.
Ma jedna wadę brak stabilizacji temperaturowej.

[...:::SQL:::...]

Dziękuję wszystkim i każdemu z osobna
Im więcej czytam i próbuję robić tym bardziej widzę jak mało wiem

Żeby nie poplątać się kompletnie może trochę rozbiję i wypunktuję.

= Zebrane materiały:
- Gdzie są obwody polaryzacji ?
- Miałem kontakt np. z sztuką elektroniki, a tam na-ciapane elementów co nie miara. W zebranych elementach jakby ascetyzm. Dlaczego ?
- Czym tranzystor germanowy różni się od krzemowego (oprócz Ube) ?
- Dziwi mnie brak luster prądowych. Tranzystory germanowe są jakoś niedysponowane w takim układzie ? Czy może układ nie był jeszcze znany ?
- Czasami mam dziwne uczucie jakbym widział "nowoczesne zabawki".
- Wielu układów kompletnie nie jestem w stanie pojąć

= Przeprowadzone eksperymenty:
- Układy przeciw-osobne zazwyczaj wymiękają poniżej 4.5V.
- Mam sporo trudności z polaryzowaniem ich (nie udało mi się wyjść z klasy A)
- Zaproponowany przeze mnie układ 3xNPN (a właściwie spora modyfikacja tegoż) okazał się nawet całkiem stabilny, ale nie udało mi się go sensownie polaryzować. Chociaż przy 2,4V radził sobie jakoś z głośnikiem 8Ω.
- Układ z końcówką kompletenarną WE od strony mocy i dźwięku wypadł najlepiej, ale prąd spoczynkowy 50-200mA i klasa A zabije każde baterie. Również wystąpiły problemy z polaryzacją.
- Całkiem pozytywnie wypadały układy SE, gorzej z zasilaniem zwłaszcza że brak mi dławika i ½Vbat zbijam na rezystancji.

Futrzaczek Dla mnie to jest zabawa i nauka tranzystorów w wydaniu dyskretnym

= Wnioski/plany (przynajmniej na teraz).
- Oscyloskop: bez niego ani rusz. Odgruzuję Mini4, może się przyda A może programowy xoscope.
- Generator funkcyjny: Myślę nad programowym siggen, albo XR2206.
- Chyba mam jakieś transformatorki modulacyjne, sygnałowe - jak dorwę posprawdzam je i może wypróbuje układy transformatorowe.
- Spróbuję zdobyć kompletenarną parę germanową.
- Spróbuję oznaczyć sowieckie germanowce.
- Ale ze mnie cienki bolek z elektroniki
- Jeśli trudności warsztatowe nie zetną mego zapału to zabawy będzie co nie miara

Jeszcze raz dziękuję za pomoc
Pozdrawiam

PS Udało mi się wypożyczyć CH. L. Alley, K. W. Atwood "elementy i układy półprzewodnikowe"

[Tomek Janiszewski]

Przepraszam że nie lampowe ale też mocno retro i chyba pasuje do "Układy i urządzenia"

W tym wypadku jeśli już - to "dla początkujacych

Końcówka głośnikowa/słuchawkowa tranzystor retro ~3V poszukiwany.

Schemat wzmacniacza z sowieckiego odbiornika "Zwiezdoćka" znasz? Typowy z bezpośrednim sprzężeniem na tranzystorach komplementarnych; 2 szt pnp i 2 szt.npn. Przeznaczony wprawdzie do zasilania z 9V (o wiele za dużego, biorąc pod uwagę zastosowany głośnik 0.1W 10ohm), ale żaden problem przeprojektować go na 3V, nawet z użyciem tranzystorów krzemowych. Wzmacniacz o identycznej konfiguracji występował też w sowieckim telewizorku Junost.

Wymagania zasilanie 1-4.5V(optymalnie 2.4-3V), max 3 tranzystory

Jak już mają być tylko 3 - to schemat będzie jeszcze prostszy, tak że da się go przedstawić słownie. Jeden tranzystor pnp dowolnie małej mocy (np. TG5) z emiterem na masie i kolektorem sterującym parę komplementarną (np. MП38/MП41), z rezystorem między bazami (ustalającym prąd spoczynkowy, kilkadziesiąt ohm), obiążony rezystorem podpiętym do głośnika (kilkaset ohm) )od strony zasilania (bootstrap). Polaryzacja bazy wejściowego tranzystora przez pojedynczy rezystor (kilkadziiesiat - kilkaset kohm, dobierany dla uzyskania symetrii napięciowej na wyjściu) dołączony do połączonych razem emiterów tranzystorów końcowych. Na wejściu i wyjściu oczywiście kondensatory elektrolityczne. W sumie: 3 tranzystory, 3 rezystory, 3 kondensatory (wraz z bocznikującum zasilanie). I ma obowiązek działać!

Pierwsze próby polecą na BC211/313/107/

Ten zestaw też jest odpowiedni. Choć to krzem, to trzema woltami się zadowoli, tylko sprawność będzie nieco mniejsza. Oczywiscie na wejściu BC107

później może przejdę na germanki np. МП105,П416,П606.

Ten pierwszy to krzemowy pnp. choć wykonany typową dla germanu technologią stopową i stosownie do tego posiadający ft na poziomie naszych TG50. Należy on do serii MП104-MП106 (produkowanej też pod nowszym oznaczeniem MП114-MП116) i mającej typy komplementarne MП101-MП103 lub MП111-MП113. Germanowe pety to będą spośród npn MП8-11 (pod nowszymi oznaczeniami MП35-MП38, a spośród pnp - komplementarne do wyżej wymienionych MП13-MП15 (odpowiadające MП39-MП41). Są też pety pnp nie mające komplementarnych typów: MП16 (nowsze oznaczenie: MП42) oraz serie: MП20-MП21 i MП25-MП26.

П416 to tranzystor germanowy stopowo-dyfuzyjny w.cz. Nie marnuj go we wzmacniaczu m.cz., zachowaj go na jakiś prosty miniodbiornik (np. reflexowy) na fale długie i średnie. П606 to tranzystor mocy średniej częstotliwości (fT=30MHz). Nie ma on do pary tranzystora komplementarnego, można go użyć w stabilizatorze napięcia lub wraz z drugim takim samym we wzmacniaczu PP z transformatorem sterującym. Lepiej jednak użyć do tego celu petów П213-П217 (można ich też też użyć w układzie quasi-komplementarnym, z wcześniej wymienionymi petami małej mocy).

Pozdrawiam

[Tomek Janiszewski]

Pewien użytkownik wysłał mi bardzo miłe skany
Zibi Dziękuję za pdf-ki, zwłaszcza na UL1111 - ciekawy obwód wejściowy Trochę boję się o stabilność tranzystorów końcowych

Owszem będzie trochę pływał prąd spoczynkowy (brak stabilizacji) ale jeśli nie przeszarżujesz z nim (zaczynałbym od rezystora w bazach końcowego "Darlingtona" na poziomie kilku Mohm) to nie będzie miało większeg znaczenia czy to 1mA czy 1,5mA.

Z kolei natknąłem się na ciekawy i nieznany mi układ z jednym typem tranzystorów.
Ciekawi mnie jak go spolaryzować, jak działa oraz czy jest stabilny

To jest wynalazek ( zrodzony chyba z techniki układów lampowych względnie bramek TTL) który każdemu początkującemu chodził kiedyś po głowie (niżej podpisanemu też) ale chyba nikomu nie zadziałał w tak uproszczonej postaci zadawalająco. To co widzisz na rysunku - musi pracować w klasie A. Aby mogło pracować w klasie B lub AB trzeba go rozbudować o wiele bardziej, tak że klasyczny układ komplementarny będzie dużo prostszy. Tu masz przykład jak można zmusić tranzystory o jednakowym typie przewodnictwa do pracy w klasie AB bez użycia transformatora. Zrobiłem, zadziałało, a teraz się... kurzy

viewtopic.php?f=8&t=15635&hilit=OTL+german

Zapowiada się ciekawy weekend z płytką stykową i zupełne tranzystorowe szaleństwo

Tylko nie popal tranzystorów z tego szaleństwa

[Zibi]

http://freecircuitdiagram.com/2010/06/1 ... ansistors/
http://www.oddmix.com/tech/trtech_1.html

[Tomek Janiszewski]

http://freecircuitdiagram.com/2010/06/1 ... ansistors/

W ostateczności mógłby być - toż to prawie Zwiezdoćka / Elektron których wcześniej zamieścić nie mogłem bo dostęp do ruskich stron był zablokowany. Ale rezystor 470ohm dołączyłbym nie do masy lecz do "gorącej" końcówki głośnika. Taki bootstrap nic nie kosztuje, a wysterowalność poprawi. Warto też włączyć szeregowo z kondensatorem 47uF w emiterze pierwszego tranzystora - opornik 33-100ohm. Pojawi się sprzężenie zwrotne dla prądu zmiennego, obniżające zniekształcenia.
Wzmacniacz upodobni się jeszcze bardziej do "Elektrona":

elektron_mr[1].jpg

Rezystor 8,2kohm bocznikujący ten kondensator można pozostawić: przy tak niskim napięciu zasilania będzie przydatny.

[...:::SQL:::...]

Wtórniki NPN-PNP na wyjściu odpadają Za małe napięcie. Nie mam kompletenarnych germanków. Nie jeden układ w takiej topologi zrobiłem i nie kręci mnie

A na razie prezentuję układ który sobie radzi najlepiej. Mam dziadowski transformator bodajże modulacyjny i myślę nad przedwzmacniaczem z sprzężeniem zwrotnym.


Pozdrawiam

[Tomek Janiszewski]

Wtórniki NPN-PNP na wyjściu odpadają Za małe napięcie.

Wytłumacz to konstruktorom układu scalonego TBA820 (odpowiednik CEMI UL1482) który zadawalał się tak niskim napięciem (3V a nawet 2,5V), na dodatek zachowując wysoką sprawność. Ale nawet bez naśladowania tej skomplikowanej konfiguracji (prosta komplemetnarna para wtórnikowa sterowana z pojedynczego tranzystora i układu bootstrap przy 3V wydoli jeszcze ok. 1V pp na obciążeniu, co zupełnie wystarczy na słuchawkę.

Nie jeden układ w takiej topologi zrobiłem i nie kręci mnie

Więc po co pytasz? Jak chcesz zrobić coś ciekawszego - zabaw się w odwzorowanie struktury TBA820, upraszczając tylko stopień wejściowy, tak aby na sprawności nie tracić. Albo zrób układ obustronie bootstrapowany, a za wzór może Ci posłużyć archaiczny TAA435:
http://www.datasheetarchive.com/pdf-dat ... 10487.html
Tu wprawdzie w aplikacji z germanowymi AD161/162 ale i do krzemowych (np. BC211/313 da się zaadaptować; pierwszy krok to oczywiście dołożenie drugiej diody w polaryzacji. Nawet można go skonfigurować z tranzystorów znajdującym się w krajowym układzie UL1111 (do dziś jest oferowany przez ELFĘ jako CA3046), ale raczej nie warto; lepiej zostawić tylko 2 ostatnie tranzystory npn, a stopień wejściowy (pojedynczy lub różnicowy) wykonać na tranzystorach pnp.

A na razie prezentuję układ który sobie radzi najlepiej. Mam dziadowski transformator bodajże modulacyjny i myślę nad przedwzmacniaczem z sprzężeniem zwrotnym

To jest nic innego jak zsilikonizowany kultowy Koliber:
http://www.mif.pg.gda.pl/homepages/jasi ... liber.html
Użycie w obwodzie polaryzacji diod w miejsce rezystorów (82 ohm na schemacie Kolibra) jest rozwiązaniem kontrowersyjnym. Z jednej strony - zmniejsza wrażliwość prądu spoczynkowego na temperaturę a co o wiele istotniejsze - na napięcie zasilania, z drugiej jednak - zmusza do znacznego zwiększenia prądu dzielnika napięcia tak aby ten był nie mniejszy niż szczytowy prad bazy tranzystorów końcowych przy pełnym wysterowaniu. Z kolei dołączenie kondensatorów równolegle do tych diod - z jednej strony nieco poprawia dynamikę stopnia nawet przy niedostatecznym prądzie dzielnika, z drugiej jednak - w takim wypadku przesuwa punkt pracy stopnia mocy do klasy C dla której właściwe są zniekształcenia skrośne. Nieprzypadkowo nie stosowano takiego rozwiązania nie tylko w Kolibrze, ale w odbiornikach znacznie wyższej klasy, jak Izabella czy Laura:
http://www.mif.pg.gda.pl/homepages/jasi ... bella.html
I nie dziwię się też Ruskim, że w swoich "Selgach", "Sokołach", Ałmazach", "VEF"-ach nie stosowali układu kolibrowskiego lecz pełnotransformatorowy wzmacniacz PP, z pomysłowym wykorzystaniem przedwzmacniacza o bezpośrednim sprzężeniu w roli... układu stabilizacji prądu spoczynkowego stopnia mocy:
http://oldradio.pl/foto_schematy/00336_ ... 0Selga.gif
Conajwyżej dziwię się im że nie zastosowali w żadnym ze swoich odbiorników z tamtych lat (z wyjątkiem zabawkowej "Zwiezdoćki" i rodziny "Elektronów") komplementarnej pary petów, znacznie bardziej dziwię się jednak peerelowskiej myśli technicznej, że ponad jej siły okazało się zerżnięcie ruskiego patentu z "Selgi", jeśli nie z przeznaczeniem do "Sylwii" będącej odpicowanym "Kolibrem" (gdzie mogłoby nie wystarczyć miejsca na drugi transformator m.cz.; w "Minorze" znalazło się ono kosztem okrojenia wzmacniacza p.cz. do jednego tylko stopnia), to przynajmniej do wysokiej klasy odbiornika turystyczno - samochodowego "Ewa"/"Alina" gdzie wprawdzie zastosowano wzmacniacz PP z dwoma transformatorami, ale z prymitywną polaryzacją za pomocą dzielnika oporowego.

[...:::SQL:::...]

Układ pełno-transformatorowy sprawdziłem (2xTG70 + AD412 + П416¹ + transformator 2x1Ω7=>8Ω by KaKa). Układ mile mnie zaskoczył
Mezalians BD354C+AD148 w roli wtórników też sprawował się całkiem nieźle Na tyle nieźle że, zrobiłem łatwy do wpięcia modulik na wspólnym radiatorze i z podkładkami mikowymi.

Wszystkie rady/układy/materiały zostały przestudiowane i zarchiwizowane. Za wszystkie serdecznie dziękuję
Układy standardowe opiszę w niedalekiej przyszłości (jak dorwę sensowny oscyloskop), a na razie zapraszam do wątku o kolejnych eksperymentach.

Pozdrawiam

¹Wiem że nie mam ich trwonić ale nie mam bardziej koszernych tranzystorów germanowych

[Tomek Janiszewski]

¹Wiem że nie mam ich trwonić ale nie mam bardziej koszernych tranzystorów germanowych

Zapytaj Jasia skoroś z 3miasta. Czy przypadkniem nie ma worka tegiepięćdziesiątek, i to z różnobarwnym szkłem od spodu?

[zjawisko]

...i to z różnobarwnym szkłem od spodu?

W sensie, że zielone mają lepszy bas i średnicę, a te mleczne bardziej klarowną górę?

A odnośnie wzmacniacza m.cz. w układzie "kolibrowym" to moja "Dominika" kolejny tydzień śmiga na doszczętnie zużytej baterii o napięciu rzędu 3V. Moc maksymalna może nie powala na kolana, ale spokojnie wystarcza do słuchania w pokoju obok.

[marekb]

Przypadkowo znalazłem stronę http://lessonradio.narod.ru/amplifier.htm - niestety po rosyjsku, kto zna ten język przeczyta, kto nie poogląda schematy.

[Jasiu]

Zapytaj Jasia skoroś z 3miasta. Czy przypadkniem nie ma worka tegiepięćdziesiątek, i to z różnobarwnym szkłem od spodu?

Nie tylko ma worek tegiepięćdziesiątek, ale nawet przygotował mały woreczek dla SQLa. Razem z tegiesiedemdziesiatkami i asycośtam. Tyle, że SQL&co jakoś nie zebrali się by je odebrać, a zamiast tego marudzą na Forum

Jasiu

[...:::SQL:::...]

Do Jasia się już trochę wybieram. Miało być we trzech, potem we dwóch, a teraz na tachanie gratów i oczyszczenie piwnicy tylko ja chętny zostałem Zresztą ponoć mam krzepę, a więcej różności dla mnie

Układy kolibropodobne to być może nie wynalazek naszych Zcyfryzuję schematy na dniach
Na razie me znaleziska na temat "trójka nie-kompletenarna":

zrodla-b-0008.jpeg

zrodla-b-0011.jpeg

Pozdrawiam

PS W częściach zdobytych niedawno oznaczyłem trzy NOS 2T201A z XI 76r, z bardzo ładnym logiem Svetlana