Kondensatory K-75-10-10uF/250V NOS Rosja.

[Tomek Janiszewski]

Zniekształcenia wywołane histerezą w ferromagnetyku możemy obserwować również w samych głośnikach, czego przykładem może być wykonany przeze mnie pomiar dla dwóch małych kolumienek głośnikowych. Zostały one włączone szeregowo z rezystorem 4 Ω pod źródło sygnału i wysterowane poziomem 1 Vrms (napięcie mierzone na zaciskach kolumny). Pierwsza z kolumn (TRISTAR AL8781) miała moduł impedancji 4 Ω/1 kHz i moc nominalną 50 W (maksymalną 100 W), a druga, PHILIPS typ FB206WB, miała 3 Ω i moc 22 W. Przy częstotliwości 1 kHz na rezystorze szeregowym zaobserwowałem pokazane poniżej zniekształcenia.

Na te zniekształcenia mogły się nałożyć zniekształcenia nie mające nic wspólnego z ferromagnetyzmem, a powstające po stronie mechanicznej, w wyniku nieliniowości zawieszenia oraz pasożytniczych drgań membrany. Głośnik jest przetwornikiem odwracalnym, toteż powstające w wyniku tych zniekształceń harmoniczne transformowały się z powrotem na stronę elektryczną, i tam je wykryłeś.
Aby wyeliminować wszelki wpływ ferromagnetyków - należałoby zbudować głośnik z koszem aluminiowym, i magnesem... nadprzewodnikowym Bo cewka wzbudzająca wykonana z miedzi a nawet srebra ale pozbawiona nabiegunników nie dałaby chyba pola magnetycznego zbliżonego do wytwarzanego przez magnesy trwałe z nabiegunnikami przy realnym ze względu na dopuszczalny przyrost temperatury zasilaniu?

[Romekd]

Witam.

Zniekształcenia wywołane histerezą w ferromagnetyku możemy obserwować również w samych głośnikach, czego przykładem może być wykonany przeze mnie pomiar dla dwóch małych kolumienek głośnikowych. Zostały one włączone szeregowo z rezystorem 4 Ω pod źródło sygnału i wysterowane poziomem 1 Vrms (napięcie mierzone na zaciskach kolumny). Pierwsza z kolumn (TRISTAR AL8781) miała moduł impedancji 4 Ω/1 kHz i moc nominalną 50 W (maksymalną 100 W), a druga, PHILIPS typ FB206WB, miała 3 Ω i moc 22 W. Przy częstotliwości 1 kHz na rezystorze szeregowym zaobserwowałem pokazane poniżej zniekształcenia.

Na te zniekształcenia mogły się nałożyć zniekształcenia nie mające nic wspólnego z ferromagnetyzmem, a powstające po stronie mechanicznej, w wyniku nieliniowości zawieszenia oraz pasożytniczych drgań membrany. Głośnik jest przetwornikiem odwracalnym, toteż powstające w wyniku tych zniekształceń harmoniczne transformowały się z powrotem na stronę elektryczną, i tam je wykryłeś. (...)

Tomku, to o czym napisałeś da się pewnie jakoś przeanalizować i po wykonaniu odpowiednich pomiarów potwierdzić lub wykluczyć źródła powstawania zaobserwowanych przeze mnie zniekształceń prądu głośnika. Można zrobić podobne doświadczenie z głośnikiem o niskiej przydatności (by nie żal go było zniszczyć) i po wykonaniu pomiaru prądu, napięcia, przesunięć fazowych, zniekształceń nieliniowych i impedancji dla 1 kHz, można całkowicie unieruchomić cewkę w szczelinie magnetycznej (np. zalewając żywicą epoksydową) i powtarzając te pomiary wyjaśnić kilka zjawisk. Przy okazji można byłoby poznać wartość impedancji "ruchowej" głośnika oraz poziomy zniekształceń przy cewce drgającej i nieruchomej.

Przyszedł mi do głowy pomysł wykonania pomiarów zniekształceń dla moich słuchawek, gdyż całkowite zniekształcenia nieliniowe w ich przypadku nie powinny być większe od 0,05%, czyli zniekształcenia prądu nie powinny przekraczać ułamka tej wartości.

Pozdrawiam
Romek

[Marek7HBV]

druciki "grały" nawet bez umieszczania ich w silnym polu magnetycznym, mimo dużej sztywności konstrukcji, w której je mocowałem. Może ten pisk z drucików powstawał wskutek magnetostrykcji?

Oczywiście,jest to zrozumiałe same z siebie i każdy z Kolegów miał w przeszłości z tym do czynienia.Prąd w obwodzie sięga amperów,to i pole magnetyczne jest wystarczające do słyszalnych zmian wymiaru drucika.Można próbować obliczyć przemieszczenia przewodnika zelaznego z prądem zmiennym przezeń płynącym w polu magnetycznym Ziemi i porównać ze zmianami magnetostrykcyjnymi wymiarów,określić kierunki,natężenia i poziom głośności po uwzględnieniu wielu,wielu, czynników.Myślę że przekroczy to poziom wymagań na pracę magisterską z poważaniem M.

[Romekd]

druciki "grały" nawet bez umieszczania ich w silnym polu magnetycznym, mimo dużej sztywności konstrukcji, w której je mocowałem. Może ten pisk z drucików powstawał wskutek magnetostrykcji?

Oczywiście,jest to zrozumiałe same z siebie i każdy z Kolegów miał w przeszłości z tym do czynienia.Prąd w obwodzie sięga amperów,to i pole magnetyczne jest wystarczające do słyszalnych zmian wymiaru drucika.Można próbować obliczyć przemieszczenia przewodnika zelaznego z prądem zmiennym przezeń płynącym w polu magnetycznym Ziemi i porównać ze zmianami magnetostrykcyjnymi wymiarów,określić kierunki,natężenia i poziom głośności po uwzględnieniu wielu,wielu, czynników.Myślę że przekroczy to poziom wymagań na pracę magisterską z poważaniem M.

To musi być jednak magnetostrykcja, gdyż drucik "gra" niezależnie od swojej orientacji względem pola magnetycznego ziemi. Zbliżenie na pewną odległość do badanej próbki magnesu neodymowego nie podnosi poziomu pisku wydobywającego się z drucika, choć bardzo podnosi pole magnetyczne wokół niego. Dopiero gdy magnes jest już bardzo blisko próbki, efekt akustyczny wyraźnie się nasila.
Naturalne pole magnetyczne ziemi wydaje mi się za słabe, by wywołać taki efekt (drucik stalowy jest sztywny i sztywno zamocowany). Można zresztą zrobić próbę i sprawdzić czy głośnik ze zdemontowanym magnesem stałym będzie odtwarzał dźwięki, gdy jego cewka będzie znajdowała się jedynie w polu magnetycznym ziemi. Gdyby głośnik odtwarzał jednak dźwięki bez magnesu, jego skuteczność powinna zależeć od jego ustawienia względem linii pola. Muszę zrobić taki eksperyment

https://pl.wikipedia.org/wiki/Magnetostrykcja

Pozdrawiam
Romek

[Marek7HBV]

Wszystko jak się okazuje ma wpływ, jeśli przyjmie się odpowiedni punkt odniesienia. Przy bardzo niskim poziomie zniekształceń aparatury, czyli daleko poza granicami naszej słuchowej percepcji, zaczyna być "widać" elementy toru, mogące wprowadzać zniekształcenia, których to elementów w ogóle nie podejrzewalibyśmy
Romek

Tak to prawda. Używając przeciętny wzmacniacz i kolumny markowe+kable z miedzi prawdziwej, całość nowa w cenie miesięcznej średniej krajowej, a używka dużo taniej, uzyskamy dźwięk z zniekształceniami poniżej 2 procent, czyli bez charczenia Natomiast audiofil z 300B bez sprzężenia musi ciułać po tym 0.01 procencie na każdym elemencie, płacąc jak za zboże. Ale może powiedzieć, że wszystko jest z najlepszych materiałów i w ogóle Prima Sort! A to przecież dowartościowuje [i podobno uszlachetnia słuch], jak stuningowane BMW. Polakom też znudziła się seryjna produkcja, żadne tam Philipsy i Technicsy z Peweksu, tylko siermiężna samoróbka - najlepiej inna niż u znajomych. Ludzie tak mają...
Z poważaniem M.

[krzem3]

Marek7HBV

Za średnią krajową, można kupić - jak Kolega napisał sprzęt według klasyfikacji Audio Video w klasie D, więc bardzo przeciętny dla niewymagającego słuchacza. Sprzęt DIY o dobrych parametrach wykonują nie tylko Polacy, również i Niemcy dorównując w jakości sprzętowi firmowemu. Wzmacniacze lampowe High End kształtują się od 10 - 25 tys zł i dużo więcej, nie wspominając o kolumnach głośnikowych i przewodach. Za średnią krajową, to można sobie posłuchać radia, mp3, o źródle jak dobry gramofon, CD, DAC można sobie tylko pomarzyć.

krzem3

[Janusz]

Witam
W 2018r średnia to ok. 5000zł odnosząc się do danych gusowskich. Za jedną średnią można mieć naprawdę niezłe zespoły głośnikowe. Za trzy skompletujesz sensowny zestaw audio włącznie z zestawami. Taki porządnie brzmiący bez audiofilskiego zadęcia, audiofilskiego w tym złym znaczeniu. Czy to dużo. Owszem, ale koszty można redukować nieaudifilskimi sposobami,np. budując samemu któryś z elementów, bądź sięgając po np. amatorskie karty audio, często oferujące wyśmienite parametry za rozsądne pieniądze. Dziś się da, w czasach mojej młodości namiastka możliwości i parametrów współczesnego sprzętu była w Polsce nieosiągalnym marzeniem.
Poza tym dobry sprzęt to też inwestycja raczej na lata.
Więc nie przesadzajmy

[Romekd]

Koniecznie zmierz kawałek popularnego kabla głośnikowego alu.

Zmierzyłem kabel CCA (aluminiowy, miedziowany) o długości 5 metrów i polu przekroju 1,5 mm^2. Na wyjściu otrzymałem zniekształcenia identyczne ze zniekształceniami aparatury przy napięciu wyjściowym wzmacniacza 30 V na obciążeniu 5 Ω.

- dla kabla miedzianego otrzymałem praktycznie ten sam wynik, poza tym, że poziom sygnału wzrósł o ok. 0,2 dB, co wynikało z różnicy w rezystancji obu przewodów. Wynik poniżej.

-
Tak więc aluminium pokryte miedzią nie wprowadza żadnych dodatkowych zniekształceń nieliniowych sygnału, przynajmniej przy mierzeniu posiadanym przeze mnie sprzętem.

Pozdrawiam
Romek

[Romekd]

Wracając do zwrotnicy głośnikowej z Kolumny JBL E100 Northridge Kolegi Janusza, założyciela wątku, to wczoraj wykonałem pomiary charakterystyk jej torów. Sygnał na wejściu zwrotnicy ustawiłem tak, by wynosił wg wskazań przyrządów dokładnie 0 dBV. Zamiast głośników włączyłem rezystory dużej mocy o rezystancji 7,5 Ω. Tor niskotonowy miał charakterystykę jak w załączniku poniżej.

-
Charakterystyka filtrów dla głośnika średniotonowego wypadła następująco:

-
Po zbocznikowaniu elementów L2, C2 i R1 tworzących obwód, który Janusz nazwał "pułapką", charakterystyka tego toru uległa zmianie i przyjęła wygląd jak w załączniku poniżej.

-
Głośnik wysokotonowy został poprzedzony filtrem drugiego rzędu, o charakterystyce widocznej w kolejnym załączniku.

-
Próbowałem podmieniać w nim oryginalny kondensator elektrolityczny (bipolarny) o pojemności 6 μF na doskonałej jakości kondensatory polipropylenowe o pojemności 6,6 μF (o bardzo małej rezystancji szeregowej), co doradzał ktoś z Kolegów w tym wątku, uzyskując charakterystykę filtru widoczną poniżej.

Moim zdaniem taka zamiana nie ma większego sensu, gdyż po zmianie kondensatora poziom sygnału dla częstotliwości 10 kHz wzrósł zaledwie o 0,05 dB, czego nie da się usłyszeć. Poza tym poprawiła się dobroć filtru, co spowodowało wystąpienie większej "górki" przy częstotliwości ok. 6,5 kHz. Minimalnie większa pojemność kondensatory spowodowała również niewielkie obniżenie się częstotliwości granicznej filtru HF. Może jednak jestem w będzie i ktoś z Kolegów przekona mnie, że kondensator ten warto wymienić. Bardzo proszę Kolegów o sugestie, gdyż może błądzę, albowiem do tej pory nie zajmowałem się zbyt często projektowałem zwrotnic do kolumn głośnikowych, nie mam dużego doświadczenia i coś mi "umyka"...

Pozdrawiam
Romek

[krzem3]

Witam
W 2018r średnia to ok. 5000zł odnosząc się do danych gusowskich. Za jedną średnią można mieć naprawdę niezłe zespoły głośnikowe. Za trzy skompletujesz sensowny zestaw audio włącznie z zestawami. Taki porządnie brzmiący bez audiofilskiego zadęcia, audiofilskiego w tym złym znaczeniu. Czy to dużo. Owszem, ale koszty można redukować nieaudifilskimi sposobami,np. budując samemu któryś z elementów, bądź sięgając po np. amatorskie karty audio, często oferujące wyśmienite parametry za rozsądne pieniądze. Dziś się da, w czasach mojej młodości namiastka możliwości i parametrów współczesnego sprzętu była w Polsce nieosiągalnym marzeniem.
Poza tym dobry sprzęt to też inwestycja raczej na lata.
Więc nie przesadzajmy

Zgodzę się z wydatkiem jednej średniej na średniej klasy kolumny głośnikowe, pozostałe elementy zestawu audio zależą od od wymagań i możliwości kupującego. Minionych czasów nie ma potrzeby wspominać i porównywać- postęp technologiczny. W latach 50/60 słuchałem płyt na krajowym adapterze piezoelektrycznym, całkowicie podobnym na jakim słuchał Elvis Presley o TV nie wspomnę. Moim zdaniem nie przesadzajmy z tą szarością i ułomnością sprzętu w PRL-u w stosunku do zagranicy. Prawa autorskie nie pozwalają mi zamieścić zdjęcia.
krzem3

[krzem3]

Bardzo proszę Kolegów o sugestie, gdyż może błądzę, albowiem do tej pory nie zajmowałem się zbyt często projektowałem zwrotnic do kolumn głośnikowych, nie mam dużego doświadczenia i coś mi umyka.

Na pewno teoretyczne sugestie się pojawią, jednak ze świeczką trzeba szukać, kto zbudował profesjonalnie zwrotnicę i wykonał tak precyzyjne pomiary jak Ty Romku.

Pozdrawiam.

[Romekd]

Witam.
Jak widzisz Janusz nie wypowiedział się żaden z Kolegów. Podejrzewałem, że tak właśnie będzie, bo niektórzy musieliby się przyznać do błędów i zweryfikować swoje poglądy, a to nie jest w Ich stylu. Przeprowadzone przeze mnie pomiary nie były profesjonalne, gdyż rzetelne i dające jakąś wiedzę musiałyby obejmować analizę prądów i napięć występujących na każdym z głośników, zamontowanym na swoim miejscu w kolumnie, bo przecież głośniki nie przedstawiają sobą, jako obciążenie zwrotnicy, czystej rezystancji (jak w moim doświadczeniu). Głośniki mają swoja impedancję "ruchową", indukcyjność, skuteczność i charakterystyki przenoszenia. Do "kompletu" byłyby więc jeszcze niezbędne pomiary specjalnym (pomiarowym) mikrofonem w odpowiednio zaadoptowanym akustycznie pomieszczeniu (nie w komorze bezechowej, gdyż takich w swoich mieszkaniach nie mamy). Szkoda, że znani z naszego Forum znawcy tematyki audio, zagorzali pogromcy audiofilów, nie wypowiedzieli się na temat przedstawionych przeze mnie pomiarów, np. przewodów głośnikowych CCA i stalowych, czy bezpiecznika z oprawą, który wprowadzał zniekształcenia...

Gdy będę dysponował wolnym czasem, sprawdzę jeszcze co z sygnałem m.cz. robią przekaźniki, gdyż to zagadnienie mnie osobiście również bardzo interesuje.

Pozdrawiam
Romak

[krzem3]

RomekD.

Wykonałeś ciekawe pomiary, zainteresowanie jest spore, szkoda że wykształceni fachowcy - krytykanci zamilkli, może na to ma wpływ super pogoda. Głośniki i zwrotnicę prawie przedwcześnie wyrzucono do utylizacji, wygląda na to, że kolumny JBL po prawie 13 latach użytkowania mają się dobrze. Kondensatory bipolarne trzymają nadal parametry, głośniki jak nowe. Można jeszcze wykonać pomiary jakie są straty zwory z blachy w stosunku do zastosowania odcinka grubego przewodu łączącego wyjścia głośnikowe. Audiofile wymieniają blaszkę - zworę na odcinek przewodu z miedzi. Przykładowe max wymiary zwory dł 45 mm X szer 13 mm X grubość 0,6 mm

Pozdrawiam
krzem3

[Locutus]

Ja tylko dodam, że "namieszałeś" Kolego Romku...

Seria KA i FW z TME więc na 99.9(9)% oryginały...

[Lisor]

... czy wychodzi na to, że cała zabawa polegająca na wymianie kondensatorów na innego rodzaju / z innego dielektryku / - w założeniu, że zwrotnica została zaprojektowana poprawnie lub nawet dobrze nie ma sensu ? Dobrze zrozumiałem ?