Mój pierwszy regen.

[Jado]

Chodziło mi o obliczenie samej anteny ramowej - zakładamy że ma mieć indukcyjność X, obliczamy wymiary krzyżaka, ilości zwojów w/g wzorów, wykonujemy, mierzymy i... Może się akurat uda
A może trzeba będzie dodać lub odjąć jeden czy kilka zwojów, żeby uzyskać żądaną indukcyjność.

Można oczywiście też wykonać ramówkę "na oko", potem zmierzyć jej indukcyjność i w/g niej dokonać reszty obliczeń i dalszych indukcyjności/pojemności obwodów rezonansowych.
Wtedy jednak trzeba się "wstrzelić" z indukcyjnością w "zakres przestrajania dla danego pasma", co może nie zawsze się udać (optymalna indukcyjność dla danego pasma).

[HaMar]

Chodziło mi o obliczenie samej anteny ramowej - zakładamy że ma mieć indukcyjność X, obliczamy wymiary krzyżaka, ilości zwojów w/g wzorów, wykonujemy, mierzymy i... Może się akurat uda
A może trzeba będzie dodać lub odjąć jeden czy kilka zwojów, żeby uzyskać żądaną indukcyjność.

Można oczywiście też wykonać ramówkę "na oko", potem zmierzyć jej indukcyjność i w/g niej dokonać reszty obliczeń i dalszych indukcyjności/pojemności obwodów rezonansowych.
Wtedy jednak trzeba się "wstrzelić" z indukcyjnością w "zakres przestrajania dla danego pasma", co może nie zawsze się udać (optymalna indukcyjność dla danego pasma).

Obawiam się że nawet dysponując bardzo dokładnymi wzorami, metoda: obliczyć->wykonać->pomierzyć->"jest OK, nie zda tu egzaminu. Problemem jest fakt, że ze swej natury, antena ramowa ma stosunkowo mało zwojów a co za tym idzie, dysponujemy bardzo zgrubną/skokową zmianą indukcyjności . +/- jeden zwój, to może być bardzo wiele μH/mH. Dlatego, podejdę do sprawy inaczej. Ze względu na skuteczność, wymagane są duże wymiary. Rozpocznę więc od mechanicznej budowy krzyżaka o największych akceptowalnych wymiarach. Obliczę dla niego uzwojenie z grubsza odpowiadające wymaganiom i dla najniższej częstotliwości wymagające kondensatora około 400pF. Po wykonaniu uzwojenia, pomierzę i policzę dokładne wartości pojemności równoległej i/lub szeregowej do kondensatora strojeniowego, dla uzyskania wymaganego zakresu strojenia. Wtedy, za pomocą podanego arkusza, będę mógł wyliczyć parametry LC dla audionu.
A przy okazji, dostosowałem arkusz który wcześniej tu wkleiłem:

Obliczenia współbieżności LC.xls

(42 KiB) Pobrany 77 razy

[Jado]

Niezły jest ten Twój arkusz - pobawiłem się nim trochę Nie udało mi się jednak dobrać kondensatorów tak, aby uzyskać idealną współbieżność obwodów, gdzie indukcyjność anteny ramowej wynosi 500uH, a obwodu audionu 450uH (tak przykładowo sobie "machnąłem")
Najlepiej to wychodzi dla tych samych indukcyjności i pojemności - wszędzie 0 % błedu
Może po prostu nie czuję jakiego rzędu wielkości trzeba tam ustawić

Nie dało by się udoskonalić tego arkusza tak, żeby obliczył on sam optymalne wartości pojemności szeregowych i równoległych, a użytkownik wprowadzał by tylko wartości indukcyjności? (przy założeniu że F rezonansowa ma być taka sama dla obu obwodów).

[HaMar]

Na szybko, dla Twoich wymagań:

Obliczenia współbieżności LC.xls

(44 KiB) Pobrany 75 razy

Widać tu dlaczego kiedyś liczono/strojono "w przybliżeniu" - z dwoma punktami zbieżnymi .
Chciałbym jednak zauważyć, że zmieniając indukcyjność audionu (a jest to dużo prostsze i dokładniejsze niż zmiana indukcyjności anteny), można znaleźć (prawie) idealne dopasowanie. I taki był cel utworzenia arkusza.
A co do udoskonaleń..., pewnie by się dało . Niestety, brak czasu i.. lenistwo Jeżeli czegoś nie muszę, to nie robię . Wolę policzyć trochę "na piechotę" niż marnować czas na udoskonalanie narzędzia.

[Jado]

A...no Tobie się lepiej udało Gratulacje
Widzę, że tu trzeba "wachlować" wszystkimi czterema wartościami naraz.
Pewnie najlepiej algorytmy genetyczne - takie jakich używa GSmok - dały by radę należycie poobliczać te wartości

Jasne, że łatwiej dobierać ceweczkę do anteny niż odwrotnie Poza tym - może dla anteny ramowej nie jest potrzebna aż tak idealna zbieżność.
Trzeba by tu pewnie pouwzględniać jeszcze pojemności montażowe, pojemności wejściowe lamp, itd, itp...

Mnie na przykład również interesuje zależność dobroci obwodu LC od częstotliwości - materiał dobry do badań Q-metrem

[HaMar]

Jado W temacie kalkulatorów anten ramowych. Może już gdzieś to się przewinęło na Triodzie, ale dla przypomnienia: http://www.angelfire.com/mb/amandx/loop.html. Policzyłem nim i porównałem z tym co posiadam. Różnica indukcyjności nie przekraczała 5%. I jeszcze ważna uwaga, kalkulator jest poprawny dla nawoju przestrzennego a nie płaskiego (spiralnego) jak w Twojej antenie!

[zagore1]

Jaką pojemność ma ten kondensator zaznaczony na rysunku?

[HaMar]

Jaką pojemność ma ten kondensator zaznaczony na rysunku?

Niestety, bez "wizyty" w oryginale się nie obejdzie . Jeżeli nikt nie odpowie wcześniej, sprawdzę i napiszę wieczorem. A tak na "czuja", 100cm (90pF). Jest to odpowiednik 150pF blokujących siatkę pierwszego stopnia m.cz. (środkowa lampa KC1) na rysunku 10 z pierwszej strony tego wątku.

[zagore1]

Jaką pojemność ma ten kondensator zaznaczony na rysunku?

Niestety, bez "wizyty" w oryginale się nie obejdzie . Jeżeli nikt nie odpowie wcześniej, sprawdzę i napiszę wieczorem. A tak na "czuja", 100cm (90pF). Jest to odpowiednik 150pF blokujących siatkę pierwszego stopnia m.cz. (środkowa lampa KC1) na rysunku 10 z pierwszej strony tego wątku.

I jeszcze jedno --- Na schemacie minus żarzenia jest połączony z minusem anodowego, a na rysunku pod schematem Minus anodowego jest połączony z plusem żarzenia.. Jak w końcu powinno być??

[staku]

Zagore1, kondensator na moje oko 90cm. Sądzę, że minus anodowego do plusa żarzenia.

HaMar, Jado- dzięki za doklejenie teorii do praktyki, ja jednak wychodzę z nieco innych założeń. "Liczydełek" używam tylko do zgrubnego określenia w którą stronę strzelić. Całą budowę radyjka traktuję czysto rozrywkowo, wręcz antystresowo i bardziej stawiam na eksperymenty niż na obliczenia. Wiem po sobie, że gdy już w miarę poznam dane zagadnienie, to pryska cała magia i staje się to kolejnym nudnym zadaniem do wykonania. Dlatego wybaczcie, że nie udzielam się w dyskusji dotyczącej obliczeń.

[HaMar]

I jeszcze jedno --- Na schemacie minus żarzenia jest połączony z minusem anodowego, a na rysunku pod schematem Minus anodowego jest połączony z plusem żarzenia.. Jak w końcu powinno być??

To nie takie proste Poczytaj cały wątek, ile nawalczył się z tym Kolega staku i jak to rozwiązał. Mam właśnie w temacie polaryzacji siatki, jeszcze jedno opracowanie, ale wkleję dopiero wieczorem.
Staszku przepraszam jeżeli w Twoim odczuciu, zaśmiecam Twój watek. Na życzenie mogę przestać .

[staku]

Staszku przepraszam jeżeli w Twoim odczuciu, zaśmiecam Twój watek. Na życzenie mogę przestać .

W żadnym wypadku! Raczej próbuję zagłuszyć wyrzuty sumienia, bo Koledzy się "produkują" a ja biernie się temu przyglądam nie dając nic od siebie .

[HaMar]

Staszku przepraszam jeżeli w Twoim odczuciu, zaśmiecam Twój watek. Na życzenie mogę przestać .

W żadnym wypadku! Raczej próbuję zagłuszyć wyrzuty sumienia, bo Koledzy się "produkują" a ja biernie się temu przyglądam nie dając nic od siebie .

"...od siebie..." zainspirowałeś już Kolegę zagore1, więc Twoje wyrzuty sumienia są zupełnie nieuzasadnione.

[Jado]

HaMar, Jado- dzięki za doklejenie teorii do praktyki, ja jednak wychodzę z nieco innych założeń. "Liczydełek" używam tylko do zgrubnego określenia w którą stronę strzelić. Całą budowę radyjka traktuję czysto rozrywkowo, wręcz antystresowo i bardziej stawiam na eksperymenty niż na obliczenia. Wiem po sobie, że gdy już w miarę poznam dane zagadnienie, to pryska cała magia i staje się to kolejnym nudnym zadaniem do wykonania. Dlatego wybaczcie, że nie udzielam się w dyskusji dotyczącej obliczeń.

No, ja pisałem, że będziesz musiał poeksperymentować, bo te wzory to i tak Pi razy oko
Wydaje mi się, że mimo pewnej dozy teorii pozostanie jeszcze dużo miejsca na eksperymenty.

Marek chyba idzie w tym co i ja kierunku - przerabianie schematu w/g własnego widzimisię, a tu odrobina zrozumienia jak co działa się przyda Takie dyskusje zawsze coś wyjaśniają, działają inspirująco i pobudzają do dalszego myślenia A Marek jest tu doskonałym źródłem wiedzy - zawsze można się coś podpytać w temacie

Ja ostatnio w ramach "pomysłów dziwnych" zastanawiałem się nad tym jak działał by odbiornik, w którym mielibyśmy zarówno regulację pojemności (kondensator zmienny) jak i indukcyjności (wariometr, cewka przestrajana rdzeniem, itp...) w tym samym obwodzie rezonansowym. Można by było łapać tą samą stację w kilku miejscach Była by niezła zabawa przy strojeniu Aczkolwiek z praktycznego punktu widzenia taki odbiornik byłby nieco trudny do użytkowania.

Mam też zamiar przeprowadzić serię eksperymentów z cewkami w różnych wykonaniach - np. cewki powietrzne jednowarstwowe o różnych rozmiarach (3, 5 ,7 cm średnicy), cewki z uzwojeniem krzyżowym, nawijane drutem, licą, cewki z rdzeniami ferrytowymi, cewki w kubkach, na prętach ferrytowych, cewki na krzyżaku anteny ramowej, cewki koszykowe, pszczółkowe, wyplatane (jak u Manczarskiego), itd, itp....Aby zobaczyć jakimi właściwościami się one cechują w zależności od wykonania - zwłaszcza dobroć, jej poziomy, liniowość Q w funkcji częstotliwości, itp, itd....
Czy na przykład cewki o dużych gabarytach są lepsze niż np. cewki nawijane na ferrytach, itd....
Jak wydaje się, w odbiornikach o bezpośrednim wzmocnieniu "dobre" cewki są elementem kluczowym - decydują o czułości i selektywności odbiornika. Warto się do nich przyłożyć, zamiast "namotać byle jak na kawałku karkasu".
Ale to już będzie raczej oddzielny wątek na ten temat

BTW: Ciekawe schematy odbiorników o bezpośrednim wzmocnieniu (również fabrycznych), są  w książce Klimczewskiecgo "Jak czytać schematy radiowe"
Nie zawsze są tam podane wartości cewek, ale od czego mamy wzory i mierniki RLC - natomiast są gotowe układowo przykłady różnych rozwiązań tego typu odbiorników.

[HaMar]

Jado

No, ja pisałem, że będziesz musiał poeksperymentować, bo te wzory to i tak Pi razy oko
Wydaje mi się, że mimo pewnej dozy teorii pozostanie jeszcze dużo miejsca na eksperymenty.

Pisząc górnolotnie : teoria winna wspierać proces twórczy a nie go tłumić.

Marek chyba idzie w tym co i ja kierunku - przerabianie schematu w/g własnego widzimisię, a tu odrobina zrozumienia jak co działa się przyda Takie dyskusje zawsze coś wyjaśniają, działają inspirująco i pobudzają do dalszego myślenia

Dokładnie, schematy starych urządzeń a szczególnie drukowane w książkach będących z natury rzeczy zbieraniną dość przypadkowych materiałów, jest dla mnie inspiracją a wiedza teoretyczna i wieloletnie doświadczenie zawodowe, narzędziem do realizacji pomysłu

A Marek jest tu doskonałym źródłem wiedzy - zawsze można się coś podpytać w temacie

Ja ostatnio w ramach "pomysłów dziwnych" zastanawiałem się nad tym jak działał by odbiornik, w którym mielibyśmy zarówno regulację pojemności (kondensator zmienny) jak i indukcyjności (wariometr, cewka przestrajana rdzeniem, itp...) w tym samym obwodzie rezonansowym. Można by było łapać tą samą stację w kilku miejscach Była by niezła zabawa przy strojeniu Aczkolwiek z praktycznego punktu widzenia taki odbiornik byłby nieco trudny do użytkowania.

Ten pomysł był częściowo wykorzystywany. W czasach odbiorników skrzynkowych, istniały układy, gdzie pojemnością nastrajano częstotliwość a wariometr na tej samej cewce regulował reakcję.

Mam też zamiar przeprowadzić serię eksperymentów z cewkami w różnych wykonaniach - np. cewki powietrzne jednowarstwowe o różnych rozmiarach (3, 5 ,7 cm średnicy), cewki z uzwojeniem krzyżowym, nawijane drutem, licą, cewki z rdzeniami ferrytowymi, cewki w kubkach, na prętach ferrytowych, cewki na krzyżaku anteny ramowej, cewki koszykowe, pszczółkowe, wyplatane (jak u Manczarskiego), itd, itp....Aby zobaczyć jakimi właściwościami się one cechują w zależności od wykonania - zwłaszcza dobroć, jej poziomy, liniowość Q w funkcji częstotliwości, itp, itd....
Czy na przykład cewki o dużych gabarytach są lepsze niż np. cewki nawijane na ferrytach, itd....
Jak wydaje się, w odbiornikach o bezpośrednim wzmocnieniu "dobre" cewki są elementem kluczowym - decydują o czułości i selektywności odbiornika. Warto się do nich przyłożyć, zamiast "namotać byle jak na kawałku karkasu".
Ale to już będzie raczej oddzielny wątek na ten temat

Ciekawy "program badawczy" . Będę sekundował dzielnie bo temat również mnie interesuje a i sam mam pewne przemyślenia i doświadczenia.

BTW: Ciekawe schematy odbiorników o bezpośrednim wzmocnieniu (również fabrycznych), są  w książce Klimczewskiecgo "Jak czytać schematy radiowe"
Nie zawsze są tam podane wartości cewek, ale od czego mamy wzory i mierniki RLC - natomiast są gotowe układowo przykłady różnych rozwiązań tego typu odbiorników.

Ja bym dodał: Cewki do odbiorników - Henryka Borowskiego oraz Młody radioamator - M.Wargalli.
A dla mnie osobiście są jeszcze dwie pozycje "kultowe": Zasady radiotechniki - Henryk Sacharewicz Jan Żerebcow i Błędy w radjoodbiornikach - A.Wątróbski L.Gadkowski. Ta pierwsza to napisane przystępnym językiem kompendium szeroko pojętej wiedzy radiotechnicznej, ta druga to zasady budowy odbiorników widziane z poziomu roku 1927.

zagore1

Jaką pojemność ma ten kondensator zaznaczony na rysunku?

"wizja lokalna" potwierdziła moje przypuszczenia - 100cm czyli 90pF

I kolejna inspiracja, tym razem w temacie polaryzacji siatek o którą pytał Kolega zagore1. Przykład ze wzmacniacza m.cz. ale nic nie stoi na przeszkodzie aby zastosować w odbiorniku (rys.237b):

Oraz ciekawe wskazówki dla budujących "stary audion":

Źródłem są wspomniane wyżej: Zasady radiotechniki